تفاوت میان نسخه‌های «والیه»
(صفحه‌ای تازه حاوی «والیه زندگی نامه حسن جهان خانم یا والیه دختر بیست و یکم فتحعلی شاه قاجار زنی...» ایجاد کرد) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
والیه | والیه | ||
زندگی نامه | |||
حسن جهان خانم یا والیه دختر بیست و یکم فتحعلی شاه قاجار زنی ادیب و شاعر بود و به سبب حکومت بر کردستان به لقب والیه مشهور شد. وی بنا به مصلحت خاندان خود با خسروخان پسر والی کردستان ازدواج کرد و صاحب شش فرزند شد. چهار سال بعد خسروخان با مستوره کردستانی ازدواج کرد. پس از مرگ خسرو خان، والیه از فتحعلی شاه درخواست کرد حکومت کردستان به پسر بزرگش رضاقلی خان واگذار شود، اما چون هنوز به سن بلوغ نرسیده بود، ده سال اداره آن منطقه را بر عهده گرفت. هنگام حمله حاکم گروس، والیه با مقنعه و روبنده سپاه خود را فرماندهی کرده و دشمن را شکست داد. | === زندگی نامه === | ||
حسن جهان خانم یا والیه دختر بیست و یکم فتحعلی شاه قاجار زنی ادیب و شاعر بود و به سبب حکومت بر کردستان به لقب والیه مشهور شد. وی بنا به مصلحت خاندان خود با خسروخان پسر والی کردستان ازدواج کرد و صاحب شش فرزند شد. چهار سال بعد خسروخان با [[مستوره کردستانی]] ازدواج کرد. پس از مرگ خسرو خان، والیه از فتحعلی شاه درخواست کرد حکومت کردستان به پسر بزرگش رضاقلی خان واگذار شود، اما چون هنوز به سن بلوغ نرسیده بود، ده سال اداره آن منطقه را بر عهده گرفت. هنگام حمله حاکم گروس، والیه با مقنعه و روبنده سپاه خود را فرماندهی کرده و دشمن را شکست داد. | |||
حسن جهان خانم از شاعران به نام دورۀ قاجار نیز هست. او دیوان شعری با حدود 600 الی 700 بیت شعر داشت و مجموعه‌ای تحت عنوان «بساط نشاط» نیز به او منصوب است. | حسن جهان خانم از شاعران به نام دورۀ قاجار نیز هست. او دیوان شعری با حدود 600 الی 700 بیت شعر داشت و مجموعه‌ای تحت عنوان «بساط نشاط» نیز به او منصوب است. | ||
بخشی از یک غزل منسوب به او: | بخشی از یک غزل منسوب به او: | ||
دوش به میخانه داد، مژده غیبم سروش | دوش به میخانه داد، مژده غیبم سروش | ||
منتظر فیض باش، غم مخور و می بنوش | منتظر فیض باش، غم مخور و می بنوش | ||
پرتو حق آشکار از رخ زیبای دوست | پرتو حق آشکار از رخ زیبای دوست | ||
دیده بر آن جلوه دوز، چشم ز عالم بپوش | دیده بر آن جلوه دوز، چشم ز عالم بپوش | ||
آیه رحمت ببین، جلوه یزدان نگر | |||
آیه رحمت ببین، جلوه یزدان نگر | |||
یار درآمد به ناز، خیز و برآور خروش | یار درآمد به ناز، خیز و برآور خروش | ||
و یا در اندوه ازدواج دوم خسرو خان چنین سرود: | و یا در اندوه ازدواج دوم خسرو خان چنین سرود: | ||
واليه يار به اغيار چويار است و نديم | واليه يار به اغيار چويار است و نديم | ||
رو بسوز از غم و با داغ دل خويش بساز | رو بسوز از غم و با داغ دل خويش بساز | ||
حسن جهان خانم سرانجام درسال 1278ق. در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار چشم از جهان فروبست. | حسن جهان خانم سرانجام درسال 1278ق. در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار چشم از جهان فروبست. | ||
منابع | |||
رجبی، محمد حسن(1374). مشاهیر زنان ایرانی و | === منابع === | ||
رجبی، محمد حسن(1374). مشاهیر زنان ایرانی و پارسی گوی، از آغاز تا مشروطه. تهران: سروش | |||
قویمی، فخری (1352). ک‍ارن‍ام‍ه زنان مشهور ای‍ران در ع‍ل‍م، ادب، س‍ی‍اس‍ت، م‍ذه‍ب، ه‍ن‍ر، ت‍ع‍ل‍ی‍م و ت‍رب‍ی‍ت، از ق‍ب‍ل از اس‍لام تا ع‍ص‍ر ح‍اض‍ر. تهران: کتابهای جیبی. | قویمی، فخری (1352). ک‍ارن‍ام‍ه زنان مشهور ای‍ران در ع‍ل‍م، ادب، س‍ی‍اس‍ت، م‍ذه‍ب، ه‍ن‍ر، ت‍ع‍ل‍ی‍م و ت‍رب‍ی‍ت، از ق‍ب‍ل از اس‍لام تا ع‍ص‍ر ح‍اض‍ر. تهران: کتابهای جیبی. | ||
ک‍ش‍اورز ص‍در، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ([--13]). از راب‍ع‍ه تا پ‍روی‍ن ق‍رن ۳ - ق‍رن ۱۴. [تهران]: کاویان (چاپخانه). | ک‍ش‍اورز ص‍در، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ([--13]). از راب‍ع‍ه تا پ‍روی‍ن ق‍رن ۳ - ق‍رن ۱۴. [تهران]: کاویان (چاپخانه). | ||
م‍ش‍ی‍ر س‍ل‍ی‍م‍ی، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر ([--13]). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا ام‍روز ک‍ه ب‍ه‌زب‍ان پارسی س‍خ‍ن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. [تهران]: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات ک‍ت‍ب ای‍ران. | م‍ش‍ی‍ر س‍ل‍ی‍م‍ی، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر ([--13]). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا ام‍روز ک‍ه ب‍ه‌زب‍ان پارسی س‍خ‍ن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. [تهران]: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات ک‍ت‍ب ای‍ران. | ||
نسخهٔ ۱۲ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۱۳
والیه
زندگی نامه
حسن جهان خانم یا والیه دختر بیست و یکم فتحعلی شاه قاجار زنی ادیب و شاعر بود و به سبب حکومت بر کردستان به لقب والیه مشهور شد. وی بنا به مصلحت خاندان خود با خسروخان پسر والی کردستان ازدواج کرد و صاحب شش فرزند شد. چهار سال بعد خسروخان با مستوره کردستانی ازدواج کرد. پس از مرگ خسرو خان، والیه از فتحعلی شاه درخواست کرد حکومت کردستان به پسر بزرگش رضاقلی خان واگذار شود، اما چون هنوز به سن بلوغ نرسیده بود، ده سال اداره آن منطقه را بر عهده گرفت. هنگام حمله حاکم گروس، والیه با مقنعه و روبنده سپاه خود را فرماندهی کرده و دشمن را شکست داد.
حسن جهان خانم از شاعران به نام دورۀ قاجار نیز هست. او دیوان شعری با حدود 600 الی 700 بیت شعر داشت و مجموعه‌ای تحت عنوان «بساط نشاط» نیز به او منصوب است.
بخشی از یک غزل منسوب به او:
دوش به میخانه داد، مژده غیبم سروش
منتظر فیض باش، غم مخور و می بنوش
پرتو حق آشکار از رخ زیبای دوست
دیده بر آن جلوه دوز، چشم ز عالم بپوش
آیه رحمت ببین، جلوه یزدان نگر
یار درآمد به ناز، خیز و برآور خروش
و یا در اندوه ازدواج دوم خسرو خان چنین سرود:
واليه يار به اغيار چويار است و نديم
رو بسوز از غم و با داغ دل خويش بساز
حسن جهان خانم سرانجام درسال 1278ق. در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار چشم از جهان فروبست.
منابع
رجبی، محمد حسن(1374). مشاهیر زنان ایرانی و پارسی گوی، از آغاز تا مشروطه. تهران: سروش
قویمی، فخری (1352). ک‍ارن‍ام‍ه زنان مشهور ای‍ران در ع‍ل‍م، ادب، س‍ی‍اس‍ت، م‍ذه‍ب، ه‍ن‍ر، ت‍ع‍ل‍ی‍م و ت‍رب‍ی‍ت، از ق‍ب‍ل از اس‍لام تا ع‍ص‍ر ح‍اض‍ر. تهران: کتابهای جیبی.
ک‍ش‍اورز ص‍در، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ([--13]). از راب‍ع‍ه تا پ‍روی‍ن ق‍رن ۳ - ق‍رن ۱۴. [تهران]: کاویان (چاپخانه).
م‍ش‍ی‍ر س‍ل‍ی‍م‍ی، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر ([--13]). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا ام‍روز ک‍ه ب‍ه‌زب‍ان پارسی س‍خ‍ن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. [تهران]: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات ک‍ت‍ب ای‍ران.