سفیداب

سفیداب ( اسفیداج) پودری است سفید رنگ که از کربنات قلع یا سرب گرفته میشد و برای سفید کردن و یک دست کردن پوست صورت در آرایش زنان به کار میرفت.

تاریخچه

روشن کردن عمدی پوست در ابتدا در روم باستان آغاز شد، جایی که کربنات سرب به عنوان یک محصول آرایشی برای سفید کردن پوست استفاده می شد.[12] تصور می شد که پوست روشن نمادی از زنانگی است و ایده آل های زیبایی در آن دوران به شفافیت پوست افراد کمک می کرد. کربنات سرب همچنین در سراسر مصر باستان و یونان [25] به عنوان یک ماده آرایشی سفید، معروف به cerussa استفاده می شد. ماده اولیه سفیداب سرب سفید بود و زنان رومی از آن برای پوشاندن لکه ها و افزایش رنگ پوست استفاده می کردند.روشن شدن پوست ابتدا با انگیزه زیبایی انجام میشد، اما ارتباط میان پوست روشن و جایگاه اجتماعی بالاتر از قرن شانزدهم به بعد شکل آشکاری به خود گرفت.

طرز استفاده

زنان در گذشته و پیش از آن که کرم پودر های آرایشی و صنعتی وارد بازار شود برای سفید کردن پوست صورت خود از سفیداب استفاده میکردند و آن را در جعبه های فلزی خاص نگاه می داشتند. در استفاده از سفیداب، ابتدا صورت را چرب می کردند، سپس این گرد را در آب حل نموده، بر روی پوست صورت می مالیدند و با دست آرام آرام فشار می دادند، تا رنگ سفید یکنواخت بر روی پوست صورت ایجاد شود. سفیداب را چندین روز در کاغذ پیچیده جلو راه، زیر فرش می گذاشتند تا پرورده شده دست بهم گردیده بر روی صورت بنشیند و سپس سر انگشتان به آن زده از زیر موهای زلف تا زیر گردن همه جا را با آن یکنواخت می ساختند. سفیداب تبریز مرغوب بود. طرز سفیداب مالیدن این طور بود که به دستمال نازک سفیدی کمی روغن بادام می زدند و آن دستمال را توی جعبه سفیداب فرو می کردند و به صورت می مالیدند. جعبه سفیداب، معمولا قوطی کوچک نقره و یا خاتم کاری بود.

طرز درست کردن

بهترین نوع سفیداب از قلع گرفته میشد. بدین ترتیب که قلع را کوبیده و انگور را نیز با هسته آن میکوبیدند و در سرکه می انداختند و در ظرف را محکم میبستند. پس از چند روز آن را بیرون می آوردند و پس از خشک شدن آن را حرارت میدادند. این سفیداب را نباید با سفیداب سرب که به آن سفیداب شیخ (منسوب به شیخ بهایی) میگفتند و ترکیبی از کربنات سرب و هیدرات سرب است و کاربرد رنگ در نقاشی را دارد اشتباه گرفت، چرا که سمی است و مصرف آن برای بدن مضر است.

استفاده دارویی

گفته شده طبیعـت آن سرد و خشک است. برای خشک کردن زخم و از بین بردن درد چشم و درمان عفونت چشم به همراه داروهای دیگر و نیز درمان شقاق به کار میرفت.

یک نوعی از سفیداب به نام سفیداب یزدی یا اسفیداج الحصاصین برای از بین بردن چربی و تمیز کردن پوست به کار میرفت و کاربرد لایه بردارهای امروزی را داشت.