تفاوت میان نسخه‌های «شوکت ملک جهانبانی»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۳: سطر ۳:


=== زندگی‌نامه ===
=== زندگی‌نامه ===
شوکت ملک جهانبانی در سال ۱۲۸7 در تهران به دنیا آمد. ‌وی از نوادگان فتحعلی شاه قاجار و دختر عبدالله میرزا جهانبانی بود. جهانبانی پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و ضمن تسلط به زبان فرانسه، از آن کشور فارغ‌التحصیل شد. وی به همراه [[نیره ابتهاج سمیعی]]، [[هاجر تربیت]]، [[فرخ‌رو پارسای]]، [[مهرانگیز دولتشاهی]] و [[نزهت نفیسی]] اولین زنانی بودند که در سال ۱۳۴۲ وارد مجلس شورای ملی شدند. شوکت ملک جهانبانی با یکی از پسران ضیاءالدوله جهانبانی ازدواج کرد و صاحب یک دختر به نام ایران شد. وی در تاریخ ۴ آبان‌ ۱۳۷۴ در تهران‌ درگذشت‌.<ref name=":0">نظری، منوچهر (1395). ''زنان در عرصه قانون‌گذاری ایران (1285-1395ش).'' تهران: کویر. صص177-178.</ref>
شوکت ملک جهانبانی در سال ۱۲۸7 در تهران به دنیا آمد. ‌او از نوادگان فتحعلی شاه قاجار و دختر عبدالله میرزا جهانبانی بود. جهانبانی پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و ضمن تسلط به زبان فرانسه، از آن کشور فارغ‌التحصیل شد. او به همراه [[نیره ابتهاج سمیعی]]، [[هاجر تربیت]]، [[فرخ‌رو پارسای]]، [[مهرانگیز دولتشاهی]] و [[نزهت نفیسی]] اولین زنانی بودند که در سال ۱۳۴۲ وارد مجلس شورای ملی شدند. شوکت ملک جهانبانی با یکی از پسران ضیاءالدوله جهانبانی ازدواج کرد و صاحب یک دختر به نام ایران شد. او در تاریخ ۴ آبان‌ ۱۳۷۴ در تهران‌ درگذشت‌.<ref name=":0">نظری، منوچهر (1395). ''زنان در عرصه قانون‌گذاری ایران (1285-1395ش).'' تهران: کویر. صص177-178.</ref>


<br />
<br />
===فعالیت‌های شغلی و اجتماعی===
===فعالیت‌های شغلی و اجتماعی===
شوکت ملک جهانبانی پس از فارغ‌التحصیلی و بازگشت به ایران در سال 1310 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و به عنوان ناظم در دبیرستان شاه رضا در مشهد مشغول به کار شد. وی در سال 1313 به بانک ملی ایران منتقل شد و تا سال 1318 به عنوان مترجم در آن بانک به خدمت اشتغال داشت. پس از آن، مدرسه [[دبیرستان دخترانه ایران|ایران]] را در خیابان مولوی تأسیس کرد و خود مدیریت کودکستان، دبستان و دبیرستان ملی ایران را برعهده داشت.<ref>خشایار وزیری، فخری قویمی (1352). ''کارنامه زنان مشهور ایران''. تهران: وزارت آموزش و پرورش. ص203.</ref> جهانبانی در کنار خدمات فرهنگی، در امور مربوط به زنان نیز فعال بود و سمت‌هایی چون دبیرکل جمعیت خیریه [[فرح پهلوی]]، مشاور شورای عالی جمعیت‌های زنان، نایب رئیس شورای ورزشی بانوان ایران، عضو هیئت مدیره جمعیت شیر و خورشید سرخ تهران و عضویت هیئت مدیره بانوان فرهنگی را برعهده داشته است. وی همچنین بنیان‌گذار مؤسسه فرهنگی ایران و عضو هیئت امنای دانشگاه صنعتی آریامهر بود.<ref name=":0" />
شوکت ملک جهانبانی پس از فارغ‌التحصیلی و بازگشت به ایران در سال 1310 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و به عنوان ناظم در دبیرستان شاه رضا در مشهد مشغول به کار شد. او در سال 1313 به بانک ملی ایران منتقل شد و تا سال 1318 به عنوان مترجم در آن بانک به خدمت اشتغال داشت. پس از آن، مدرسه [[دبیرستان دخترانه ایران|ایران]] را در خیابان مولوی تأسیس کرد و خود مدیریت کودکستان، دبستان و دبیرستان ملی ایران را برعهده داشت.<ref>خشایار وزیری، فخری (قویمی) (1352). ''کارنامه زنان مشهور ایران''. تهران: وزارت آموزش و پرورش. ص203.</ref> جهانبانی در کنار خدمات فرهنگی، در امور مربوط به زنان نیز فعال بود و سمت‌هایی چون دبیرکل جمعیت خیریه [[فرح پهلوی]]، مشاور شورای عالی جمعیت‌های زنان، نایب رئیس شورای ورزشی بانوان ایران، عضو هیئت مدیره جمعیت شیر و خورشید سرخ تهران و عضویت هیئت مدیره بانوان فرهنگی را برعهده داشته است. او همچنین بنیان‌گذار مؤسسه فرهنگی ایران و عضو هیئت امنای دانشگاه صنعتی آریامهر بود.<ref name=":0" />


<br />
<br />
===فعالیت‌های سیاسی===
===فعالیت‌های سیاسی===
شوکت ملک جهانبانی عضو هیئت مدیره اجرایی حزب ایران نوین و مسئول شورای زنان حزب بود و در سال 1342 با حمایت این حزب، نامزد مجلس شورای ملی شد و توانست از تهران به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شود. وی همچنین در سال 1346 در دوره بیست و دوم و در سال 1350 در دوره بیست و سوم قانون‌گذاری نیز به طور متوالی به مجلس راه یافت.  
شوکت ملک جهانبانی عضو هیئت مدیره اجرایی حزب ایران نوین و مسئول شورای زنان حزب بود و در سال 1342 با حمایت این حزب، نامزد مجلس شورای ملی شد و توانست از تهران به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شود. او همچنین در سال 1346 در دوره بیست و دوم و در سال 1350 در دوره بیست و سوم قانون‌گذاری نیز به طور متوالی به مجلس راه یافت.  


جهانبانی در سال 1343 به همراه [[مهرانگیز منوچهریان]]، [[پروین صوفی]]، [[نیره سعیدی]] و [[فرخ‌رو پارسای]] برای اولین بار به عضویت هیئت منصفه مطبوعات انتخاب شدند.<ref>پیرنیا، منصوره (1374). ''سالار زنان ایران''. واشنگتن: مهرایران. ص205.</ref>
جهانبانی در سال 1343 به همراه [[مهرانگیز منوچهریان]]، [[پروین صوفی]]، [[نیره سعیدی]] و [[فرخ‌رو پارسای]] برای اولین بار به عضویت هیئت منصفه مطبوعات انتخاب شدند.<ref>پیرنیا، منصوره (1374). ''سالار زنان ایران''. واشنگتن: مهرایران. ص205.</ref>


شوکت ملک جهانبانی در مردادماه 1346، به عنوان نماینده تهران در مجلس مؤسسان سوم نیز حضور یافت و به سمت منشی هیئت رئیسه آن مجلس انتخاب شد. وی در مجلس عضو و نایب رئیس کمیسیون فرهنگ و رئیس کمیسیون آموزش و پرورش بود. پس از پایان دوره بیست و سوم، شوکت ملک جهانبانی در سال 1354 در انتخابات هفتمین دوره مجلس سنا از سوی مردم تهران به مقام سناتوری انتخاب شد و تا پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان سناتور عضو این مجلس بود.<ref name=":0" />
شوکت ملک جهانبانی در مردادماه 1346، به عنوان نماینده تهران در مجلس مؤسسان سوم نیز حضور یافت و به سمت منشی هیئت رئیسه آن مجلس انتخاب شد. او در مجلس عضو و نایب رئیس کمیسیون فرهنگ و رئیس کمیسیون آموزش و پرورش بود. پس از پایان دوره بیست و سوم، شوکت ملک جهانبانی در سال 1354 در انتخابات هفتمین دوره مجلس سنا از سوی مردم تهران به مقام سناتوری انتخاب شد و تا پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان سناتور عضو این مجلس بود.<ref name=":0" />


[[پرونده:مجوز دبستان شوکت ملک جهانبانی.jpg|بندانگشتی|مجوز دبستان شوکت ملک جهانبانی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران|جایگزین=|350x350پیکسل]]<br />
[[پرونده:مجوز دبستان شوکت ملک جهانبانی.jpg|بندانگشتی|مجوز دبستان شوکت ملک جهانبانی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران|جایگزین=|350x350پیکسل]]<br />
سطر ۳۷: سطر ۳۷:
پرونده:اعتبار نامه شوکت ملک جهانبانی- دوره 23.jpg|اعتبار نامه شوکت ملک جهانبانی، نماینده دوره بیست و سوم مجلس شورای ملی، کتابخانه مجلس شورای اسلامی
پرونده:اعتبار نامه شوکت ملک جهانبانی- دوره 23.jpg|اعتبار نامه شوکت ملک جهانبانی، نماینده دوره بیست و سوم مجلس شورای ملی، کتابخانه مجلس شورای اسلامی
</gallery>نویسنده: سمیه سادات هاشمی
</gallery>نویسنده: سمیه سادات هاشمی
[[رده:مجلس شورای ملی]]
[[رده:زنان نماینده مجلس شورای ملی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۰

شوکت ملک جهانبانی، از اولین زنان نماینده مجلس شورای ملی
کارنامک شوکت ملک جهانبانی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

شوکت ملک جهانبانی (1287ـ1374) معلم، سیاستمدار و از اولین زنانی بود که از دوره بیست یکم تا بیست و سوم به عنوان نماینده وارد مجلس شورای ملی شد.[۱]

زندگی‌نامه

شوکت ملک جهانبانی در سال ۱۲۸7 در تهران به دنیا آمد. ‌او از نوادگان فتحعلی شاه قاجار و دختر عبدالله میرزا جهانبانی بود. جهانبانی پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و ضمن تسلط به زبان فرانسه، از آن کشور فارغ‌التحصیل شد. او به همراه نیره ابتهاج سمیعی، هاجر تربیت، فرخ‌رو پارسای، مهرانگیز دولتشاهی و نزهت نفیسی اولین زنانی بودند که در سال ۱۳۴۲ وارد مجلس شورای ملی شدند. شوکت ملک جهانبانی با یکی از پسران ضیاءالدوله جهانبانی ازدواج کرد و صاحب یک دختر به نام ایران شد. او در تاریخ ۴ آبان‌ ۱۳۷۴ در تهران‌ درگذشت‌.[۱]


فعالیت‌های شغلی و اجتماعی

شوکت ملک جهانبانی پس از فارغ‌التحصیلی و بازگشت به ایران در سال 1310 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و به عنوان ناظم در دبیرستان شاه رضا در مشهد مشغول به کار شد. او در سال 1313 به بانک ملی ایران منتقل شد و تا سال 1318 به عنوان مترجم در آن بانک به خدمت اشتغال داشت. پس از آن، مدرسه ایران را در خیابان مولوی تأسیس کرد و خود مدیریت کودکستان، دبستان و دبیرستان ملی ایران را برعهده داشت.[۲] جهانبانی در کنار خدمات فرهنگی، در امور مربوط به زنان نیز فعال بود و سمت‌هایی چون دبیرکل جمعیت خیریه فرح پهلوی، مشاور شورای عالی جمعیت‌های زنان، نایب رئیس شورای ورزشی بانوان ایران، عضو هیئت مدیره جمعیت شیر و خورشید سرخ تهران و عضویت هیئت مدیره بانوان فرهنگی را برعهده داشته است. او همچنین بنیان‌گذار مؤسسه فرهنگی ایران و عضو هیئت امنای دانشگاه صنعتی آریامهر بود.[۱]


فعالیت‌های سیاسی

شوکت ملک جهانبانی عضو هیئت مدیره اجرایی حزب ایران نوین و مسئول شورای زنان حزب بود و در سال 1342 با حمایت این حزب، نامزد مجلس شورای ملی شد و توانست از تهران به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شود. او همچنین در سال 1346 در دوره بیست و دوم و در سال 1350 در دوره بیست و سوم قانون‌گذاری نیز به طور متوالی به مجلس راه یافت.

جهانبانی در سال 1343 به همراه مهرانگیز منوچهریان، پروین صوفی، نیره سعیدی و فرخ‌رو پارسای برای اولین بار به عضویت هیئت منصفه مطبوعات انتخاب شدند.[۳]

شوکت ملک جهانبانی در مردادماه 1346، به عنوان نماینده تهران در مجلس مؤسسان سوم نیز حضور یافت و به سمت منشی هیئت رئیسه آن مجلس انتخاب شد. او در مجلس عضو و نایب رئیس کمیسیون فرهنگ و رئیس کمیسیون آموزش و پرورش بود. پس از پایان دوره بیست و سوم، شوکت ملک جهانبانی در سال 1354 در انتخابات هفتمین دوره مجلس سنا از سوی مردم تهران به مقام سناتوری انتخاب شد و تا پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان سناتور عضو این مجلس بود.[۱]

مجوز دبستان شوکت ملک جهانبانی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران


منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ نظری، منوچهر (1395). زنان در عرصه قانون‌گذاری ایران (1285-1395ش). تهران: کویر. صص177-178.
  2. خشایار وزیری، فخری (قویمی) (1352). کارنامه زنان مشهور ایران. تهران: وزارت آموزش و پرورش. ص203.
  3. پیرنیا، منصوره (1374). سالار زنان ایران. واشنگتن: مهرایران. ص205.


پیوند به بیرون

  1. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی


نگارخانه

نویسنده: سمیه سادات هاشمی