ماهرخ گوهرشناس

ماهرخ گوهرشناس (1250 ش. _ 1317 ش.) موسس و مدیر مدرسه و فعال حقوق زنان در دوره مشروطه و پهلوی اول بود.

زندگینامه

ماهرخ گوهرشناس در سال1250 ش. در تهران متولد شد. پدرش حاجی میرزا جعفر و همسرش میرزا محمدباقر تاجر بود. گوهرشناس چهار فرزند، دو دختر و دو پسر، داشت. او تحصیلات چندانی نداشت. ماهرخ گوهرشناس در سال 1317 درگذشت.

فعالیتهای اجتماعی

تأسیس مدرسه

ماهرخ گوهرشناس گرچه خود تحصیلات چندانی نداشت، اما با تعلیم و تربیت آشنا بود و برای تربیت دختران تلاش بسیاری میکرد. او در کوچه ظهیرالاسلام مدرسه ای به نام ترقی بنات تأسیس کرد. از آنجا که شوهرش با تأسیس مدرسه مخالف بود و این کار را امری مخالف شریعت میدانست ماهرخ مدتی تأسیس مدرسه را از او پنهان کرد، اما بالاخره شوهرش از موضوع مطلع شد.

در مدرسه ترقی بنات دختران و پسران کوچک در کنار هم در کلاس درس می نشستند و تحصیل میکردند.مدرسه ترقی بنات به اندازه ای مورد اعتماد بود که آقا شیخ رمضان علی خلیلی عراقی مجتهد دختران و پسران خود را برای تحصیل به آنجا میفرستاد. از آنجا که در آن زمان معلم زن به ندرت یافت میشد، گوهرشناس از مردان خوش نام و تحصیلکرده که با تحصیل زنها موافق بودند دعوت می کرد تا در دبیرستان ترقی بنات تدریس کنند، از جمله معلمهای آنجا محمد مهران بود که خود در حالی که در مدرسه دارالفنون تحصیل می کرد در این مدرسه دخترانه هم تدریس می نمود. در این مدرسه دختران بسیاری تحصیل کردند که بعدها منشأ اقدامات مؤثری در دفاع از حقوق زنان شدند؛ از جمله آنها میتوان از قدسیه حجازی و بدرالملوک بامداد نام برد.

انجمن مخدرات وطن

ماهرخ گوهرشناس از جمله زنانی است که در انقلاب مشروطیت با همفکران خود، صدیقه دولت‌آبادی، دره المعالی، همسر ملک المتکلمین، همسر حاج میرزا حسن رشدیه، آغا شاهزاده امین انجمن مخدرات وطن را تشکیل دادند. . او در حالی که برای نجات زنان کوشش میکرد از طرف زنان ناسزا می شنید و حتی او را در چاله انداختند و بر اثر صدمه ناشی از آن تا آخر عمر گرفتار ناراحتی پا بود.

ماهرخ گوهرشناس مدرسه دخترانه ترقی را در تهران در 1911 م تأسیس کرد. او در سال 1911 مدرسه ابتدایی خویش را توسعه داد و با تشکیل یک دبیرستان، پسران را نیز پذیرفت و علیرغم مقررات موجود، صاحبنظران و مشروطه خواهان مرد را فراخواند تا در مجموعه آموزشی او تدریس کنند.

مدرسه ترقی بنات در سال 1329 قمری تأسیس شد که اغلب زنان تحصیلکرده و تربیت شده ناحیه 2 تهران از شاگردان این مدرسه می باشند.

( در حال تکمیل)