نیره سعیدی

پرونده:نیره سعیدی(میرفخرایی).jpg

نیره سعیدی (میرفخرایی)، برنده جایزه فرهنگی یونسکو و نماینده مجلس شورای ملی، عکس از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

نیره (نیر) سعیدی (میرفخرایی) (1298-1370) برنده جایزه فرهنگی یونسکو و نماینده مجلس شورای ملی در دوره‌‎های بیست و دوم[۱] و بیست و سوم[۲] از تهران بود.

زندگی‌نامه

نیره سعیدی (میرفخرایی) در سال 1298 در تهران به دنیا آمد. پدرش سید موسی (معیرالملک) میرفخرایی و مادرش نظم الملوک خواجه نوری بود. وی تحصیلات اولیه خود را در مدرسه ژاندارک گذراند و در دانشسرای عالی ادامه تحصیل داد. برای ادامه تحصیل به فرانسه رفته و در رشته ادبیات فارسی و فرانسه تحصیل کرد. سعیدی طبع شاعرانه داشت و آثارش اعم از منثور و منظوم در مطبوعات بعد از شهریور 1320 به چاپ رسیده است.

سعیدی در سال 1319 با نصرالله فلسفی ازدواج کرد، اما بعد از دو سال از وی جدا شد و در سال 1322 با محمد سعیدی، نویسنده و مترجم معروف و نماینده مجلس سنا ازدواج کرد. نام فامیلی او ابتدا میرفخرایی بود، ولی به واسطه ازدواج با محمد سعیدی، به نیره سعیدی شهرت یافت. حاصل ازدواج آنها دو دختر به نام‌های مریم و مینا بود.

نیره سعیدی در ۲۱ مرداد ۱۳۷۰ در پاریس درگذشت.

کارنامک نیره سعیدی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی

نیره سعیدی در سال 1323، امتیاز مجله ماهنامه بانو را گرفت و از سال 1324 تا 1326 مدیریت این مجله را برعهده داشت. همچنین سردبیر مجله دهقان آزاد بود.[۳] وی با رادیو ایران نیز همکاری داشت و از سال 1333 تا 1335 سرپرست برنامه بانو در رادیو بود و در سال 1341 نیز عضو شورای نویسندگان رادیو بود. سعیدی از فعالان امور زنان و از اعضای مؤسس شورای عالی جمعیت زنان بود و سمت‌هایی چون عضو شورای فرهنگی سلطنتی (1343)، سخنگو و ریاست روابط عمومی شورای عالی جمعیت زنان (1338 تا 1346)، عضو هیئت مؤسس سازمان شاهنشاهی و خدمات اجتماعی و عضویت در هیئت امنای کتابخانه پهلوی را برعهده داشت. سعیدی همچنین عضو کمیته شعر و ترانه در رادیو و رئیس انجمن بانوان شاعر نیز بود.

در سال 1343 نیره سعیدی به همراه مهرانگیز منوچهریان، پروین صوفی، شوکت ملک جهانبانی و فرخ‌‎رو پارسای برای اولین بار به عضویت هیئت منصفه مطبوعات انتخاب شدند.

نیره سعیدی از طریق فعالیت مطبوعاتی و همچنین به واسطه نفوذ همسرش که سناتور تهران بود، با عضویت در حزب ایران نوین به تدریج به فعالیت‌های سیاسی روی آورد و خود را کاندیدای نمایندگی مجلس کرد. وی در سال 1346 در دوره بیست و دوم قانون‌گذاری با اکثریت 222431 رأی از 275184 رأی به عنوان نماینده مردم تهران به مجلس شورای ملی راه یافت. همچنین در سال 1350 در دوره بیست و سوم برای دومین بار از سوی مردم تهران با اکثریت 524913 رأی از 537091 رأی به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد. وی در مجلس عضو کمیسیون‌های فرهنگ و هنر، اطلاعات، امور خارجه و کمیسیون رسیدگی به سؤالات بود.

اعتبار نامه نیره سعیدی، دوره 22، کتابخانه مجلس شورای اسلامی

فعالیت‌های علمی

نیره سعیدی علاوه بر فعالیت‌های سیاسی به کار ترجمه نیز می‌پرداخت. وی به زبان‌های فرانسه و انگلیسی تسلط کامل داشت و به خاطر ترجمه اشعار لافونتن برنده جایزه یونسکو شد. وی اولین زن ایرانی است که برنده جایزه یونسکو گردید.

آثار

از نیره سعیدی آثار متعددی در قالب کتاب و مقاله موجود است که در زیر به آنها اشاره می‌شود.

کتاب

1. ترانه من (۱۳۵۴). ‬‬اصفهان‏‫، چاپخانه زیبا‬.[۴]
2. قصه‌های لافونتن (1359). اثر ژان دو لافونتن، ت‍ه‍ران‌‏‫: بنگاه ترجمه و نشر کتاب‬.‬‬[۵]
3. ن‍ق‍ش‌ آی‍ن‍ده‌ (1369). تهران.[۶]
4. شطرنج‌باز (1395). اثر اشتفن تسوایک. تهران: شرکت انشارات علمی و فرهنگی.[۷]
5. کازانوا

اعتبار نامه نیره سعیدی، دوره 23، کتابخانه مجلس شورای اسلامی

مقالات

1. اقتباس از کتب و مجلات معتبر خارجی: علت حقیقی فساد و ریشه جنحه یا جنایات افراد بشر در کشورهای مختلف و راه‌های جلوگیری یا تخفیف آن‌ها (2)، گوهر، اردیبهشت ۱۳۵۷، شماره ۶۲.
2. علت حقیقی فساد و ریشه جنحه یا جنایات افراد بشر در کشورهای مختلف و راه‌های جلوگیری یا تخفیف آن‌ها (اقتباس از کتب و مجلات معتبر خارجی)، گوهر، فروردین ۱۳۵۷، شماره ۶۱.
3. زن در مناظره سه شاعر معاصر، گوهر، مهر ۱۳۵۵، شماره ۴۳.[۸]
   

پیوند به بیرون

1. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
2. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
3. پرتال جامع علوم انسانی