کلیجه

کلیجه یا کلیچه/ kælitæ /

تعریف

جامه پنبه دوزی شده، جامه نیم آستین،کوتاه تر از قبا که در زمستان می پوشیدند.

انواع

کلیجه یا یل از لباسهای سنتی مشترک میان زنان و مردان ایرانی بوده که از دوره صفویه مرسوم شد و در دوره افشاریه، زندیه و قاجار نیز متداول بود. در دوره قاجار به آن شاپکین یا چاپکین هم می ­گفتند و آن از انواع لباس رو و بدون یقه و جلو باز بوده است. در ابتدا بلندی آن تا مچ پا یا حتی کفش می ­رسید. رفته رفته قد دامن آن کوتاهتر شد، به گونه­ ای که تبدیل به نیم تنه­ شد. از چپ به راست روی هم قرار می گرفت و در سمت راست با دکمه بسته می ­شد. در زیر کمر آن سه دکمه در کنار هم دوخته شده بود و گاه جیب­هایی بزرگ داشت. کلیجه زنان بلندتر از مردان بود. آن را زیر قبا که چسبان بود می پوشیدند. آستین آن بلند و از جنس ململ شفاف و یا کوتاه بود. قسمتهای مختلف آن با ملیله دوزی زینت می شد.

منابع

ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه ها و فرهنگ عامه.

ضیاءپور، جلیل (1347). پوشاک زنان ایران از کهن ترین زمان تا آغاز شاهنشاهی پهلوی. تهران: وزارت فرهنگ و هنر.

غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.

نگار زن: تاریخ مصور لباس زن در ایران (1352). تهران: انجمن بین‌المللی زنان در ایران.