مهری آهی
مهری آهی (۱۲۹۸ - ۱۳۶۶) مترجم، استاد دانشگاه تهران، فعال حقوق زنان و از اعضای شورای کتاب کودک بود.
زندگینامه
مهری آهی در 1298 ش. در تهران به دنیا آمد. پدرش مجید آهی دیپلمات و از دولتمردان دوره پهلوی بود. مهری تقریباً تمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدرسه فرانسوی ژاندارک گذراند. از دانشسرای عالی و دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در رشته زبان و ادبیات فارسی لیسانس گرفت و مشغول تحصیل در کلاس‌های دکترای این رشته شد، اما با انتصاب پدرش به سفارت ایران در اتحاد جماهیر شوروی در سال 1311 ناگزیر به اتفاق پدر به شوروی رفت.[۱]او مدت سه سال در دانشگاه لومونوسوف مسکو به تحصیل زبان و ادبیات روسی پرداخت.[۲] اما بیماری پدر و مراجعت خانواده به تهران، مانع از اتمام تحصیلاتش در مسکو شد. پس از فوت پدر و اقامتی کوتاه در تهران مهری عازم اروپا شد و پس از 7 سال تحصیل در لندن و پاریس در رشته ادبیات روسی و ادبیات تطبیقی و کسب دانشنامه دکترا در رشته زبان و ادبیات روسی از دانشگاه سوربن پاریس به تهران بازگشت و تدریس در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران را آغاز کرد. او مدتی در این دانشکده مدیر گروه زبان و ادبیات روسی بود؛ به علاوه در سال 1344 ریاست مرکز زبان‌های خارجی دانشگاه تهران را برعهده گرفت. مهری آهی علاوه بر زبان روسی به زبان‌های فرانسه و انگلیسی نیز مسلط بود.[۱]
فعالیت‌های اجتماعی
مهری آهی علاوه بر تحصیلات ادبی به کارهای اجتماعی هم از عنفوان جوانی علاقه داشت و از همین رو از زمان تحصیل در سازمان شیر و خورشید سرخ ایران و سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی مشغول انجام خدمات داوطلبانه شد. وی از اعضاء مؤسس و فعال جمعیت راه نو (1334)، شورای کتاب کودک و شورای عالی جمعیت‌های زنان ایران بود و از همین رو در بسیاری از کنفرانس‌های بین‌المللی به نمایندگی از ایران حضور داشت. در 1336 شمسی در کنفرانسی که در مسکو از طرف سازمان ملل متحد تشکیل شد او به همراه چند تن از زنان دیگر شرکت کرد.[۱]همچنین وی دبیر اول کمیسیون بین‌المللی شورای عالی زنان ایران و عضو هیئت امنای بنیاد فرهنگ ایران بود.[۱]
او در 1338 از طرف کمیته ارتباطات برای شرکت در سمینار زنان و کودکان به نیویورک دعوت شد و سپس بنا به دعوت سازمان ملل در کنفرانس جمعیت‌های غیردولتی شرکت نمود. چهار دوره نمایندگی ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد و نمایندگی ایران از دیگر مناصب وی بود. او در دو همایش مربوط به حقوق بشر در مغولستان و مانیل به عنوان نماینده ایران شرکت کرد.[۲]
مهری آهی دبیر اول کمیسیون بین‌المللی شورای عالی جمعیت‌های زنان ایران، عضو هیات نمایندگی ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل در 1341 و رئیس این کمیسیون در 1343، مؤسس انجمن کتاب و رئیس کتابخانه آن در 1336، عضو هیئت مشاوران راهنمای کتاب و گروه بررسی کننده کتاب های برگزیده سال بود. او از جمله بهائیانی بود که در جهت‌دهی فرهنگی ایران در زمان پهلوی نقش بسزایی داشت.[۲]
آثار
ترجمه
- قصه‌های اندرسن (1320) (مجموعه قصه)[۳] (در سال 1320 مجموعه‌ای از داستان‌های اندرسن با عنوان قوهای وحشی ترجمه مهری آهی منتشر شد که در آن، داستان‌های بلبل، سنگ چخماق، قوهای وحشی، لباس نو برای امپراطور به چاپ رسید.[۴])
- تدریس زبان روسی برای دبیرستان ها (1324)، با همکاری فاطمه سیاح و گیلده‌برآندت.[۵]
- ت‍ورگ‍ن‍ی‍ف، ای‍وان‌س‍رگ‍ی‍وی‍چ (1334). پدران و پسران. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.[۶]
- ل‍رم‍ان‍ت‍ف، م‍ی‍خ‍ائ‍ی‍ل ی‍وروی‍چ (1336). قهرمان عصر ما. تهران: بنگاه ترجمه و نشر.[۷]
- از چند نویسنده خارجی (1340). قهرمانان کوچک. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.[۸]
- داس‍ت‍ای‍وس‍ک‍ی، ف‍ئ‍ودورم‍ی‍خ‍ائ‍ی‍ل‍ووی‍چ (1343). جنایات و مکافات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.[۹]
- داس‍ت‍ای‍وس‍ک‍ی، ف‍ئ‍ودور م‍ی‍خ‍ائ‍ی‍ل‍ووی‍چ (1395). ابله. تهران: خوارزمی.[۱۰](ترجمه این رمان پس از درگذشت مهری آهی و بعد از گذشت ۳۰ سال توسط انتشارات خوارزمی منتشر شد. مهری آهی این کتاب را تا بخش‌های انتهایی ترجمه کرده بود اما درگذشت او باعث شد تا ترجمه این کتاب ۱۰۶۴ صفحه‌ای نیمه کاره بماند.[۱۱])
مقالات
- بیست و پنجمین سالمرگ ماکسیم گورکی (1340). سخن. سال دوازدهم. شهریور 1340. شماره 5.[۱۲]
- گورکی پیشوای اندیشه‌ها و امیدها (1347). پیام نوین. دوره 9. شماره 4.[۱۳]
منابع
پیوند به بیرون
- ویکی‌پدیای فارسی
- مگیران
- سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
- سایت دانش آی آر
- خبرگزاری ایبنا
- پرتال جامع علوم انسانی
- پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی
نویسنده: هانیه قهرمانی