تفاوت میان نسخه‌های «ملکه بقائی کرمانی»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۱۹ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:ملکه بقائی.jpg|بندانگشتی|270x270px|ملکه بقائی کرمانی]]
 
[[پرونده:ملکه بقائی کرمانی.png|بندانگشتی|افتتاح دوره دوم دبیرستان شهپر با حضور ملکه بقائی کرمانی، روزنامه سیاست ما، 26 فروردین 1334، شماره 630]]
ملکه بقائی کرمانی متولد 1293 کرمان[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&classType=2&id=24049&pageStatus=1]
ملکه بقائی کرمانی (1293 [https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&classType=2&id=24049&pageStatus=1]- ؟) نویسنده، معلم و فعال حقوق زنان بود.
 
پدرش نماینده مجلس بود. او در تهران و پاریس در رشته‌‎های تعلیم و تربیت و روانشناسی کودک تحصیل کرد و سال‌ها معلم کودکان در مدارس تهران بود. در دهه 1330 برای بهبود شرایط کار معلمان، به مجادله‌ای چند ساله با وزیر فرهنگ پرداخت و موفقیت‌هایی یافت. آثارش ریشه در تجربه های زندگی او دارد. ملکه بقائی که از فعالان مبارزه برای کسب حقوق زنان بود، چند اثر در توصیف شرایط زندگی آنان نوشت، مثل ''زن ها چه می گویند؟'' یا رمان ''بوسه تلخ'' (1336) که فضایی عصبی و پرتنش دارد. او سالهای پایانی عمر را در آمریکا گذراند و مجموعه ''شکسته بالان'' (1363) را در آنجا منتشر کرد. آثار او از نخستین نمونه های داستانی است که در آنها از دید یک زن به مسائل زنان پرداخته شده است.<ref>ع‍اب‍دی‍ن‍ی‌، ح‍س‍ن‌ (1401). ''دختران شهرزاد: زنان نویسنده‌ ایرانی''. ویراستار احمد سمیعی‌گیلانی. تهران: نشر چشمه. ص16.</ref>
 
=== زندگینامه ===
ملکه بقائی کرمانی دختر میرزا شهاب کرمانی راوری و خواهر مظفر بقائی کرمانی ا‌ست. او در سال ۱۲۹۳ و در خانواده‌ای به دنیا آمد که پدر از فعالان انجمن‌های مخفی وابسته به لژ بیداری ایران، رهبر مجمع احیا نفوس کرمان و رییس فرقه‌ی دموکرات کرمان بود و در دوره چهارم به مجلس شورای ملی راه یافت و برادرش مظفر با این‌ که از بنیان‌گذاران جبهه‌ی ملی بود.[http://khaneshmagazine.com/1399/11/malake-baghaee-kermani/]


میرزا شهاب‌الدین کرمانی، معروف به میرزا مشارالملک، نماینده مردم سیرجان در دوره‌های چهارم و پنجم مجلس شورای ملی بود. وی علاوه بر مظفر، 6 دختر به نام‌های ملکه، تاجی، مریم، رابعه، ایران‌دخت و اختر داشت. گویا ملکه در امور عام‌المنفعه همچون آموزش نیز مشارکت داشته و تصویری از او در حال سخنرانی در افتتاحیه دوره دوم دبیرستان شهپر در روزنامه ''سیاست ما'' به تاریخ 26 فروردین 1334 منتشر شده است.[https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/111744/%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA.html]
=== زندگی‌نامه ===
ملکه بقائی کرمانی دختر [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C میرزا شهاب راوری کرمانی] در سال ۱۲۹۳ در خانواده‌ای سیاسی در کرمان به دنیا آمد. پدرش میرزا شهاب بقائی نماینده مردم سیرجان در دوره چهارم و پنجم مجلس شورای ملی بود. برادرش مظفر بقائی نیز از رجال سیاسی عصر پهلوی دوم و از بنیان‌گذاران جبهه‌ی ملی بود.[http://khaneshmagazine.com/1399/11/malake-baghaee-kermani/] ملکه علاوه بر برادرش مظفر، 5 خواهر به نام‌های تاجی، مریم، رابعه، ایران‌دخت و اختر داشت. ملکه بقائی فارغ‌التحصیل مدرسه عالی دارالمعلمات بود. او در پاریس در رشته‌‎های تعلیم و تربیت و روانشناسی کودک تحصیل کرد و سال‌ها معلم کودکان در مدارس تهران بود.<ref>میرعابدینی، حسن (1386). ''فرهنگ داستان‌نویسان ایران از آغاز تا امروز''. تهران: چشمه. ص57.</ref>


ملکه بقائی از مدرسه عالی دارالمعلمات فارغ‌التحصیلی شد. او سال‌های متمادی به عنوان معلم کودکان در تهران کار کرد.<ref>میرعابدینی، حسن (1386). ''فرهنگ داستان نویسان ایران از آغاز تا امروز''. تهران: چشمه. ص57.</ref>


=== فعالیت‌های اجرایی ===
ملکه بقائی مدیر دبیرستان شهپر تجریش[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4613445&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] و کارمند وزارت فرهنگ بود. کودکستان، دبستان و دبیرستان شهپر با همت و پشتکار ملکه بقائی به صورت مؤسسه‌ای فرهنگی درآمد.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1495161&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] او همچنین از فعالان مبارزه برای حقوق زنان بود. او از سال ۱۳۲۳ در وزارت فرهنگ تلاش بی‌وقفه‌ای را برای افزایش حقوق آموزگاران زن آغاز کرد و سرانجام موفق شد که گام‌های مؤثری در راه بهبود وضع معیشت آن‌ها بردارد. 






=== فعالیتهای سیاسی ===
=== فعالیت‌های فرهنگی ===
ملکه خود نیز جدا از فضای سیاسی نبود. چندین اثر درباره‌ی شرایط زندگی زنان ایرانی نوشت که کتاب ''زن‌ها چه می‌گویند؟'' معروف‌ترین آن در این زمینه بوده است. رمان ''بوسه‌ی تلخ'' همچون اغلب آثارش روایت‌هایی حدیث نفس‌گونه ‌است و با حساسیتی ذهن‌گرایانه و کمتر متکی بر هیجان‌های بیرونی نوشته شده است. این رمان در سال ۱۳۳۶ توسط انتشارات کتابخانه‌ی اقبال به چاپ رسیده است. نسخه دیگری از این رمان که توسط چاپخانه آتشکده چاپ و توزیع شده، نیز در دسترس است. رمان او از سال ۱۳۲۳ جنجال دامنه‌داری را با وزارت فرهنگ وقت به دفاع از حقوق آموزگاران علوم تربیتی آغاز کرد و سرانجام موفق شد که گام‌های مؤثری در راه بهسازی زندگی مادی آن‌ها بردارد.
ملکه که در خانواده‌ای سیاسی رشد کرده بود آثار چندی درباره‌ی شرایط زندگی زنان ایرانی نگاشت. آثار ملکه بقائی که بیشتر داستان زندگی خود و اطرافیانش است از نخستین داستان‌هایی ‌است که از دید یک زن به بیان مسائل و نقطه نظرات زنان پرداخته است. معروف‌ترین آنها کتاب ''[[زن‌ها چه می‌گویند؟]]''است. این کتاب روایتی مستند از مشکلات زنان در زندگی زناشویی است. او در ابتدا و انتهای این کتاب گفته است که در جلد دوم  که با عنوان '''ناله‌های دل مردها''' خواهد نوشت به مشکلات زندگی زناشویی و خانوادگی از نگاه مردان بپردازد، اما این کتاب هیچگاه نوشته نشد. اثر دیگر او داستان بلند [[بوسه تلخ|''بوسه تلخ'']]، روایتی حدیث نفس‌گونه ‌است و با حساسیتی ذهن‌گرایانه و کمتر متکی بر هیجان‌های بیرونی نوشته شده است. ملکه سال‌های پایانی عمرش را در آمریکا گذراند و مجموعه‌ی ''شکسته‌بالان'' را در سال ۱۳۶۳ در لس‌آنجلس منتشر کرد و در آن نیز به دفاع از حقوق زنان و تحلیل رویکردهای حقیقی اجتماعی پرداخت.[http://khaneshmagazine.com/1399/11/malake-baghaee-kermani/]او با زنان داستان‌نویسی نظیر [[بهین‌دخت دارایی]] و [[مهین توللی]] هم دوره بود.  


آثار ملکه بقائی نخستین نمونه‌های داستانی ‌است که از دید یک زن به مسائل زنانه پرداخته است. از مهم‌ترین زنان داستان‌نویس پیش از او ایراندخت تیمورتاش، زهرا خانلری و سیمین دانشور بوده‌اند و از زنان داستان‌نویس هم‌دوره با خودش نیز می‌توان از بهین‌دخت دارایی و مهین توللی نام برد.


ملکه سال‌های پایانی عمرش را در آمریکا گذراند و مجموعه‌ی ''شکسته‌بالان'' را در سال ۱۳۶۳ در لس آنجلس منتشر کرد و در آن نیز به دفاع از حقوق زنان و تجزیه و تحلیل رویکردهای حقیقی اجتماعی پرداخت. [http://khaneshmagazine.com/1399/11/malake-baghaee-kermani/]


===  آثار ===
===  آثار ===


# ''زن‍ه‍ا چ‍ه‌ م‍ی‌گ‍وی‍ن‍د'' (بی تا). بی جا.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=846758&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''زن‍ه‍ا چ‍ه‌ م‍ی‌گ‍وی‍ن‍د'' (بی‌تا). بی‌جا.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=846758&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''بوسه تلخ'' (1336). تهران‏‫: اقبال.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2792966&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''بوسه تلخ'' (1336). تهران‏‫: اقبال.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2792966&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# مجموعه‌ داستان ''شکسته‌بالان'' (1363). لس آنجلس: کتاب سورپ. <ref>''کتابشناسی ادبیات داستانی معاصر فارسی از مشروطه تا سال ۱۳۸۹''(1390). زیر نظر فریده رازی، با همکاری عذرا شجاع‌کریمی و آزاده گلشنی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ص63.</ref>
# مجموعه‌ داستان ''شکسته‌بالان'' (1363). لس‌آنجلس: کتاب سورپ.<ref>''کتابشناسی ادبیات داستانی معاصر فارسی از مشروطه تا سال ۱۳۸۹''(1390). زیر نظر فریده رازی، با همکاری عذرا شجاع‌کریمی و آزاده گلشنی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ص63.</ref>
 
ملکه بقائی مدیر دبیرستان شهپر تجریش[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4613445&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] و کارمند وزارت فرهنگ بود. کودکستان، دبستان و دبیرستان شهپر با همت و پشتکار ملکه بقائی به صورت موسسه ای فرهنگی درآمد.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1495161&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
 
روزنامه سیاست ما، 26 فروردین 1334، شماره 630
 
(در حال تکمیل)
 


== منابع ==
== منابع ==
<references />
<references />


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==


# [https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/bibliographicAdvancedSearch.do?command=NEW_SEARCH&classType=0&pageStatus=1 سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران]
# [https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/bibliographicAdvancedSearch.do?command=NEW_SEARCH&classType=0&pageStatus=1 سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران]
#[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C ویکی‌پدیای فارسی]
# [http://khaneshmagazine.com/1399/11/malake-baghaee-kermani/ خوانش]
# [http://khaneshmagazine.com/1399/11/malake-baghaee-kermani/ خوانش]
# [https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/111744/%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA.html روزنامه همشهری]
# [https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/111744/%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA.html روزنامه همشهری]
نویسنده: حکمت بروجردی
[[رده:فعالان حقوق زنان]]
[[رده:زنان معلم]]
[[رده:زنان مدیر]]
[[رده:نویسندگان زن]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۲

ملکه بقائی کرمانی
افتتاح دوره دوم دبیرستان شهپر با حضور ملکه بقائی کرمانی، روزنامه سیاست ما، 26 فروردین 1334، شماره 630

ملکه بقائی کرمانی (1293 [۱]- ؟) نویسنده، معلم و فعال حقوق زنان بود.

زندگی‌نامه

ملکه بقائی کرمانی دختر میرزا شهاب راوری کرمانی در سال ۱۲۹۳ در خانواده‌ای سیاسی در کرمان به دنیا آمد. پدرش میرزا شهاب بقائی نماینده مردم سیرجان در دوره چهارم و پنجم مجلس شورای ملی بود. برادرش مظفر بقائی نیز از رجال سیاسی عصر پهلوی دوم و از بنیان‌گذاران جبهه‌ی ملی بود.[۲] ملکه علاوه بر برادرش مظفر، 5 خواهر به نام‌های تاجی، مریم، رابعه، ایران‌دخت و اختر داشت. ملکه بقائی فارغ‌التحصیل مدرسه عالی دارالمعلمات بود. او در پاریس در رشته‌‎های تعلیم و تربیت و روانشناسی کودک تحصیل کرد و سال‌ها معلم کودکان در مدارس تهران بود.[۱]


فعالیت‌های اجرایی

ملکه بقائی مدیر دبیرستان شهپر تجریش[۳] و کارمند وزارت فرهنگ بود. کودکستان، دبستان و دبیرستان شهپر با همت و پشتکار ملکه بقائی به صورت مؤسسه‌ای فرهنگی درآمد.[۴] او همچنین از فعالان مبارزه برای حقوق زنان بود. او از سال ۱۳۲۳ در وزارت فرهنگ تلاش بی‌وقفه‌ای را برای افزایش حقوق آموزگاران زن آغاز کرد و سرانجام موفق شد که گام‌های مؤثری در راه بهبود وضع معیشت آن‌ها بردارد.


فعالیت‌های فرهنگی

ملکه که در خانواده‌ای سیاسی رشد کرده بود آثار چندی درباره‌ی شرایط زندگی زنان ایرانی نگاشت. آثار ملکه بقائی که بیشتر داستان زندگی خود و اطرافیانش است از نخستین داستان‌هایی ‌است که از دید یک زن به بیان مسائل و نقطه نظرات زنان پرداخته است. معروف‌ترین آنها کتاب زن‌ها چه می‌گویند؟است. این کتاب روایتی مستند از مشکلات زنان در زندگی زناشویی است. او در ابتدا و انتهای این کتاب گفته است که در جلد دوم که با عنوان ناله‌های دل مردها خواهد نوشت به مشکلات زندگی زناشویی و خانوادگی از نگاه مردان بپردازد، اما این کتاب هیچگاه نوشته نشد. اثر دیگر او داستان بلند بوسه تلخ، روایتی حدیث نفس‌گونه ‌است و با حساسیتی ذهن‌گرایانه و کمتر متکی بر هیجان‌های بیرونی نوشته شده است. ملکه سال‌های پایانی عمرش را در آمریکا گذراند و مجموعه‌ی شکسته‌بالان را در سال ۱۳۶۳ در لس‌آنجلس منتشر کرد و در آن نیز به دفاع از حقوق زنان و تحلیل رویکردهای حقیقی اجتماعی پرداخت.[۵]او با زنان داستان‌نویسی نظیر بهین‌دخت دارایی و مهین توللی هم دوره بود.


آثار

  1. زن‍ه‍ا چ‍ه‌ م‍ی‌گ‍وی‍ن‍د (بی‌تا). بی‌جا.[۶]
  2. بوسه تلخ (1336). تهران‏‫: اقبال.[۷]
  3. مجموعه‌ داستان شکسته‌بالان (1363). لس‌آنجلس: کتاب سورپ.[۲]


منابع

  1. میرعابدینی، حسن (1386). فرهنگ داستان‌نویسان ایران از آغاز تا امروز. تهران: چشمه. ص57.
  2. کتابشناسی ادبیات داستانی معاصر فارسی از مشروطه تا سال ۱۳۸۹(1390). زیر نظر فریده رازی، با همکاری عذرا شجاع‌کریمی و آزاده گلشنی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ص63.


پیوند به بیرون

  1. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
  2. ویکی‌پدیای فارسی
  3. خوانش
  4. روزنامه همشهری


نویسنده: حکمت بروجردی