ملکه بقائی کرمانی
ملکه بقائی کرمانی (1293 [۱]- ؟ ) نویسنده، معلم و فعال حقوق زنان بود.
زندگی‌نامه
ملکه بقائی کرمانی دختر میرزا شهاب کرمانی راوری در سال ۱۲۹۳ در خانواده‌ای سیاسی در کرمان به دنیا آمد. پدرش میرزا شهاب بقائی نماینده مردم سیرجان در دوره چهارم و پنجم مجلس شورای ملی بود. برادرش مظفر بقائی نیز از رجال سیاسی عصر پهلوی دوم و از بنیان‌گذاران جبهه‌ی ملی بود.[۲] ملکه علاوه بر برادرش مظفر، 5 خواهر به نام‌های تاجی، مریم، رابعه، ایران‌دخت و اختر داشت. ملکه بقائی فارغ التحصیل مدرسه عالی دارالمعلمات بود. او در پاریس در رشتههای تعلیم و تربیت و روانشناسی کودک تحصیل کرد و سال‌ها معلم کودکان در مدارس تهران بود. [۱]
فعالیهای اجرایی
ملکه بقائی مدیر دبیرستان شهپر تجریش[۳] و کارمند وزارت فرهنگ بود. کودکستان، دبستان و دبیرستان شهپر با همت و پشتکار ملکه بقائی به صورت موسسه‌ای فرهنگی درآمد.[۴] او همچنین از فعالان مبارزه برای کسب حقوق زنان بود. او از سال ۱۳۲۳ جدالی طولانی را با وزارت فرهنگ وقت به دفاع از حقوق آموزگاران علوم تربیتی آغاز کرد و سرانجام موفق شد که گام‌های مؤثری در راه بهسازی زندگی مادی آنها بردارد. ظاهرا او در امور عام‌المنفعه نیز مشارکت داشته، به طوری که تصویری از او در حال سخنرانی در افتتاحیه دوره دوم دبیرستان شهپر در روزنامه سیاست ما به تاریخ 26 فروردین 1334 منتشر شده است.[۵]
فعالیت‌های فرهنگی
ملکه که در خانواده ای سیاسی آثار چندی درباره‌ی شرایط زندگی زنان ایرانی نگاشت. آثار ملکه بقائی که ریشه در تجربه های زندگی او دارد از نخستین داستانهایی است که از دید یک زن به بیان مسائل زنانه پرداخته است. معروفترین آنها کتاب زنها چه میگویند؟ است. اثر دیگر او داستان بلند بوسه تلخ ، روایتی حدیث نفس‌گونه است و با حساسیتی ذهن‌گرایانه و کمتر متکی بر هیجان‌های بیرونی نوشته شده است. این رمان در سال ۱۳۳۶ توسط انتشارات کتابخانه‌ی اقبال به چاپ رسیده است. ملکه سال‌های پایانی عمرش را در آمریکا گذراند و مجموعه‌ی شکسته‌بالان را در سال ۱۳۶۳ در لس آنجلس منتشر کرد و در آن نیز به دفاع از حقوق زنان و تجزیه و تحلیل رویکردهای حقیقی اجتماعی پرداخت. [۶]او با زنان داستان‌نویسی نظیر بهین‌دخت دارایی و مهین توللی هم دوره بود.
آثار
- زنها چه میگویند (بی تا). بی جا.[۷]
- بوسه تلخ (1336). تهران: اقبال.[۸]
- مجموعه داستان شکسته‌بالان (1363). لس آنجلس: کتاب سورپ. [۲]
روزنامه سیاست ما، 26 فروردین 1334، شماره 630
(در حال تکمیل)
منابع