مدرسه ناموس

مدرسه ناموس دومین مدرسه بعد از مدرسه دوشیزگان بود که توسط طوبی آزموده در سال 1286در تهران تأسیس شد.

از اقدامات مهم طوبی آزموده که موجب شده تا از او به عنوان فعال سیاسی، اجتماعی زنان در دوره مشروطه یاد شود این است که او در سال 1286ش دبستان دخترانه ناموس را که بعد از مدرسهِ دوشیزگان دومین مدرسه دخترانه در ایران بود تأسیس  کند.

مدرسه ناموس چند سال بعد از تأسیس به خیابان فرمانفرما و بعد از آن به محل بزرگتری در خیابان شاهپور (حافظ فعلی) منتقل شد. در این زمان مدرسه ناموس به قدری توسعه یافته بود که به صورت یکی از مهم ترین و مجهزترین مدارس متوسطه کامل درآمد و تا پایان دوره دبیرستان دختران را آموزش می داد، به طوری که در 1307 ش. اولین گروهِ دیپلمه مدرسه ناموس فارغ التحصیل شدند.

طوبی آزموده برای عدم مخالفت علما با تأسیس مدارس دخترانه هم در نصب تابلوی مدرسه و هم در مواد آموزشی و هم در برنامه های غیر آموزشی سعی کرد تا ظواهر اسلامی را حفظ کند. او احادیثی در تشویق فراگیری علم و کلمات قصار بزرگان دین برای توجه هرچه بیشتر مردم بر دیوارهای مدرسه نصب می کرد. تدریس قرآن، جزو برنامه های اصلی دروس مدرسه بود. در مناسبت های مذهبی مجالس روضه خوانی نیز برپا میکرد. او هم چنین در استفاده از معلمین مرد، بسیار احتیاط می کرد و برای این کار، شب ها در خانه خود بوسیله شوهرش از معلمین مرد مورد نظر دعوت می کرد.

طوبی آزموده همسر برادر میرزا حسن رشدیه موسس مدارس نوین پسرانه در ایران بود . او در تاسیس مدرسه ناموس از همراهی میرزا حسن رشدیه بهره فراوان برد. در نظامنامه این مدرسه آمده است که همیشه یکی از دختران رشدیه معلم آن خواهد بود.

از معاونین این مدرسه می توان به شمس الملوک مصاحب اشاره کرد که از محصلین همین مدرسه به شمار می رفت. همچنین فخر عظمی ارغون به عنوان مدرس در این مدرسه مشغول بود.

او توانست در مدتی کوتاه تعداد مدارس دخترانه را به شش دستگاه برساند و در سال 1293 ش، یعنی 8 سال پس از تأسیس اولین مدرسه، 3474 دختر دانش آموز را جذب این مدارس کند.

دانش آموختگان

دسته اول شاگردان فارغ التحصیل دبستان ناموس توران آزموده خواهرزاده طوبی (خانم آموزگار)، فخر عظمی ارغون، بی بی خلوتی، و مهرانور سمیعی می باشند. اینها اولین افرادی بودند که توانستند مدرک دیپلم گرفته و بعدها وارد فعالیتهای علمی و آموزشی شوند.

از دیگر محصلین این مدرسه می توان به ایران تیمورتاش، سیمین بهبهانی، مریم فیروز، توران امیر سلیمانی اشاره کرد.

سایت بانک اطلاعات رجال

http://rijaldb.com/fa/7858/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87+%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3+%D8%AF%D8%B1+%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86#/id-2

طوبی آزموده مدرسه ناموس را با مساعدت و همراهی های معنوی حاج میرزا حسن رشدیه تأسیس کرد و

به گفته شمس الدین رشدیه همسر عمویش طوبی رشدیه در سال 1321 قمری، در قسمت مجزایی از خانه خود مدرسه دخترانه پرورش را راه اندازی کرد. این مدرسه روز چهارم تأسیس 17 شاگرد داشت، اما فراشان دولتی تابلو را با فحش و تهدید برداشته و مدرسه را منحل کردند. در سال 1326 قمری، طوبی آزموده، به مساعدت و همراهی های حسن رشدیه مدرسه «ناموس» را در خیابان شاهپور، نزدیک چهارراه حسن آباد تأسیس کرد.

بعد از فوت وی امتیاز دبیرستان به اسکندر آزموده که برادرزاده او و به امور دبیرستان اشراف داشت اعطا شد. سرپرستی دبیرستان بر عهده طوبی مشکوة نفیسی که از دیپلمه‌های آن دبیرستان و سال‌ها معاون مدرسه بود گذاشته شد و معاونت مدرسه را صغری راد (اسکندر آزموده) به عهده گرفت. در سال 1319 شمسی به سبب کسر بودجه دبیرستان با تمام وسایل فقط با این شرط که نامش تغییر نکند به وزارت فرهنگ واگذار شد. مدتی خانم راد و در نهایت خانم لطفی از طرف وزارت فرهنگ به ریاست دبیرستان انتخاب گردید.

منابع

قاسمی پویا، اقبال (1377). مدارس جدید در دوره قاجاریه، بانیان و پیشروان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ص328.