خاله رو رو

نمایش خاله رو رو

خاله رو رو /xɑle rowrow/ نام نمایشنامه ای است فولکلور که دردوره قاجار در منازل و مجالس زنانه اجرا می‌شد. در فرهنگ عامیانه به زن باردار در ماه نهم خاله رو رو گویند.

موضوع نمایش

این نمایش در دوره قاجار توسط بازیگران مطرب حرفه ای در مجالس زنانه مانند عروسی و ختنه سوران و مهمانیها اجرا میشد. داستان نمایش درباره دختری است که به یکی از جوانان محله دل می‌بندد. از وی باردار می‌شود و از ترس رسوایی با وی ازدواج کرده ولی همسرش پس از مدت کوتاهی وی را ترک می‌کند. او میهمانی‌ای ترتیب داده و شکم برآمده، پرده از رازش برمی دارد.

داستان این گونه آغاز می ­شود و تا زایمان عروس ادامه می ­یابد. بازی در یک اتاق پنج دری انجام می ­شود. بازیگران در وسط اتاق بازی می­ کنند و تماشاگران که مهمانان «خاله رو رو » محسوب می­ شوند دور تا دور اتاق می­ نشینند. بدون آنکه پرده تعویض شود، هر نشست و برخاست، نشانگر گذشت مدت زمانی برابر یک ماه است. خاله رو رو که زن جوانی است آرایشی غلیظ دارد و چادر نماز به هم پیچیده ای را مچاله کرده و در زیر لباس بر روی شکم بسته است. بقیه بازیگران عبارتند از آکلثوم یا آغا کلثوم (کلفت خانه)، خاله خانم (خاله خاله رو رو)، زیورخانم (ماما) و خرِ ماما که زنی است لاغر و ناتوان، با بالشی بر پشت که چهاردست و پا راه می ­رود. در این نمایش که به صورت اشعار عامیانه اجرا می ­شده مدام این ترجیع بند تکرار می ­شود.

خاله رو رو: خاله ماهم سراومد مهمانان: اوفینا

خاله رورو: خاله باباش نیومد مهمانان: اوفینا

این نمایشنامه حاکی از مشکلاتی است که زنان در اثر بی­ مسئولیتی مردان بدان دچار می­ شوند.

منابع

بلوکباشی، علی (1346). خاله رو رو. پیام نوین. شماره 9 (فروردین).

کتیرایی، محمود (1378). از خشت تا خشت. تهران: ثالث.