شوکت ملک جهانبانی
شوکت ملک جهانبانی (1287ـ1374) معلم، سیاستمدار و از اولین زنانی بود که از دوره بیست یکم تا بیست و سوم به عنوان نماینده وارد مجلس شورای ملی شد.[۱]
زندگی‌نامه
شوکت ملک جهانبانی در سال ۱۲۸7 در تهران به دنیا آمد. وی از نوادگان فتحعلی شاه قاجار و دختر عبدالله میرزا جهانبانی بود. جهانبانی پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و ضمن تسلط به زبان فرانسه، از آن کشور فارغ‌التحصیل شد. وی به همراه نیره ابتهاج سمیعی، هاجر تربیت، فرخ‌رو پارسای، مهرانگیز دولتشاهی و نزهت نفیسی اولین زنانی بودند که در سال ۱۳۴۲ وارد مجلس شورای ملی شدند. شوکت ملک جهانبانی با یکی از پسران ضیاءالدوله جهانبانی ازدواج کرد و صاحب یک دختر به نام ایران شد.[۱] وی در تاریخ ۴ آبان ۱۳۷۴ در تهران درگذشت.[۲]
فعالیت‌های شغلی و اجتماعی
شوکت ملک جهانبانی پس از فارغ‌التحصیلی و بازگشت به ایران در سال 1310 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و به عنوان ناظم در دبیرستان شاه رضا در مشهد مشغول به کار شد. وی در سال 1313 به بانک ملی ایران منتقل شد و تا سال 1318 به عنوان مترجم در آن بانک به خدمت اشتغال داشت. پس از آن، مدرسه دخترانه ایران را در خیابان مولوی تأسیس کرد و خود مدیریت کودکستان، دبستان و دبیرستان ملی ایران را برعهده داشت. جهانبانی در کنار خدمات فرهنگی، در امور مربوط به زنان نیز فعال بود و سمت‌هایی چون دبیرکل جمعیت خیریه فرح پهلوی، مشاور شورای عالی جمعیت‌های زنان، نایب رئیس شورای ورزشی بانوان ایران، عضو هیئت مدیره جمعیت شیر و خورشید سرخ تهران و عضویت هیئت مدیره بانوان فرهنگی را برعهده داشته است. وی همچنین بنیان‌گذار مؤسسه فرهنگی ایران و عضو هیئت امنای دانشگاه صنعتی آریامهر بود.[۱]
فعالیت‌های سیاسی
شوکت ملک جهانبانی عضو هیئت مدیره اجرایی حزب ایران نوین و مسئول شورای زنان حزب بود و در سال 1342 با حمایت این حزب، نامزد مجلس شورای ملی شد و توانست از تهران به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شود. وی همچنین در سال 1346 در دوره بیست و دوم و در سال 1350 در دوره بیست و سوم قانون‌گذاری نیز به طور متوالی به مجلس راه یافت.
جهانبانی در سال 1343 به همراه مهرانگیز منوچهریان، پروین صوفی، نیره سعیدی و فرخ‌رو پارسای برای اولین بار به عضویت هیئت منصفه مطبوعات انتخاب شدند.[۳]
شوکت ملک جهانبانی در مردادماه 1346، به عنوان نماینده تهران در مجلس مؤسسان سوم نیز حضور یافت و به سمت منشی هیئت رئیسه آن مجلس انتخاب شد. وی در مجلس عضو و نایب رئیس کمیسیون فرهنگ و رئیس کمیسیون آموزش و پرورش بود. پس از پایان دوره بیست و سوم، شوکت ملک جهانبانی در سال 1354 در انتخابات هفتمین دوره مجلس سنا از سوی مردم تهران به مقام سناتوری انتخاب شد و تا پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان سناتور عضو این مجلس بود.[۱]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ نظری، منوچهر (1395). زنان در عرصه قانون‌گذاری ایران (1285-1395ش). تهران: کویر. صص177-178.
- ↑ قویمی، فخری (1352). ک‍ارن‍ام‍ه زنان م‍ش‍ه‍ور ایران در ع‍ل‍م، ادب، س‍ی‍اس‍ت، م‍ذه‍ب، ه‍ن‍ر، ت‍ع‍ل‍ی‍م و تربیت، از ق‍ب‍ل از اس‍لام تا ع‍ص‍ر ح‍اض‍ر. تهران: کتاب‌های جیبی.
- ↑ پیرنیا، منصوره (1374). سالار زنان ایران. واشنگتن: مهرایران. ص205.
پیوند به بیرون
نگارخانه
اعتبار نامه شوکت ملک جهانبانی، نماینده دوره بیست و دوم مجلس شورای ملی، کتابخانه مجلس شورای اسلامی
اعتبار نامه شوکت ملک جهانبانی، نماینده دوره بیست و سوم مجلس شورای ملی، کتابخانه مجلس شورای اسلامی
