تفاوت میان نسخه‌های «مدرسه فرانکو پرسان»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۱۶ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:


مدرسه فرانکو پرسان (1287 ش. - ؟) یکی از مدارس نوین بود که توسط یک ایرانی - فرانسوی مقیم ایران به نام مسیو [https://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B1 یوسف خان ریشار] (مؤدب‌الملک) برای آموزش دختران تأسیس شد.


مدرسه فرانکوپرسان در سال 1287 ش (1908م) به وسیله مسیو یوسف خان ریشارد (مودب الملک) تأسیس شد. مودب الملک مدرسه مذکور را ابتدا به صورت کلاس خصوصی در منزل خود تأسیس کرد که چند سال بعد به یکی از مدارس دخترانه تبدیل شد. سال ها بعد در این مدرسه شعبه پسرانه ای نیز تأسیس شد که کلاس های آن از اول متوسطه به بعد بود. شعبه دخترانه نیز کلاس متوسطه خود را در حدود سال 1295 ش تأسیس و جهت معلمی دختران را تربیت می کرد. برای نام نویسی در مدرسه، در روزنامه رعد این گونه آگهی شده بود: وزارت جلیله معارف نظر به لزوم تهیه معلمات از چند سال پیش یک عده شاگرد به مدرسه فرانکوپرسان سپرده است که برای معلمی تربیت کند. در این مدرسه که اول مدرسه متوسطه دختران است سه کلاس جهت تحصیلات متوسطه دائر و مقرر می باشد به محصلاتی که دوره ابتدایی را تمام کرده تصدیق نامه وزارت معارف را در دست دارند توصیه می شود که از روز شنبه 17 شهر ذی قعده 1334 ق (1295ش) طرف صبح به مدرسه مزبوره واقعه در محله حسن آباد خیابان مودب الملک رفته و اسم خود را در دفتر مدرسه ثبت نمایند و مشغول تحصیل شوند که انشاالله تعالی پس از اتمام تحصیلات متوسطه به گرفتن دیپلم رسمی وزارت معارف نایل گردند. در این مدرسه علاوه بر دوره تحصیلات متوسطه، دوره ابتدایی هم برقرار است. شاگردهایی که از طرف دولت سپرده شده اند از تأدیه شهریه معافند، ولی شاگردان دیگر دو سه سال اول ابتدایی ماهی یک تومان و در سالهای بعد متوسطه ماهی دو تومان می پردازند و آنهایی که مایل به تحصیل زبان فرانسه هستند در ماه یک تومان علاوه خواهند داد.
=== تاریخچه ===
مدرسه فرانکوپرسان در سال 1287 ش (1908م.) به وسیله مسیو یوسف خان ریشار (مؤدب‌الملک) تأسیس شد. مؤدب‌الملک که پدرش فرانسوی و از معلمان دارالفنون بود و خودش نیز به این شغل اشتغال داشت مدرسه مذکور را ابتدا به صورت کلاس خصوصی در منزل خود تأسیس کرد. هدف او در آغاز تحصیل دو دختر خود نشاط‌السلطنه (امیلی) و نشاط‌الدوله (قمرخانم) و رجالی که مایل بودند دخترانشان تحصیل کنند بود،<ref>بامداد، بدرالملوک (1347). ''زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید''. ج2. تهران: ابن سینا. صص61-62.</ref>اما این مدرسه خصوصی چند سال بعد به یکی از مدارس دخترانه مشهور تهران تبدیل شد. [[مهرانگیز منوچهریان]]، [[فخرعظمی ارغون]] و طیبه تربتی (مادر [[مهدیه الهی قمشه‌ای]]) از فارغ‌التحصیلان این مدرسه بوده‌اند.


=== مقاطع ===
این مدرسه با مقطع ابتدایی آغاز و چند سال بعد یعنی در 1295 ش. دارای مقطع دبیرستان شد. هدف از تأسیس دبیرستان تربیت دختران برای تدریس در مدارس بود. دروسی که در دوره دبیرستان مدرسه مزبور تدریس می‌شد شامل: فرانسه، فارسی، ریاضیات، عربی، فیزیک، شیمی، علوم طبیعی، تاریخ، جغرافی و انگلیسی بود. در سال 1308 ش. تعداد شاگردان مدرسه دخترانه 150 نفر گزارش شد.<ref name=":0" /> 


=== بودجه ===
سندی در خصوص میزان اعانه به مدرسه فرانکو پرسان موجود نیست، اما بودجه‌ای از دولت دریافت می‌کرده است، زیرا در سال 1308 ش. از به تعویق افتادن حواله اعانه 9 ماهه شکایت کرده و دولت نیز تعویق در پرداخت را به علت دیر رسیدن احصائیه مدرسه عنوان کرده است. حقوق معلمان اعزامی از وزارت معارف نیز از همین بودجه پرداخت می‌شده است.<ref>سند شماره ۲۹۷/۲۰۹۷۰، آرشیو ملی ایران.</ref> شاگردهایی که از طرف دولت فرستاده می‌شدند از پرداخت شهریه معاف بودند، ولی شاگردان دیگر دو سه سال اول ابتدایی ماهی یک تومان و در سال‌های بعد متوسطه ماهی دو تومان باید می‌پرداختند و آنها که مایل به تحصیل زبان فرانسه بودند در ماه یک تومان دیگر نیز باید پرداخت می‌کردند. پس از اتمام تحصیلات، دیپلم متوسطه وزارت معارف به آنها داده می‌شد.<ref name=":0" />ظاهراً این مدرسه اولین دبیرستان دختران بوده است. آموزش زبان فرانسه در این مدرسه اهمیت ویژه‌ای داشت و به همین دلیل کمیته آلیانس فرانسه در ایران از آن پیشتیبانی مالی می‌کرد.<ref>غفاری، ابوالحسن (1368). ''تاریخ روابط ایران و فرانسه از ترور ناصرالدین شاه تا جنگ جهانی اول (1333ـ 1313ه.ق)''. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ص174.</ref>   
=== تغییرات ===
مدرسه فرانکو پرسان بعد از سال‌های 1310ش. به نام میسیون لائیک فرانسه نیز خوانده شد و سپس به نام میسیون لائیک فرانسه لیسه رازی تغییر نام داد. در سال 1313ش. مدیر مدرسه مسیوها درخواست تبدیل آن به یک مدرسه شبانه‌روزی را کرد و علت این درخواست خود را اهمیت یادگیری کامل زبان فرانسه برای دانش‌آموزان ایرانی جهت ارتباط با دنیای نوین عنوان کرد.<ref name=":0">شیخ رضایی، انسیه (1371). مدارس فرانسوی در ایران. ''گنجینه اسناد''. شماره 7 و8. صص96-97.</ref>چندی بعد شاخه پسرانه این مدرسه نیز برپا شد و بولتنی هم به همین نام و نشان و به زبان فرانسه انتشار یافت. در سال‌های پسین وزارت معارف تعدادی شاگرد برای تربیت معلم به بخش دخترانه این نهاد سپرد. گویا دولت کمک هزینه‌ای هم برای این مدرسه در نظر گرفت. در سال 1909م. (1288 ش.) بر شمار شاگردانش افزوده شد و تعداد به 185 تن رسید.<ref>ناطق، هما (1375). ''کارنامه فرهنگی فرنگی در ایران''. پاریس: خاوران. صص102-103.</ref>
== منابع ==
<references />
== پیوند به بیرون ==
# [https://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B1 ویکی‌پدیای فارسی]


سندی در خصوص میزان اعانه به مدرسه فرانکوپرسان موجود نیست، اما به طور مسلم از دولت بودجه دریافت می کرد، زیرا در سال 1308 ش از به تعویق افتادن حواله اعانه 9 ماهه شکایت می کند و دولت نیز تعویق در پرداخت را به علت دیر رسیدن احصائیه مدرسه ذکر می کند. حقوق معلمان اعزامی از وزارت معارف نیز از همین بودجه پرداخت می شده است.


دروسی که در دوره دبیرستان مدرسه مزبور تدریس می شد شامل: فرانسه، فارسی، ریاضیات، عربی، فیزیک، شیمی، تاریخ طبیعی، تاریخ، جغرافی و انگلیسی بود. در سال 1308 ش تعداد شاگردان مدرسه دخترانه 150 نفر و پسرانه 103 نفر گزارش شده است.


این مدرسه بعد از سال های 1310 به نام میسیون لائیک فرانسه نیز خوانده شد و سپس به نام میسیون لائیک فرانسه لیسه رازی تغییر نام یافت. در سال 1934 م (1313ش) مدیر مدرسه مسیوها درخواست کرد این مدرسه به یک مدرسه شبانه روزی تبدیل شود. او در نامه خود این دلیل را آورد که: لزوم این قدم در اهمیت و وظیفه ای است که مملکت ایران برای زبان فرانسه قائل شده زیرا این زبان تنها و در میان السنه خارجه حائز درجه اول اهمیت نبوده بلکه از روی اندیشه و هنر این زبان انتخاب شده است تا وسیله مخصوص ارتباط ایران با دنیای جدید باشد و امکان این موضوع بسته به آن است که محصلین تمام اوقات با فرانسویان مربوط بوده و در تحت هدایت مخصوص آنها کار کنند.<ref>شیخ رضایی، انسیه (1371). مدارس فرانسوی در ایران. ''گنجینه اسناد''. شماره 7 و8. صص96-97.</ref>
== نگارخانه ==
<gallery>
پرونده:خرج یک ماهه مدرسه فرانکوپرسان.png|خرج یک ماهه مدرسه فرانکو پرسان سال 1323ش.، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
پرونده:4.png|تقاضای پرداخت اعانه دولت به مدارس دختران تارک دنیا، الیانس و فرانکو پرسان از طرف سفارت فرانسه، سال 1334ق.، شماره سند ۲۹۷/۲۰۹۷۰، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
پرونده:زمان بندی امتحانات ثلث سوم دبیرستان فرانکوپرسان.png|تعیین نحوه امتحانات ثلث سوم دبیرستان فرانکو پرسان، سال تحصیلی 1312-1313، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
</gallery>نویسنده: حکمت بروجردی


== منابع ==
[[رده:مدارس رسمی]]
[[رده:مدارس فرانسوی]]
[[رده:اولین مدارس دختران]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۵۶

مدرسه فرانکو پرسان (1287 ش. - ؟) یکی از مدارس نوین بود که توسط یک ایرانی - فرانسوی مقیم ایران به نام مسیو یوسف خان ریشار (مؤدب‌الملک) برای آموزش دختران تأسیس شد.

تاریخچه

مدرسه فرانکوپرسان در سال 1287 ش (1908م.) به وسیله مسیو یوسف خان ریشار (مؤدب‌الملک) تأسیس شد. مؤدب‌الملک که پدرش فرانسوی و از معلمان دارالفنون بود و خودش نیز به این شغل اشتغال داشت مدرسه مذکور را ابتدا به صورت کلاس خصوصی در منزل خود تأسیس کرد. هدف او در آغاز تحصیل دو دختر خود نشاط‌السلطنه (امیلی) و نشاط‌الدوله (قمرخانم) و رجالی که مایل بودند دخترانشان تحصیل کنند بود،[۱]اما این مدرسه خصوصی چند سال بعد به یکی از مدارس دخترانه مشهور تهران تبدیل شد. مهرانگیز منوچهریان، فخرعظمی ارغون و طیبه تربتی (مادر مهدیه الهی قمشه‌ای) از فارغ‌التحصیلان این مدرسه بوده‌اند.

مقاطع

این مدرسه با مقطع ابتدایی آغاز و چند سال بعد یعنی در 1295 ش. دارای مقطع دبیرستان شد. هدف از تأسیس دبیرستان تربیت دختران برای تدریس در مدارس بود. دروسی که در دوره دبیرستان مدرسه مزبور تدریس می‌شد شامل: فرانسه، فارسی، ریاضیات، عربی، فیزیک، شیمی، علوم طبیعی، تاریخ، جغرافی و انگلیسی بود. در سال 1308 ش. تعداد شاگردان مدرسه دخترانه 150 نفر گزارش شد.[۲]

بودجه

سندی در خصوص میزان اعانه به مدرسه فرانکو پرسان موجود نیست، اما بودجه‌ای از دولت دریافت می‌کرده است، زیرا در سال 1308 ش. از به تعویق افتادن حواله اعانه 9 ماهه شکایت کرده و دولت نیز تعویق در پرداخت را به علت دیر رسیدن احصائیه مدرسه عنوان کرده است. حقوق معلمان اعزامی از وزارت معارف نیز از همین بودجه پرداخت می‌شده است.[۳] شاگردهایی که از طرف دولت فرستاده می‌شدند از پرداخت شهریه معاف بودند، ولی شاگردان دیگر دو سه سال اول ابتدایی ماهی یک تومان و در سال‌های بعد متوسطه ماهی دو تومان باید می‌پرداختند و آنها که مایل به تحصیل زبان فرانسه بودند در ماه یک تومان دیگر نیز باید پرداخت می‌کردند. پس از اتمام تحصیلات، دیپلم متوسطه وزارت معارف به آنها داده می‌شد.[۲]ظاهراً این مدرسه اولین دبیرستان دختران بوده است. آموزش زبان فرانسه در این مدرسه اهمیت ویژه‌ای داشت و به همین دلیل کمیته آلیانس فرانسه در ایران از آن پیشتیبانی مالی می‌کرد.[۴]

تغییرات

مدرسه فرانکو پرسان بعد از سال‌های 1310ش. به نام میسیون لائیک فرانسه نیز خوانده شد و سپس به نام میسیون لائیک فرانسه لیسه رازی تغییر نام داد. در سال 1313ش. مدیر مدرسه مسیوها درخواست تبدیل آن به یک مدرسه شبانه‌روزی را کرد و علت این درخواست خود را اهمیت یادگیری کامل زبان فرانسه برای دانش‌آموزان ایرانی جهت ارتباط با دنیای نوین عنوان کرد.[۲]چندی بعد شاخه پسرانه این مدرسه نیز برپا شد و بولتنی هم به همین نام و نشان و به زبان فرانسه انتشار یافت. در سال‌های پسین وزارت معارف تعدادی شاگرد برای تربیت معلم به بخش دخترانه این نهاد سپرد. گویا دولت کمک هزینه‌ای هم برای این مدرسه در نظر گرفت. در سال 1909م. (1288 ش.) بر شمار شاگردانش افزوده شد و تعداد به 185 تن رسید.[۵]

منابع

  1. بامداد، بدرالملوک (1347). زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید. ج2. تهران: ابن سینا. صص61-62.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ شیخ رضایی، انسیه (1371). مدارس فرانسوی در ایران. گنجینه اسناد. شماره 7 و8. صص96-97.
  3. سند شماره ۲۹۷/۲۰۹۷۰، آرشیو ملی ایران.
  4. غفاری، ابوالحسن (1368). تاریخ روابط ایران و فرانسه از ترور ناصرالدین شاه تا جنگ جهانی اول (1333ـ 1313ه.ق). تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ص174.
  5. ناطق، هما (1375). کارنامه فرهنگی فرنگی در ایران. پاریس: خاوران. صص102-103.


پیوند به بیرون

  1. ویکی‌پدیای فارسی


نگارخانه

نویسنده: حکمت بروجردی