ملکه بقائی کرمانی
ملکه بقائی کرمانی (1293 [۱]- ؟) نویسنده، معلم و فعال حقوق زنان بود.
زندگی‌نامه
ملکه بقائی کرمانی دختر میرزا شهاب راوری کرمانی در سال ۱۲۹۳ در خانواده‌ای سیاسی در کرمان به دنیا آمد. پدرش میرزا شهاب بقائی نماینده مردم سیرجان در دوره چهارم و پنجم مجلس شورای ملی بود. برادرش مظفر بقائی نیز از رجال سیاسی عصر پهلوی دوم و از بنیان‌گذاران جبهه‌ی ملی بود.[۲] ملکه علاوه بر برادرش مظفر، 5 خواهر به نام‌های تاجی، مریم، رابعه، ایران‌دخت و اختر داشت. ملکه بقائی فارغ‌التحصیل مدرسه عالی دارالمعلمات بود. او در پاریس در رشتههای تعلیم و تربیت و روانشناسی کودک تحصیل کرد و سال‌ها معلم کودکان در مدارس تهران بود.[۱]
فعالیت‌های اجرایی
ملکه بقائی مدیر دبیرستان شهپر تجریش[۳] و کارمند وزارت فرهنگ بود. کودکستان، دبستان و دبیرستان شهپر با همت و پشتکار ملکه بقائی به صورت مؤسسه‌ای فرهنگی درآمد.[۴] او همچنین از فعالان مبارزه برای حقوق زنان بود. او از سال ۱۳۲۳ در وزارت فرهنگ تلاش بی‌وقفه‌ای را برای افزایش حقوق آموزگاران زن آغاز کرد و سرانجام موفق شد که گام‌های مؤثری در راه بهبود وضع معیشت آنها بردارد.
فعالیت‌های فرهنگی
ملکه که در خانواده‌ای سیاسی رشد کرده بود آثار چندی درباره‌ی شرایط زندگی زنان ایرانی نگاشت. آثار ملکه بقائی که بیشتر داستان زندگی خود و اطرافیانش است از نخستین داستان‌هایی است که از دید یک زن به بیان مسائل و نقطه نظرات زنان پرداخته است. معروف‌ترین آنها کتاب زنها چه میگویند؟است. این کتاب روایتی مستند از مشکلات زنان در زندگی زناشویی است. او در ابتدا و انتهای این کتاب گفته است که در جلد دوم که با عنوان ناله‌های دل مردها خواهد نوشت به مشکلات زندگی زناشویی و خانوادگی از نگاه مردان بپردازد، اما این کتاب هیچگاه نوشته نشد. اثر دیگر او داستان بلند بوسه تلخ، روایتی حدیث نفس‌گونه است و با حساسیتی ذهن‌گرایانه و کمتر متکی بر هیجان‌های بیرونی نوشته شده است. ملکه سال‌های پایانی عمرش را در آمریکا گذراند و مجموعه‌ی شکسته‌بالان را در سال ۱۳۶۳ در لس‌آنجلس منتشر کرد و در آن نیز به دفاع از حقوق زنان و تحلیل رویکردهای حقیقی اجتماعی پرداخت.[۵]او با زنان داستان‌نویسی نظیر بهین‌دخت دارایی و مهین توللی هم دوره بود.
آثار
- زنها چه میگویند (بی‌تا). بی‌جا.[۶]
- بوسه تلخ (1336). تهران: اقبال.[۷]
- مجموعه داستان شکسته‌بالان (1363). لس‌آنجلس: کتاب سورپ.[۲]
منابع
پیوند به بیرون
نویسنده: حکمت بروجردی