نامه بانوان
نامه بانوان دو ماهنامه‌ای بود که به سردبیری شهناز آزاد در سال 1299 در تهران برای مدتی کوتاه منتشر شد.
تاریخچه
نشریه نامه بانوان در سال 1299 به مدیریت و سردبیری شهناز آزاد و با همکاری همسر وی - ابوالقاسم آزاد مراغه‌ای- در تهران منتشر شد.[۲] او در درخواست مجوز خود این نشریه را خاص مقالات مربوط به زنان و مسائل اجتماعی و اخلاقی عنوان کرد.[۳] شماره اول این روزنامه در هشت صفحه به قطع خشتی و چاپ سربی در مطبعه کلیمیان تهران به تاریخ 1 اسد 1299 مطابق با 12 ذی القعده 1338 منتشر شد. این نشریه ماهی دوبار منتشر شده و هزینه اشتراک سالانه آن 30 قران و ششماهه 20 قران بود.
موضوع
شعار نشریه که در بالای عنوان نشریه نوشته شده بود این بود: زنان نخستین آموزگار مردانند. در پایین عنوان، هدف از انتشار روزنامه این طور نوشته شده بود:[۲]
این روزنامه براى بیدارى و رستگارى زنان بیچاره و ستمكش ایران است.
مندرجات شماره اول بعد از سرمقاله عبارت بود از مقالات راجع به زنان و مختصری اخبار مهم داخلی و خارجی.[۲]از مسائل مهم مورد تأکید این روزنامه فراهم‌سازی امکانات تحصیل و سوادآموزی به زنان در ایران و ساخت مدارس دخترانه بود. این روزنامه بی‌سواد نگه‌داشتن زنان و دختران را مایه عقب‌افتادگی، فساد و مانع پیشرفت می‌دانست. نامه بانوان رویکردی تجددطلبانه داشت و بر آزادی زنان تأکید داشت. به علاوه با رویکردی زبانشناختی، تلاش می‌کرد زبان فارسی را از واژه‌های بیگانه بپیراید و در نشر فرهنگ فارسی بکوشد.
توقیف
نامه بانوان سه روز بعد از چاپ نخستین شماره‌اش توقیف شد، زیرا در مقاله‌ای نوشته بود: حجاب خرافه و موهومات و حصار سنت، جلوی دیدگان زنان و مردان را در این کشور سد کرده است؛ اما با این شرط که در شماره بعدی بنویسد منظور او از حجاب در این جمله، حجاب زنان نبوده، اجازه انتشار مجدد یافت. در دو شماره اول شعر کفن سیاه از میرزاده عشقی نیز منتشر شده بود. شهناز آزاد در شماره سوم مدعی شد که منظورش از حجاب، حجاب خرافه و جهل بوده و نه چادر و روبنده.[۱]
نامه بانوان به دلیل مشکلات مالی پس از انتشار چند شماره تعطیل شد.[۲]اما بعد از گذشت دوازده سال از تعطیلی در سال 1311 مجددا درخواست مجوز برای چاپ داد که با آن موافقت نشد.[۴]
منابع
- ↑ نخستینه‌های مطبوعات، گزیده شماره‌های اول نشریه‌های عهد قاجار (1387). ج3. شورای ساماندهی و اطلاع‌رسانی میراث مطبوعات ایران. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. صص1250-1257.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ببران، صدیقه (1381). نشریات ویژه زنان: سیر تاریخی نشریات زنان در ایران معاصر. تهران: روشنگران و مطالعات زنان. صص57-58.
- ↑ ترابی فارسانی، سهیلا (1378). اسنادی از مدارس دختران از مشروطیت تا پهلوی. تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی ایران. ص143.
- ↑ بیات، کاوه؛ کوهستانی نژاد، مسعود (1372). اسناد مطبوعات 1286- 1320هـ.ش. ج1. تهران: سازمان اسناد ملی ایران. ص271.
پیوند به بیرون
نگارخانه
نشریه نامه بانوان، سال اول، شماره 1، صفحه 2
نشریه نامه بانوان، سال اول، شماره 1، صفحه 3
نشریه نامه بانوان، سال اول، شماره 1، صفحه 4
نشریه نامه بانوان، سال اول، شماره 1، صفحه 5
نشریه نامه بانوان، سال اول، شماره 1، صفحه 6
نشریه نامه بانوان، سال اول، شماره 1، صفحه 7
نشریه نامه بانوان، سال اول، شماره 1، صفحه 8
مجوز رفع ممانعت از چاپ نشریه نامه بانوان، صفحه اول، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
مجوز رفع ممانعت از چاپ نشریه نامه بانوان، صفحه دوم، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
نویسنده: سمیه سادات هاشمی