جهان زنان

نامه سید حسن مدرس به وزیر معارف علیه نشریه جهان زنان، آرشیو ملی ایران

جهان زنان در مشهد

مجله‌ جهان‌ زنان‌ با هدف‌ «تفهیم‌ لزوم‌ تعلیم‌ و تعلم‌ زنان» و «آشنا كردن‌ آنان‌ به‌ حقوقشان» در سال 1299 به مدیر مسئولی فخر آفاق پارسا در مشهد منتشر ‌شد. شماره اول جهان زنان در 24 صفحه به قطع کوچک در مطبعه سربی مشهد و در تاریخ 15 دلو (بهمن) 1299 (25 جمادی الاول 1339ق.) منتشر شد. اشتراک سالانه در داخل کشور 30 قران و برای خارج از کشور 40 قران، اشتراک شش ماهه 18 قران و تک شماره 2 قران بود. جهان زنان دوبار در ماه منتشر می شد و مطالب آن در مورد «عمل و امل زنان جهان: لزوم تعلیم زنان»، «بچه پروردن»، «زنان نامی»، «پخت و پز»، «مفاخر زنان»، «اشعار»، «مطایبه» و... بود.

جهان زنان در تهران

پس از انتشار شماره چهارم مورخ 17 شعبان 1339 قمری مصادف با خرداد ۱۳۰۰ شمسی چون همسر مدیر مجله به تهران منتقل شد مجله نیز به تهران انتقال یافت و بنابراین روی هم رفته شماره از مجله جهان زنان در مشهد منتشر شد و از شماره پنجم در تهران انتشار یافت. درباره این انتقال در شماره چهارم تحت عنوان خدانگهدار شرحی به قلم و امضای فخرآفاق پارسا مدیره مجله همسر فرخ دین پارسا آورده شده است.

محل انتشار این نشریه از شماره 5 (مهر1300) به تهران منتقل شد.

فخر آفاق پارسا معتقد بود كه در شرايط فعلی زنان نبايد در سياست مداخله كنند يا با مخالفان حقوق زنان درگير شوند؛ بلكه بايد «با همان احساسات و عواطف و صداقت و تقاضاي حمايت از مردان زمامدار، عجالتا استدعا و تمنا كنند كه وسيله تعليم زنان هرچه بيشتر فراهم شده و نشر معارف در ميان زنان توسعه بيشتر يابد.»

مجوز باز نشر جهان زنان، آرشیو ملی ایران

اعتراض شهيد مدرس ب‍ه‌ م‍ق‍الات‌ ض‍داس‍لام‍ی‌ م‍ج‍ل‍ه‌ جهان زنان

نامه اعتراضيه شهيد سيد حسن مدرس به مندرجات انحرافی مجله "جهان زنان" بدين شرح است:

«بسم الله الرحمن الرحيم – حضور مبارك حضرت مولائی آقای امير اعلم وزير معارف و اوقاف، زحمت می دهم شماره پنجم مجله جهان زنان را مطالعه كردم غير از پنج الی شش ورق اول موضوع بحث امثال من نيست و الا عرض ميكردم كه آنها هم چندان مفيد نيست. اما چند ورق اول مجملات و مبهماتی است كه از روی جهل و بی اطلاعی از حقوق مشروع و غير مشروع زنهای ملل دنيا اظهار شده. البته تصديق خواهيد فرمود كه ارشاد از روی جهل غير از فساد و ضلالت نتيجه ندارد. اگر نويسنده انكار دارد بفرماييد حاضر شده، خود شما هم تشريف داشته باشيد تا واضح شود كه صاحب اين كلمات ابدا واقف از حقوق زنها به قانون اسلام نيست تا بفهمد كه حقوق آنها و آسايش آنها در قانون اسلام زايد بر آنچه خيال می كنند مراعات شده.

بلی، عيش و عشرت و تمتع از او منحصر بيت شوهر است و بالجمله بايد سعی كرد كه حقوقی كه در اسلام مقرر است مجری شود. هر عيب كه هست از مسلمانی ماست. در خاتمه عرض می كنم جاهل است گوينده و نويسنده اين اوراق و قابليت نوشتن و انتشار دادن اين گونه مطالب را ندارد. والله يهدی من يشاء

و السلام عليكم – فی ۱۴شهر صفر ۱۳۴۰ – سيد حسن المدرس»[۱]

منابع

ببران، صدیقه (1381). نشریات ویژه زنان: سیر تاریخی نشریات زنان در ایران معاصر. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.