جهان زنان

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
نامه سید حسن مدرس به وزیر معارف علیه نشریه جهان زنان، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

جهان زنان نشریه‌ای بود که به مدیریت فخرآفاق پارسای به صورت دو هفته‌نامه در سال 1299 شروع به انتشار کرد. این نشریه ابتدا در مشهد و سپس در تهران منتشر شد.

جهان زنان در مشهد

در سال 1299 به مدیر مسئولی فخرآفاق پارسای در مشهد منتشر ‌شد. شماره اول جهان زنان در 24 صفحه به قطع کوچک در مطبعه سربی مشهد و در تاریخ 15 دلو (بهمن) 1299 (25 جمادی الاول 1339ق.) چاپ شد. اشتراک سالانه در داخل کشور 30 قران و برای خارج از کشور 40 قران، اشتراک شش ماهه 18 قران و تک شماره 2 قران بود و دوبار در ماه منتشر می‌شد.

موضوع

مجله‌ جهان‌ زنان‌ با هدف‌ تفهیم‌ لزوم‌ تعلیم‌ و تعلم‌ زنان و آشنا كردن‌ آنان‌ به‌ حقوقشان انتشار یافت. موضوع مقالات این نشریه «عمل و امل زنان جهان»، «لزوم تعلیم زنان»، «بچه پروردن»، «زنان نامی»، «پخت و پز»، «مفاخر زنان»، «اشعار»، «مطایبه» و... بود.[۱] بر روی جلد آن نوشته شده بود: «این نامه فقط راجع به امور زندگانی و لزوم تعلیم زنان نگارش می‌یابد». فخر آفاق پارسای معتقد بود كه در شرايط فعلی زنان نبايد در سياست مداخله كنند يا با مخالفان حقوق زنان درگير شوند؛ بلكه بايد «با همان احساسات و عواطف و صداقت و تقاضای حمايت از مردان زمامدار، عجالتاً استدعا و تمنا كنند كه وسيله تعليم زنان هرچه بيشتر فراهم شده و نشر معارف در ميان زنان توسعه بيشتر يابد.»

جهان زنان در تهران

پس از انتشار شماره چهارم مورخ 17 شعبان 1339 قمری مصادف با خرداد ۱۳۰۰ شمسی مدیر مجله به تهران منتقل شد و از همین رو مجله نیز به تهران انتقال یافت. بنابراین روی هم رفته چهار شماره از مجله جهان زنان در مشهد منتشر شد و از شماره پنجم (مهرماه 1300) در تهران انتشار یافت. درباره این انتقال در شماره چهارم تحت عنوان «خدانگهدار» شرحی به قلم و امضای فخرآفاق پارسای مدیره مجله و همسر فرخ دین پارسای آورده شده است.[۲]

توقیف

انتشار مقاله‌ای با عنوان «از حالا» در شماره پنجم این نشریه در تهران سبب اعتراض متدینین و از جمله سید حسن مدرس شد. به همین سبب فرخ رو پارسا و همسرش به اراک تبعید شدند و نشریه توقیف شد.

نامه نگاری در مورد توقیف نشریه جهان زنان، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
نامه‌نگاری در مورد رفع توقیف نشریه جهان زنان، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
مجوز باز نشر جهان زنان، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

اعتراض شهيد مدرس ب‍ه‌ م‍ق‍الات‌ ض‍داس‍لام‍ی‌ م‍ج‍ل‍ه‌ جهان زنان

نامه اعتراضيه شهيد سيد حسن مدرس به مندرجات انحرافی مجله جهان زنان بدين شرح است:

«بسم الله الرحمن الرحيم – حضور مبارک حضرت مولائی آقای امير اعلم وزير معارف و اوقاف، زحمت می‌دهم شماره پنجم مجله جهان زنان را مطالعه كردم غير از پنج الی شش ورق اول موضوع بحث امثال من نيست و الا عرض می‌كردم كه آنها هم چندان مفيد نيست. اما چند ورق اول مجملات و مبهماتی است كه از روی جهل و بی‌اطلاعی از حقوق مشروع و غير مشروع زن‌های ملل دنيا اظهار شده. البته تصديق خواهيد فرمود كه ارشاد از روی جهل غير از فساد و ضلالت نتيجه ندارد. اگر نويسنده انكار دارد بفرماييد حاضر شده، خود شما هم تشريف داشته باشيد تا واضح شود كه صاحب اين كلمات ابداً واقف از حقوق زن‌ها به قانون اسلام نيست تا بفهمد كه حقوق آنها و آسايش آنها در قانون اسلام زايد بر آنچه خيال می‌كنند مراعات شده.

بلی، عيش و عشرت و تمتع از او منحصر بيت شوهر است و بالجمله بايد سعی كرد كه حقوقی كه در اسلام مقرر است مجری شود. هر عيب كه هست از مسلمانی ماست. در خاتمه عرض می‌كنم جاهل است گوينده و نويسنده اين اوراق و قابليت نوشتن و انتشار دادن اين گونه مطالب را ندارد. والله يهدی من يشاء.

توضیح مدیر جهان زنان درباره تأخیر در انتشار مجله

و السلام عليكم – فی ۱۴شهر صفر ۱۳۴۰ – سيد حسن المدرس»[۱]


منابع

  1. صدر هاشمی، محمد (1364). تاریخ جراید و مجلات ایران. ج2. اصفهان. صص181-182.
  2. ببران، صدیقه (1381). نشریات ویژه زنان: سیر تاریخی نشریات زنان در ایران معاصر. تهران: روشنگران و مطالعات زنان. صص68-69.


پیوند به بیرون

  1. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران


نگارخانه


نویسنده: سمیه سادات هاشمی