اقدس کاظمی

اقدس کاظمی (1318ش.-1402ش.) متخلص به مژگان، شاعر، نویسنده، حقوقدان و معلم بود.

زندگی‌نامه

اقدس کاظمی (مژگان) در پاییز سال 1318ش در روستای وشنوه، از توابع قم، متولد شد. پدرش رضا حاج حسینی (کاظمی قمی) نوه عسکرخان حاج حسینی، از خانواده‌های سرشناس قم، و مادرش سیده بتول ابراهیم‌زاده موسوی بود. اقدس کاظمی در سال 1335 با سیدعزیزالله برقعی ازدواج کرد اما همسرش در قم به قتل رسید. ثمره این ازدواج دو فرزند به نام‌های امیرمنصور و آذر بود.

تحصیلات

اقدس کاظمی در پنج سالگی به مکتب‌خانه رفت و در آنجا قرآن و فارسی آموخت. همین آموزش سبب شد او بدون گذراندن کلاس اول و دوم، پس از موفقیت در امتحانات، در کلاس سوم دبستان در مدرسه ایراندخت قم پذیرفته شود. در سال 1334 و پس از اخذ سیکل، زمانی که شانزده ساله بود، به آموزگاری مشغول شد.او پس از ازدواج و تولد نخستین فرزندش در سال ۱۳۳۶ به تشویق همسرش ادامه تحصیل داد، اما چون نمی‌توانست به صورت منظم در کلاس حاضر باشد، به رغم علاقه به ریاضی در رشته طبیعی نام‌نویسی کرد.کاظمی در سال 1341 دیپلم گرفت و در سال 1342 نیز در رشته فیزیک دانشگاه تهران شرکت نمود، اما پس از به قتل رسیدن همسرش با وجود مشکلات فراوان در رشته حقوق قضایی از مدرسه عالی امور اداری و قضایی قم مدرک کارشناسی دریافت کرد.

فعالیت‌های فرهنگی

اقدس کاظمی فعالیت‌های فرهنگی خود را از سال 1334 با سمت آموزگاری در قم آغاز کرد، ولی پس از یک سال به دفترداری دبیرستان منصوب شد. او پس از ادامه تحصیل به دبیری ریاضی مشغول شد و مدتی بعد به معاونت دبیرستان، ریاست دبیرستان و نیز بازرس آموزش و پرورش منصوب شد. او در طی 20 سال سکونت در قم به اموری چون تأسیس دبیرستان دخترانه آزرمیدخت قم در سال 1346 پرداخت که بعد از انقلاب به نام بنت‌الهدی صدر تغییر نام داد. همچنین در سال 1347 دبیرستان شبانه را جهت ادامه تحصیل بانوان به نام شبانه آزرمیدخت تأسیس کرد. او در سال 1348 مجوز زمین موقوفه سلامت را از اوقاف تهران جهت ساختمان دبیرستان و توسعه کلاس‌های دبیرستان گرفت. اقدس کاظمی از سال 1354 از قم به تهران آمد.

او با توجه به همکاری مستمری که سال‌ها با انجمن اولیا و مربیان ایران داشت به سمت کارشناس تربیتی در تهران انتخاب شد. همچنین با انتقال به آموزش و پرورش شمیران به ریاست مدرسه ایران و آلمان منصوب شد و تا سال 1356 در کسوت معلمی باقی ماند. او در همین سال جهت شرکت در کانون وکلا تقاضای بازنشستگی کرد، اما با توجه به تعطیلی کانون وکلا، بار دیگر در سال 1366 در کانون وکلا ثبت‌نام کرد.

فعالیت‌های ادبی

کاظمی از سال 1344 تا 1350 با تخلص «مژگان قمی» اشعاری سرود و در نشریات و مجلات و جزوات مختلف چاپ کرد. او از سال ۱۳۴۶ در انجمن قلم به ریاست زین‌العابدین رهنما و فروزنده اربابی نیز حضور فعال و مستمر داشت و در همین سال به همکاری با خانه شعر قم مشهور به اشک قلم نیز پرداخت. او از سال 1370 در انجمن ادبی سخنوران کانون بازنشستگی کشوری شرکت و کار شعر را از سر گرفت.

کاظمی مدتی در انجمن حافظان فرهنگ و هنر ایران سمت ریاست شعبه بانوان را برعهده داشت. او مدتی رییس انجمن بانوان ادب و هنر ایران، مدیر مسئول انتشارات مثلث عشق، قائم مقام مدیرعامل مؤسسه نیکوکاران ایران و عضو هیئت امنای امامزاده هادی وشنوه نیز بود. اقدس کاظمی چندین بار نمایشگاه عاشورایی را نیز در شهرهای مختلف برگزار کرد.

اقدس کاظمی با هفته‌نامه روزنه، هفته‌نامه طنز پارسی و مجله مکتب مام (مجله انجمن اولیاء و مربیان ایران) و مجله خانه و خانواده همکاری داشت.

فعالیت‌های اجتماعی

کاظمی در سال‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ با احکامی از طرف وزیر دادگستری به سمت بازرس انجمن حمایت زندانیان و عضو علی‌البدل انجمن منصوب شد. همچنین رئیس بازرسی کمیته حمایت از مصرف‌کننده و مسئول اجرای امر بهداشت و تنظیم خانواده بود. در رابطه با اجرای کنترل قیمت‌ها همکاری مستمر با فرمانداری و شهرداری قم داشت.از اقدس کاظمی با عنوان اولین زن راننده در قم یاد می‌شود. او همچنین در سال ۱۳۴۶ رئیس حوزه انتخاباتی زنان بود. کاظمی به عنوان رئیس سازمان زنان قم، نماینده زن در هیئت هفت نفری فرمانداری قم، مأمور رسیدگی به خانواده‌های بی‌سرپرست از طرف شهرداری، بازرس زن در آموزش و پرورش قم و اولین مربی شیر و خورشید قم خدمت کرد و در ایجاد شعبه‌ای از انجمن ملی اولیاء و مربیان ایران در قم نقش داشت. او همچنین پس از بازنشستگی و در پی تعطیلی کانون وکلا به تأسیس کارگاه بافندگی روی آورد و حدود ۲۴ نفر را به طور مستمر تحت پوشش قرار داد، اما پس از مدتی مجدداً به فعالیت‌های ادبی و پژوهشی روی آورد.

آثار

1. دوستان هریک گلی از باغ آرزوهای من هستند (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۱]
2. زندگی‌نامه حضرت موسی مبرقع (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۲]
3. در محضر استاد عباس فرساد (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۳]
4. مادر (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۴]
5. زنان صدر اسلام (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۵]
6. دبیرستان حکیم نظامی (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۶]
7. خاطرات تلخ و شیرین (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۷]
11. تقدیم به دخترم (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۸]
12. تضمین پنجاه از غزلیات حافظ (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۹]
13. تاریخ اجتماعی شهر مقدس قم براساس خاطرات (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۱۰]
14. اخوانیات: رباعیات ارتحالی توسط اقدس کاظمی و حسین جعفری (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۱۱]
15. آرزوهای بر باد رفته (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۱۲]
16. چشمه‌ای جوشان در کویر قم (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۱۳]
17. آذرین مهر (دیوان شعر) (1374). بی‌جا: ما.[۱۴]
18. مژگان‌نامه (شعر) (1378). قم: خرم.[۱۵]
19. قصه منظوم کربلا (شعر) (1379). قم: نشر خرم.[۱۶]
20. در کلاس درس: پلیس کیست؟ (شعر کودک) (1380). تهران: ورق. [۱۷]
21. ایثارگران دفاع مقدس (مجموعه شعر) (1381). قم: خرم.[۱۸]
22. سفر به وادی عشق (سفرنامه کربلا) (۱۳۸۱). قم: خرم.[۱۹]
23. نیش و نوش جوانی: عصرهای به یاد ماندنی جمعه (1381). قم: خرم.[۲۰]
24. دعای کمیل منظوم (شعر) (۱۳۸۲). تهران: سلسله.[۲۱]
25. این جوانان گل، معلم باغبان؛ چکامه‌های مادرانه‌ی یک معلم (شعر) (1382). قم: سلسله.[۲۲]
26. دعای عرفه امام حسین (ع) به صورت منظوم (شعر) (1382). تهران: حسینیه ارشاد.[۲۳]
27. قم دیار کریمه اهل بیت علیها‌السلام (1384). قم: سلسله.[۲۴]
28. دعای ندبه منظوم (شعر) (1384). قم: سلسله.[۲۵]
29. گل نرجس: نقش زنان در قیام قائم آل محمد‌ (ص): به انضمام متن عربی و ترجمه منظوم دعای فرج و عهد (1384). قم: سلسله.[۲۶]
30. خاندان جواهری (1385). قم: سلسله.[۲۷]
31. رقیه، عبرت تاریخ (1385). قم: سلسله.[۲۸]
32. فرهنگ انتظار: امام زمان در راه است (شعر) (1385). قم: سلسله.[۲۹]
33. دعای توسل و حدیث کساء منظوم (شعر) (1385). قم: سلسله.[۳۰]
34. دوبیتی‌های عاشورایی (شعر) (1386). قم: مثلث عشق.[۳۱]
35. سفره حاجات (1386). قم: مثلث عشق.[۳۲]
36. پلیس و کودک (شعر کودک) (1386). قم: نشتا.[۳۳]
37. خطبه و مناجات شعبانیه (1387). قم: مثلث عشق.[۳۴]
38. پای صحبت بازنشستگان (مجموعه اشعار و مناظرات) (1387). قم: مثلث عشق.[۳۵]
39. درباره تربیت فرزندان قابل توجه پدران ـ مادران ـ مربیان و دختران و پسران جوان (1387). قم: مثلث عشق.[۳۶]
40. خطبه فدکیه منظوم (شعر) (1387). قم: مثلث عشق.[۳۷]
41. چگونه فرزندان خود را به نماز تشویق کنیم (1387). قم: مثلث عشق.
42. لبنان و امام موسی صدر (1387). قم: مثلث عشق.[۳۸]
43. سوره مبارکه رعد (منظوم) همراه با ترجمه‌های فارسی - انگلیسی (1387). قم: مثلث عشق.[۳۹]
44. حج خونین فاجعه قرن شهدای سال 1366 (1387). قم: مثلث عشق.[۴۰]
45. آسیب‌های اجتماعی (آیا فقط جوانان مقصرند؟) (1387). قم: مثلث عشق.[۴۱]
46. من خلیج فارس هستم (1387). قم: مثلث عشق.[۴۲]
47. غدیریه، چگونه باید على را بشناسیم؟ (1387). قم: مثلث عشق.[۴۳]
48. سالار پیامبران محمدالمصطفی (ص) (1387). قم: براق.[۴۴]
49. کلام امیرانه (1388). قم: مثلث عشق.[۴۵]
50. مداد (شعر کودک) (1388). قم: مثلث عشق.[۴۶]
51. گفتگوی میوه‌ها (شعر کودک) (1388). قم: مثلث عشق.[۴۷]
52. آسیب‌های اجتماعی اعتیاد: پای صحبت یک دختر زندانی (1388). قم: مثلث عشق.[۴۸]
53. گفتگوی بلبل و کلاغ (1388). قم: مثلث عشق. (کودک)[۴۹]
54. جهان نگران نسل جوان است (1388). قم: مثلث عشق.[۵۰]
55. عقاب دانا و کرکس نادان (1388). قم: مثلث عشق. (کودک)[۵۱]
56. آب مایه حیاته (1388). قم: مثلث عشق. (شعر، کودک)[۵۲]
57. پریا و گل پری (1388). تهران: مثلث عشق.[۵۳]       
58. فراخوان مقالات و مسابقات (۱۳۸۸). قم: مثلث عشق.[۵۴]
59. معرفی حیوانات: بچه‌های خوب حیوانات را اذیت نمی‌کنند (1388). قم: مثلث عشق. (کودک)[۵۵]
60. ۱۲ امام معصوم را بشناسیم (1389). قم: مثلث عشق. (شعر، کودک)[۵۶]
61. جانباز کیست و زنان ایثارگر کدامند؟ (1389). قم: مثلث عشق.[۵۷]
62. جشن عبادت یا جشن تکلیف (۱۳۸۹). قم: مثلث عشق.[۵۸]
63. چرا فلسطینی خانه ندارد؟ (۱۳۸۹). قم: مثلث عشق.[۵۹]
64. زنان شاهنامه (1389). قم: مثلث عشق.[۶۰]
65. بازی با الفبا (شعر کودک) (1389). قم: مثلث عشق.[۶۱]
66. شهر ما خانه ما (شعر کودک) (۱۳89). تهران: مؤسسه شهید طباطبایی نسب.[۶۲]
67. مناسک حج: حج چیست؟ شکستن بت استکبار (1389). قم: مثلث عشق.[۶۳]
68. تو شهید وطنی من پاسدار خون تو (شعر) (1390). قم: مثلث عشق.[۶۴]
69. پس از شهادت دکتر علی شریعتی (شعر) (1390). قم: مثلث عشق.[۶۵]
70. مشارکت با شهرداری (شعر کودک) (1390). قم: مثلث عشق.[۶۶]
71. تضمین شعر شاعران (شعر) (1391). قم: مثلث عشق.[۶۷]
72. دیوان عشق مادرانه (شعر) (1391). قم: مثلث عشق.[۶۸]
73. گیاهی خودرو در کویر قم (1392). قم: مثلث عشق.[۶۹]
74. گوهران دریایی (شعر) (1392). قم: مثلث عشق.[۷۰]
75. یاد یاران (1394). قم: مثلث عشق.[۷۱]
76. معلولان از نگاه امام حسین علیه‌السلام (1396). قم: توانمندان.[۷۲]
77. اقدسیه: ایران معاصر در آینه اشعار مژگان (1397). قم: توانمندان، دفتر فرهنگ معلولین.[۷۳]
78. اقدسیه ۱: ایران معاصر در آینه اشعار مژگان (1397). قم: توانمندان، دفتر فرهنگ معلولین.[۷۴]
79. اقدسیه ۲: ایران معاصر در آینه اشعار مژگان (1397). قم: مثلث عشق.[۷۵]
80. فولکلورها و مراسمی که در قم برگزار می‌شد (1397). قم: مثلث عشق.[۷۶]
81. محمدرضا اکبریان نابغه دوران (1397). قم: مثلث عشق.[۷۷]
82. مدافعین حرم، دفاع مقدس (شعر) (1397). قم: مثلث عشق.[۷۸]
83. تاریخ اجتماعی قم (1398). تهران: آفرینه.[۷۹]
84. زندگی‌نامه منظوم شهید آیت‌الله میرزاعطاء‌الله اشرفی‌اصفهانی (شعر) (1401). قم: مطیع.[۸۰]

خدمت به جامعه معلولین

اقدس کاظمی در حوزه‌های مختلف از جمله معلولیت‌های اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی، تربیت جوانان و فعالیت‌های فرهنگی و ادبی فعالیت کرد و در تشکیل دوره‌های آموزشی مخصوص معلولین نقش مهمی داشت. او به صورت فعال در سازمان‌ها و انجمن‌های حمایت از معلولین شرکت کرد و با ایجاد شبکه‌های ارتباطی، به بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی معلولین کمک می‌کرد.

شعری از اقدس کاظمی

جانباز
بیا که با تو دمی گفتگو کنم جانباز	چو گل وجود تو را جمله بو کنم جانباز
کنون نشسته من و دل به خلوتی تنها	که دردهای تو را بازگو کنم جانباز
تمام عشق و وفاداری تو را اینک	درون سینه خود جستجو کنم جانباز
به التیام دلم وقت با خدا بودن	بسان قبله نما بر تو رو کنم جانباز
ز بی وفای دنیا بریده می خواهم	که با مرام تو امروز خو کنم جانباز
تلاش می کنم امشب که زخم های تنت را	به سوزنی ز محبت رفو کنم جانباز
دلم ز جور زمانه گرفته است امروز	بیا که با تو دمی گفتگو کنم جانباز

درگذشت

کاظمی در 11 مرداد ماه  1402 چشم از جهان فرو بست و در روز پنجشنبه 12 مرداد ماه در بهشت معصومه قم به خاک سپرده شد.[۸۱]

پیوند به بیرون

1. ویکی‌پدیای فارسی
2. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
3. دفتر فرهنگ معلولین

نویسنده: بهتا روشندونی