شهناز آزاد

زندگینامه

شهناز آزاد در سال 1280 در خانواده‌ای فرهنگی و طبقه متوسط رو به بالا از اهالی تبریز زاده شد. پدرش میرزا حسن رشدیه از پیشگامان ساختن مدارس نوین در ایران بود. وی روزنامه نگاری را از پدر و همسرش ابوالقاسم آزاد مراغه ای آموخته و یکی از پیشگامان جنبش زنان در ایران شد. شهناز آزاد به کمک همسرش در سال 1299 نشریه «نامه بانوان» را منتشر کرد که نامه بانوان چهارمین نشریه تخصصی زنان بود. در این نشریه مقالاتی در مورد آزادی زنان و حقوق آنان و مساله حجاب نوشته می شد. شعار نشریه «زنان نخستین آموزگار مردانند» بود و در صفحه عنوان آن مقصود از انتشار روزنامه این طور نوشته شده: «این روزنامه براى بیدارى و رستگارى زنان بیچاره و ستمكش ایران است».

نامه بانوان پس از انتشار اولین شماره و به دلیل مقاله «حجاب خرافه و موهومات و حصار سنت، جلوی دیدگان زنان و مردان را در این کشور سد کرده‌است.» توقیف شد. سپس با این شرط که در شماره بعدی بنویسد منظور از حجاب در این جمله، حجاب زنان نیست، اجازه انتشار مجدد یافت. شهناز آزاد، سردبیر، در شمارهٔ سوم مدعی شد که منظورش از «حجاب»، «حجاب خرافه و جهل» بوده‌است و نه چادر و روبنده.

شهناز آزاد همچون پدر خود اقدام به تأسیس دبستان دخترانه ستاره و کودکستان شهناز در سال 1330 نمود.

همچنین وی به دلیل نوشتن مقاله ای در نشریه «جهان زنان» و انتقاد از دولت به زندان محکوم شد.

سرانجام شهناز آزاد در سال 1340 درگذشت.

منابع

ببران، صدیقه (1381). نشریات ویژه زنان: سیر تاریخی نشریات زنان در ایران معاصر. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.

پیرنیا، منصوره (1374). سالار زنان ایران. واشنگتن: مهرایران.

فتحی، مریم (1383). کانون بانوان: با رویکردی به ریشه های تاریخی حرکتهای زنان در ایران. تهران: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.