دانش
دانش اولین نشریه اختصاصی زنان است که به صورت هفتگی از ۱۰ رمضان ۱۳۲۸ق. تا ۲۷ رجب ۱۳۲۹ق. در ۳۰ شماره ۸ صفحه‌ای به مدیریت و صاحب امتیازی خانم دکتر کحال انتشار یافت.
تاریخچه
دانش نخستین نشریه‌ای است که در دفاع از حقوق زنان در دوره مشروطه منتشر شد. صاحب امتیاز و ناشر آن، خانم دکتر کحال دختر یعقوب جدید الاسلام همدانی، معروف به بانو کحال بود. اولین شماره این هفته نامه در سال 1289 (10 رمضان 1328ق.)[۲] چهار سال پس از انقلاب مشروطه منتشر شد. چاپ آن سربی، قطع وزیری، در هشت صفحه[۳] و در چهار چاپخانه مطبعه شرق، فاروس، طهران و چاپخانه مجلس در تهران چاپ شده و مطالب آن همگی مربوط به زنان بود.
هدف و شعار نشریه چنین بیان شده است:
«روزنامه‌ای است اخلاقی، علم خانه‌داری، بچه‌داری، شوهرداری، مفید به حال دختران و نسوان و به کلی از پلتیک و سیاست مملکتی سخن نمی‌راند.»
قیمت تک شماره آن برای تهران یک عباسی (4شاهی)، سایر ولایات 5 شاهی بوده و هزینه اشتراک یک ساله آن در تهران 12 قران، برای ولایات داخله 15 قران و برای ممالک خارجه 7 فرانک بوده است.[۳] از شماره دوم تا چهارم نام ع. صفوت به عنوان سردبیر در روزنامه قید شده است.[۴]
بخشی از نوشته‌های روزنامه به توصیه‌های اخلاقی، تشریح و توصیف اخلاق نیک و بد خطاب به دختران جوان اختصاص داشت. این مطالب در قالب مقالات، مطایبات و پندهای حکیمانه و نیز داستان‌هایی به شکل پاورقی و ادامه‌دار بیان می‌شد.[۳]
رعایت بهداشت فردی و خانواده نیز از مهمترین مباحث مطرح شده در این نشریه است. این مسأله به دلیل آشنایی خانم کحال با اصول بهداشتی و طبی بوده و این موارد را بسیار دقیق تشریح و توضیح می‌دهد.[۴]
عمر نشریه دانش کوتاه بود و انتشار آن تا سی شماره به طور مرتب ادامه داشت و آخرین شماره آن در 27 رجب 1329ق. (1290) انتشار یافت.[۳]
روزنامه دانش، راهگشای روزنامه‌نگاران زن در ایران شد و زمینه انتشار نشریات تخصصی زنان و توسعه سریع روزنامه‌نگاری را بعد از جنبش مشروطه ایجاد کرد.
منابع
- ↑ ناهید، عبدالحسین (1360). زنان ایران در جنبش مشروطه. تبریز: نشر احیا. ص121.
- ↑ خمامی‌زاده، جعفر (1380). روزنامه‌های ایران از آغاز تا سال ۱۳۲۹هـ.ق. تهران: اطلاعات. ص141.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ببران، صدیقه (1381). نشریات ویژه زنان: سیر تاریخی نشریات زنان در ایران معاصر. تهران: روشنگران و مطالعات زنان. صص35-39.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ شکوفه به انضمام دانش (نخستین نشریه های ادواری زنان ایران) (1377). تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. مقدمه.