طوبی آزموده
طوبی آزموده (1257-1315ش) از زنان فعال در حوزه فرهنگ و آموزش و مؤسس مدرسه دخترانه ناموس در سال 1286 شمسی در تهران بود. دبستان ناموس دومین دبستان دخترانه در تهران و اولین دبیرستان دخترانه‌ای بود که توسط یک ایرانی تأسیس شد.
زندگی‌نامه
طوبی آزموده فرزند میرزا حسن خان سرتیپ از افراد ارتش بود. او در سال 1257 ش. در تهران چشم به جهان گشود[۱] و در چهارده سالگی با میرزا عبدالحسین خان میرپنج ازدواج کرد، ولی بعدها بدون داشتن فرزندی از او جدا شد.[۲] طوبی آزموده در اول مهرماه 1315 شمسی درگذشت.[۱] او در گورستان ظهیرالدین در منطقه دربند تهران مدفون شد.
تحصیلات
طوبی، پدری باسواد و روشنفکر داشت که با فراهم کردن شرایط مناسب و حضور معلمان سرخانه، فرزندش را با علم و دانش آشنا کرد.[۲] او با کمک معلمین سرخانه ای که داشت ادبیات فارسی و نیز زبان عربی و فرانسه را آموخت.[۱]
مدرسه ناموس
طوبی آزموده نخستین مدرسه دخترانه را به نام پرورش در سال 1282ش در تهران افتتاح کرد. این مدرسه که 17 دانش‌آموز داشت پس از چهار روز فعالیت از سوی دولت وقت بسته شد.[۲] او پس از اعطای مشروطیت در سال 1286 شمسی در بخش مجزایی از منزل شخصی مدرسه‌ای به نام ناموس تأسیس کرد. این مدرسه بعدها به یکی از مهمترین و مجهزترین مدارس متوسطه دخترانه تبدیل شد. او همچنین در این مدرسه کلاس‌های اکابر برای زنان بزرگسال را نیز دایر کرد.[۳] سال 1307 شمسی اولین دوره فارغ‌التحصیلان آن به اخذ مدرک دیپلم نائل آمدند.[۱] طوبی آزموده همسر برادر میرزا حسن رشدیه، موسس مدارس نوین پسرانه در ایران بود. او در تأسیس مدرسه ناموس از همراهی میرزا حسن رشدیه بهره فراوان برد. در نظامنامه این مدرسه آمده است که همیشه یکی از دختران رشدیه معلم آن خواهد بود.[۴]
آزموده یکی از مقتدرترین زنان فرهنگی عصر خود بود. هدف طوبی آزموده از تأسیس مدرسه کسب درآمد نبود. او حتی از محل وجوه دریافتی از دانش‌آموزان برخوردار به محصلین بی‌بضاعت کمک شایانی می‌نمود.[۱]
مفاخر
طوبی آزموده به سبب آن که مؤسس اولین دبیرستان ملی دختران در ایران بود به دریافت تقدیرنامه و نشان‌های علمی درجه 1 و2 و3 نائل شد.[۱]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ خشایار وزیری، فخری قویمی (1352). کارنامه زنان مشهور ایران. تهران: وزارت آموزش و پرورش. صص134-135.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ شهبازی فراهانی، داریوش (1394). پرسه در دارالخلافه. ج2. تهران: کتاب‌سرا. صص134-135. به نقل از رشدیه، شمس‌الدین (1362). تهران به روایت تاریخ و سوانح عمر. تهران: نشر تاریخ ایران.
- ↑ بامداد، بدرالملوک (1347). زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید. ج1. تهران: ابن سینا. صص41-42.
- ↑ قاسمی پویا، اقبال (1377). مدارس جدید در دوره قاجاریه، بانیان و پیشروان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ص328.