اقدس کاظمی

اقدس کاظمی (1318ش.-1402ش.) متخلص به مژگان، شاعر، نویسنده، حقوقدان و معلم بود.

زندگی‌نامه

اقدس کاظمی (مژگان) در پاییز سال 1318ش در روستای وشنوه، از توابع قم، متولد شد. پدرش رضا حاج حسینی (کاظمی قمی) نوه عسکرخان حاج حسینی، از خانواده‌های سرشناس قم، و مادرش سیده بتول ابراهیم‌زاده موسوی بود. اقدس کاظمی در سال 1335 با سیدعزیزالله برقعی ازدواج کرد اما همسرش در قم به قتل رسید. ثمره این ازدواج دو فرزند به نام‌های امیرمنصور و آذر بود.

تحصیلات

اقدس کاظمی در پنج سالگی به مکتب‌خانه رفت و در آنجا قرآن و فارسی آموخت. همین آموزش سبب شد او بدون گذراندن کلاس اول و دوم، پس از موفقیت در امتحانات، در کلاس سوم دبستان در مدرسه ایراندخت قم پذیرفته شود. در سال 1334 و پس از اخذ سیکل، زمانی که شانزده ساله بود، به آموزگاری مشغول شد.او پس از ازدواج و تولد نخستین فرزندش در سال ۱۳۳۶ به تشویق همسرش ادامه تحصیل داد، اما چون نمی‌توانست به صورت منظم در کلاس حاضر باشد، به رغم علاقه به ریاضی در رشته طبیعی نام‌نویسی کرد.کاظمی در سال 1341 دیپلم گرفت و در سال 1342 نیز در رشته فیزیک دانشگاه تهران شرکت نمود، اما پس از به قتل رسیدن همسرش با وجود مشکلات فراوان در رشته حقوق قضایی از مدرسه عالی امور اداری و قضایی قم مدرک کارشناسی دریافت کرد.

فعالیت‌های فرهنگی

اقدس کاظمی فعالیت‌های فرهنگی خود را از سال 1334 با سمت آموزگاری در قم آغاز کرد، ولی پس از یک سال به دفترداری دبیرستان منصوب شد. او پس از ادامه تحصیل به دبیری ریاضی مشغول شد و مدتی بعد به معاونت دبیرستان، ریاست دبیرستان و نیز بازرس آموزش و پرورش منصوب شد. او در طی 20 سال سکونت در قم به اموری چون تأسیس دبیرستان دخترانه آزرمیدخت قم در سال 1346 پرداخت که بعد از انقلاب به نام بنت‌الهدی صدر تغییر نام داد. همچنین در سال 1347 دبیرستان شبانه را جهت ادامه تحصیل بانوان به نام شبانه آزرمیدخت تأسیس کرد. او در سال 1348 مجوز زمین موقوفه سلامت را از اوقاف تهران جهت ساختمان دبیرستان و توسعه کلاس‌های دبیرستان گرفت. اقدس کاظمی از سال 1354 از قم به تهران آمد.

او با توجه به همکاری مستمری که سال‌ها با انجمن اولیا و مربیان ایران داشت به سمت کارشناس تربیتی در تهران انتخاب شد. همچنین با انتقال به آموزش و پرورش شمیران به ریاست مدرسه ایران و آلمان منصوب شد و تا سال 1356 در کسوت معلمی باقی ماند. او در همین سال جهت شرکت در کانون وکلا تقاضای بازنشستگی کرد، اما با توجه به تعطیلی کانون وکلا، بار دیگر در سال 1366 در کانون وکلا ثبت‌نام کرد.

فعالیت‌های ادبی

کاظمی از سال 1344 تا 1350 با تخلص «مژگان قمی» اشعاری سرود و در نشریات و مجلات و جزوات مختلف چاپ کرد. او از سال ۱۳۴۶ در انجمن قلم به ریاست زین‌العابدین رهنما و فروزنده اربابی نیز حضور فعال و مستمر داشت و در همین سال به همکاری با خانه شعر قم مشهور به اشک قلم نیز پرداخت. او از سال 1370 در انجمن ادبی سخنوران کانون بازنشستگی کشوری شرکت و کار شعر را از سر گرفت.

کاظمی مدتی در انجمن حافظان فرهنگ و هنر ایران سمت ریاست شعبه بانوان را برعهده داشت. او مدتی رییس انجمن بانوان ادب و هنر ایران، مدیر مسئول انتشارات مثلث عشق، قائم مقام مدیرعامل مؤسسه نیکوکاران ایران و عضو هیئت امنای امامزاده هادی وشنوه نیز بود. اقدس کاظمی چندین بار نمایشگاه عاشورایی را نیز در شهرهای مختلف برگزار کرد.

اقدس کاظمی با هفته‌نامه روزنه، هفته‌نامه طنز پارسی و مجله مکتب مام (مجله انجمن اولیاء و مربیان ایران) و مجله خانه و خانواده همکاری داشت.

فعالیت‌های اجتماعی

کاظمی در سال‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ با احکامی از طرف وزیر دادگستری به سمت بازرس انجمن حمایت زندانیان و عضو علی‌البدل انجمن منصوب شد. همچنین رئیس بازرسی کمیته حمایت از مصرف‌کننده و مسئول اجرای امر بهداشت و تنظیم خانواده بود. در رابطه با اجرای کنترل قیمت‌ها همکاری مستمر با فرمانداری و شهرداری قم داشت.از اقدس کاظمی با عنوان اولین زن راننده در قم یاد می‌شود. او همچنین در سال ۱۳۴۶ رئیس حوزه انتخاباتی زنان بود. کاظمی به عنوان رئیس سازمان زنان قم، نماینده زن در هیئت هفت نفری فرمانداری قم، مأمور رسیدگی به خانواده‌های بی‌سرپرست از طرف شهرداری، بازرس زن در آموزش و پرورش قم و اولین مربی شیر و خورشید قم خدمت کرد و در ایجاد شعبه‌ای از انجمن ملی اولیاء و مربیان ایران در قم نقش داشت. او همچنین پس از بازنشستگی و در پی تعطیلی کانون وکلا به تأسیس کارگاه بافندگی روی آورد و حدود ۲۴ نفر را به طور مستمر تحت پوشش قرار داد، اما پس از مدتی مجدداً به فعالیت‌های ادبی و پژوهشی روی آورد.

آثار

1. آذرین مهر (دیوان شعر) (1374). بی‌جا: ما.[۱]
2. این جوانان گل، معلم باغبان؛ چکامه‌های مادرانه‌ی یک معلم (1382). قم: سلسله.[۲]
3. معلم
4. خاندان جوهری
5. طفل صغیر کربلا
6. دوبیتی‌های عاشورایی
7. حلقه مداحان (1386). قم: مثلث عشق.[۳]
8. رقیه، عبرت تاریخ
9. ایثارگران دفاع مقدس (1381). قم: خرم.[۴]
10. سفره حاجات (1386). قم: مثلث عشق.[۵]
11. خطبه و مناجات شعبانیه
12. سوره رعد منظوم ترجمه انگلیسی
13. خطبه فدکیه منظوم ترجمه انگلیسی
14. لبنان و امام موسی صدر (1387). قم: مثلث عشق.[۶]
15. حج خونین فاجعه قرن شهدای سال 1366 (1387). قم: مثلث عشق.[۷]
16. ۱۲ امام معصوم را بشناسیم (1389). قم: مثلث عشق. (شعر، کودک)[۸]
17. پای صحبت بازنشستگان (1387). قم: مثلث عشق.[۹]
18. کلام امیرانه (1388). قم: مثلث عشق.[۱۰]
19. یاد یاران (1394). قم: مثلث عشق.[۱۱]
20. جانباز کیست و زنان ایثارگر کدامند؟ (1389). قم: مثلث عشق.[۱۲]
21. آسیب‌های اجتماعی اعتیاد: پای صحبت یک دختر زندانی (1388). قم: مثلث عشق.[۱۳]
22. آسیب‌های اجتماعی (آیا فقط جوانان مقصرند؟) (1387). قم: مثلث عشق.[۱۴]
23. جشن عبادت یا جشن تکلیف (۱۳۸۹). قم: مثلث عشق.[۱۵]
24. چرا فلسطینی خانه ندارد؟ (۱۳۸۹). قم: مثلث عشق.[۱۶]
25. چشمه‌ای جوشان در کویر قم (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۱۷]
26. کتاب مداد (کودک)
27. پلیس کیست (کودک)
28. گفتگوی بلبل و کلاغ (1388). قم: مثلث عشق. (کودک)[۱۸]
29. عقاب دانا و کرکس نادان (1388). قم: مثلث عشق. (کودک)[۱۹]
30. آب مایه حیاته (1388). قم: مثلث عشق. (شعر، کودک)[۲۰]       
31. آرزوهای بر باد رفته (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۲۱]
32. زنان شاهنامه (1389). قم: مثلث عشق.[۲۲]
33. اخوانیات: رباعیات ارتحالی توسط اقدس کاظمی و حسین جعفری (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۲۳]
34. اقدسیه: ایران معاصر در آینه اشعار مژگان (1397). قم: توانمندان، دفتر فرهنگ معلولین.
35. اقدسیه ۱: ایران معاصر در آینه اشعار مژگان (1397). قم: توانمندان، دفتر فرهنگ معلولین.
36. اقدسیه ۲: ایران معاصر در آینه اشعار مژگان (1397). قم: مثلث عشق.
37. بازی با الفبا (1389). قم: مثلث عشق.[۲۴]
38. پریا و گل پری (1388). تهران: مثلث عشق.[۲۵]
39. پس از شهادت دکتر علی شریعتی (1390). قم: مثلث عشق.[۲۶]
40. پلیس و کودک (نیروی انتظامی) (1386). قم: نشتا.[۲۷]
41. تاریخ اجتماعی شهر مقدس قم براساس خاطرات (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۲۸]
42. تاریخ اجتماعی قم (1398). تهران: آفرینه.[۲۹]
43. تضمین پنجاه از غزلیات حافظ (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۳۰]
44. تضمین شعر شاعران (1391). قم: مثلث عشق.[۳۱]
45. تقدیم به دخترم (بی‌تا). قم: مثلث عشق.[۳۲]
46. تو شهید وطنی من پاسدار خون تو (1390). قم: مثلث عشق.[۳۳]
47. قصه منظوم کربلا (1379). قم: نشر خرم.[۳۴]
48. مژگان‌نامه (1378). قم: خرم.[۳۵]
49. با کودکان و نوجوانان چگونه رفتار کنیم
50. جهان نگران نسل جوان است
51. در تربیت فرزندان
52. من خلیج فارس هستم (1387). قم: مثلث عشق.[۳۶]
53. مناسک حج: حج چیست؟ شکستن بت استکبار (1389). قم: مثلث عشق.[۳۷]
54. معلولان از نگاه امام حسین علیه‌السلام (1396). قم: توانمندان.[۳۸]
55. معرفی حیوانات: بچه‌های خوب حیوانات را اذیت نمی‌کنند (1388). قم: مثلث عشق. (کودک)[۳۹]
56. مشارکت با شهرداری (1390). قم: مثلث عشق.[۴۰]
57. نیش و نوش جوانی: عصرهای به یاد ماندنی جمعه (1381). قم: خرم.[۴۱]پ
58. دعاى عرفه منظوم با ترجمه انگلیسی
59. غدیریه، چگونه باید على را بشناسیم؟ (1387). قم: مثلث عشق.[۴۲]
60. منظوم با ترجمه انگلیسی
61. دعای کمیل منظوم (۱۳۸۲). تهران: سلسله.[۴۳]
62. سفر به وادی عشق (سفرنامه کربلا) (۱۳۸۱). قم: خرم.[۴۴]
63. شهر ما خانه ما (۱۳89). تهران: مؤسسه شهید طباطبایی نسب.[۴۵]
64. فراخوان مقالات و مسابقات (۱۳۸۸). قم: مثلث عشق.[۴۶]
65. فرهنگ انتظار: امام زمان در راه است (1385). قم: سلسله.[۴۷]
66. قم دیار کریمه اهل بیت علیها‌السلام (1384). قم: سلسله.[۴۸]
67. گل نرجس: نقش زنان در قیام قائم آل محمد‌ (ص): به انضمام متن عربی و ترجمه منظوم دعای فرج و عهد (1384). قم: سلسله.[۴۹]
68. سالار پیامبران محمدالمصطفی (ص) (1387). قم: براق.[۵۰]
69. دعای ندبه منظوم با ترجمه انگلیسی
70. دعای عرفه امام حسین (ع) به صورت منظوم (1382). تهران: حسینیه ارشاد.[۵۱]
71. دعای توسل و حدیث کساء منظوم (1385). قم: سلسله.[۵۲]

خدمت به جامعه معلولین

اقدس کاظمی در حوزه‌های مختلف از جمله معلولیت‌های اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی، تربیت جوانان و فعالیت‌های فرهنگی و ادبی فعالیت کرد و در تشکیل دوره‌های آموزشی مخصوص معلولین نقش مهمی داشت. او به صورت فعال در سازمان‌ها و انجمن‌های حمایت از معلولین شرکت کرد و با ایجاد شبکه‌های ارتباطی، به بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی معلولین کمک می کرد.

شعری از اقدس کاظمی

جانباز
بیا که با تو دمی گفتگو کنم جانباز	چو گل وجود تو را جمله بو کنم جانباز
کنون نشسته من و دل به خلوتی تنها	که دردهای تو را بازگو کنم جانباز
تمام عشق و وفاداری تو را اینک	درون سینه خود جستجو کنم جانباز
به التیام دلم وقت با خدا بودن	بسان قبله نما بر تو رو کنم جانباز
ز بی وفای دنیا بریده می خواهم	که با مرام تو امروز خو کنم جانباز
تلاش می کنم امشب که زخم های تنت را	به سوزنی ز محبت رفو کنم جانباز
دلم ز جور زمانه گرفته است امروز	بیا که با تو دمی گفتگو کنم جانباز

درگذشت

کاظمی در 11 مرداد ماه  1402 چشم از جهان فرو بست و در روز پنجشنبه 12 مرداد ماه در بهشت معصومه قم به خاک سپرده شد.[۵۳]

پیوند به بیرون

1. ویکی‌پدیای فارسی
2. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
3. دفتر فرهنگ معلولین