طوبی آزموده

طوبی آزموده (1257- 1315 ش) از زنان فعال در حوزه فرهنگ و آموزش و موسس دبستان دخترانه ناموس در سال 1286 شمسی در تهران بود. دبستان ناموس دومین دبستان دخترانه ای بود که در تهران راه اندازی شد و اولین دبیرستان دخترانه بود که توسط یک ایرانی تأسیس شد.

زندگینامه

پرونده:مقبره طوبی آزموده.jpg

مقبره طوبی آزموده در گورستان ظهیرالدین در شمال تهران

طوبی آزموده فرزند میرزا حسن خان سرتیپ از اهالی قشون بود. او در سال 1257 ش. در تهران چشم به جهان گشود و در چهارده سالگی با میرزا عبدالحسین خان میرپنج ازدواج کرد، ولی بعدها بدون داشتن فرزندی از او جدا شد. طوبی آزموده در اول مهرماه 1315 شمسی درگذشت. او در گورستان ظهیرالدین در منطقه دربند تهران مدفون شد.

تحصیلات

طوبی، پدری باسواد و روشنفکر داشت که با فراهم کردن شرایط مناسب و حضور معلمان سرخانه، فرزندش را با علم و دانش آشنا کرد. او در خانه ادبیات فارسی و نیز زبان عربی و فرانسه را آموخت.

مدرسه ناموس

طوبی آزموده نخستین مدرسه دخترانه را به نام پرورش در سال 1282ش. در تهران افتتاح کرد. اما عمر این مدرسه پس از چهار روز فعالیت به سر آمد. مأموران دولت با تهدید مدرسه را بستند.

او پس از اعطای مشروطیت در سال 1286 شمسی در بخش مجزایی از منزل شخصی مدرسه ای به نام ناموس تأسیس کرد. این مدرسه بعدها به یکی از مهمترین و مجهزترین مدارس متوسطه دخترانه تبدیل شد. او همچنین در این مدرسه کلاس‌های اکابر برای زنان بزرگسال نیز دایر کرد.

آزموده یکی از مقتدرترین زنان فرهنگی عصر خود بود. هدف و مقصود طوبی آزموده کسب درآمد و تحصیل مال و منال نبود و حتی از محل وجوه دریافتی از محصلین برخوردار به محصلین بی بضاعت کمک شایانی می نمود.

مفاخر

طوبی آزموده به سبب ان که مؤسس اولین دبیرستان ملی دختران در ایران بود که در سال 1307 شمسی دختران دیپلمه آن فارغ التحصیل شدند به دریافت تقدیرنامه و نشان‌های علمی درجه 1 و2 و3 نائل شد.

همکاران

عده ای از بانوان که بعد از تحصیلات با طوبی آزموده همکاری داشته اند عبارتند از احترام السادات آموزگار (مادر دکتر آموزگار)، افشار طوس (حجازی)، فخری وزیری، خشایار (قویمی)، معدل شیرازی، صفوی، شهابی، طوبی مشکوه نفیسی، فخر عظمی عادل خلعتبری و عفت نجم آبادی .

از میان مردانی که به طوبی آزموده در راه اندازی مدرسه یاری رساندند میتوان از میرزا حسن رشدیه، نصیرالدوله، سیدجوادخان سرتیپ و ادیب‌الدوله نام برد.

شهبازی فراهانی، داریوش (1394). پرسه در دارالخلافه. ج2. تهران: کتاب‌سرا. صص134-135. به نقل از رشدیه، شمس‌الدین (1362). تهران به روایت تاریخ و سوانح عمر. تهران: نشر تاریخ ایران.

منابع

بامداد، بدرالملوک (1347). زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید. ج1. تهران: ابن سینا. صص41-42.