مهین توللی
مهیندخت فربود (توللی) mahindokht farbod (tavallali)) (1301ش ـ1389 ش.) داستان‌نویس و شاعر شیرازی است.
زندگی‌نامه
مهیندخت فربود در سال 1301 در شیراز متولد شد. پدرش دکتر مسیح فربود از پزشکان نامی شیراز بود. مهیندخت از کودکی و نوجوانی علاقه‌ای وافر به شعر و ادبیات داشت و همین علاقه منجر به ازدواج او با فریدون توللی شاعر، مترجم، باستانشناس معاصر در سال 1322ش. شد و از آن پس به مهین توللی معروف شد. ثمره‌ی ازدواج مهین و فریدون سه دختر به نام‌های نیما، فریبا و رهاست. مهیندخت در رشته باستان‌شناسی تحصیل کرد و مدتی ریاست موزه پارس در شیراز را بر عهده داشت. او در دوم آبان سال ۱۳۸۹ درگذشت و در مقبره‌ی شاه دایی‌الله شیراز در کنار پدرش به خاک سپرده شد.
فعالیت‌های سیاسی
فریدون و مهین توللی به سبب فعالیت‌های سیاسی و حمایتشان از دکتر محمد مصدق حوادث گوناگونی را تجربه کردند. در کودتای بیست و هشت مرداد ۱۳۳۲ طرفداران پهلوی دوم خانه‌ی آنها را به آتش کشیدند و آن دو ناگزیر شدند مدتی برایِ زندگی به تهران بروند.
فعالیت‌های ادبی
مهیندخت پس از ازدواج با فریدون توللی با شاعران و نویسندگان معاصر آشنا شد و شروع به چاپ داستان‌های کوتاهش در مجله سخن کرد و سپس آنها را به صورت مجموعه سنجاق مروارید (1338) به چاپ رساند.[۱]مجموعه داستان‌های او بیشتر تحت تأثیر آدم‌ها و حوادث دوران زندگی او هستند. او در دوران حیاتش سه کتاب منتشر کرد: سنجاق مروارید (مجموعه داستان) در سال ۱۳۳۸، ویولون شکسته (مجموعه داستان) در سال ۱۳۷6 و مردِ من (مجموعه شعر) در سال ۱۳۸۱.
سنجاق مروارید مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است که با مقدمه‌ای از فریدون توللی در سال ۱۳۳۸ به چاپ رسید.[۲] این مجموعه شامل داستان‌های بابای مدرسه، اشمیت باستانشناس، نی‌زن کور، گمشده، نامه یلدا، تنهایی، آبله‌کوب، سنجاق مروارید، نیلی و موزا است.
مجموعه داستان ویولون شکسته دومین اثر اوست که بعد وقفه‌ای طولانی در 1376 به چاپ رسید. عنوان کتاب برگرفته از اولین داستان است. نویسنده در این کتاب تصریح می‌کند که داستان کوتاه ویولون شکسته پرده کوچکی از زندگی واقعی او پس از وقایع سیاسی بیست و هشت مرداد 1332 شمسی است. ده داستان کوتاه دیگر که هر یک به نوعی با واقعیت‌های زندگی نویسنده و دوران حیات او ارتباط دارد بدین قرار است: ای بسا آرزو، قدرت شوم، شیری، چیزهای خوب، زادگاه، مینکی، قلیخان، مدرسه مروی، بیمارستان و هنر.[۱]
مهین توللی به غیر از این دو مجموعه داستان کتاب شعری با نام مردِ من دارد که در سال ۱۳۸۱ در انتشارات سروا به چاپ رسیده است. آثار مهین توللی به دلیل شهرت همسرش در سایه قرار گرفته، به طوری که به زحمت می‌توان از زندگی و خط فکری و منشش اطلاعات موثقی به‌دست آورد.
او پس از فوت فریدون توللی، انجمنی با نام خانه‌ی فریدون تشکیل داد که جلسات آن هر دو هفته یکبار، دوشنبه در منزل شخصی‌اش برگزار می‌شد. این جلسات محفلی ادبی- هنری بود که دوستداران شعر و موسیقی را در آنجا جمع می‌کرد. مهیندخت با کوشش فراوان آثار همسرش را نگهداری و حفظ کرد. یکی از ارزشمندترین کارهای او ضبط و نگهداری صدای فریدون توللی در زمان حیاتش بوده است. در هر حال مهین توللی از معدود نویسندگان زنی بوده است که در دهه‌ی سی شمسی و پهلوی دوم به طور مستقل دست به نوشتن داستان زده و نام خود را در زمره‌ی زنان داستان‌نویس ثبت کرده است.[۲]
آثار
کتاب
مقاله
- آبله‌کوب (1339). هلال. فروردین و خرداد 1339. شماره 30 و31.
- داستان‌های کوتاه: آبله‌کوب (1347). هلال. مرداد و شهریور 1347. شماره 82.[۶]
منابع
پیوند به بیرون
نگارخانه
مردِ من، سروده مهین توللی
ویولون شکسته، تألیف مهین توللی
سنجاق مروارید، تألیف مهین توللی
نویسنده: هانیه قهرمانی