تفاوت میان نسخه‌های «نورالهدی منگنه»
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
[[پرونده:نورالهدی منگنه.jpg|بندانگشتی|نورالهدی منگنه | [[پرونده:نورالهدی منگنه.jpg|بندانگشتی|نورالهدی منگنه روزنامه‌نگار، نویسنده و فعال حقوق زنان|350x350پیکسل]] | ||
نورالهدی منگنه (۱۲۸۲- ؟) از فعالان حقوق زنان در ایران، شاعر، نویسنده و | نورالهدی منگنه (۱۲۸۲- ؟) از فعالان حقوق زنان در ایران، شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار ایرانی است. | ||
=== | ===زندگی‌نامه=== | ||
[[پرونده:تحویل طباخی و تدبیر منزل به کتابخانه ملی.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|مجوز چاپ کتاب طباخی و تدبیر منزل نورالهدی منگنه، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران]] | [[پرونده:تحویل طباخی و تدبیر منزل به کتابخانه ملی.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|مجوز چاپ کتاب ''طباخی و تدبیر منزل'' تألیف نورالهدی منگنه، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران|370x370پیکسل]] | ||
نورالهدی منگنه در سال 1282 در تهران به دنیا آمد. پدرش میرزا علی مشیر دفتر مستوفی ملقب به مشیرالسلطنه و مادرش رخساره مهرالدوله از روشنفکران و | نورالهدی منگنه در سال 1282 در تهران به دنیا آمد. پدرش میرزا علی مشیر دفتر مستوفی ملقب به مشیرالسلطنه و مادرش رخساره مهرالدوله از روشنفکران و ترقی‌خواهان دوران خود بودند. وی پس از آموختن مقدمات زبان فارسی، زبان فرانسه، ریاضی، خوشنویسی، موسیقی و زبانهای عربی و انگلیسی را نزد معلمان خود در منزل آموخت. نورالهدی منگنه در پانزده سالگی به عقد معاون‌الممالک، معاون وزارت پست و تلگراف، درآمد ولی پس از پنج سال از هم جدا شدند.<ref>پیرنیا، منصوره (1374). ''سالار زنان ایران''. واشنگتن: مهرایران. صص65-66.</ref>وی در اواخر 1304 برای ادامه تحصیل به بیروت رفته و در دانشگاه بیروت در رشته روانشناسی کودک درس خوانده و پس از گرفتن دانشنامه به ایران بازگشت. | ||
تاریخ فوت نورالهدی منگنه به درستی مشخص نیست. | تاریخ فوت نورالهدی منگنه به درستی مشخص نیست. | ||
=== | <br /> | ||
نورالهدی منگنه از زنان فعال اجتماع، | ===فعالیتها=== | ||
نورالهدی منگنه از زنان فعال اجتماع، روزنامه‌نگار، نویسنده و شاعر بود. وی به دعوت [[محترم اسکندری]] به عضویت [[جمعیت نسوان وطنخواه ایران]] در آمد و در سمت منشی اول انجمن به فعالیت مشغول شد. تشکیل کلاس سوادآموزی زنان از مهمترین فعالیتهای وی در این انجمن بود. او برای تأمین هزینه این کار اقدام به اجرای نمایش در منزل خود کرد (در آن زمان نمایش و سینما رفتن برای زنان ممنوع بود). در شب اول اجرای نمایش مأمورین نظمیه شهربانی مانع اجرای آن شده و عده‌ای به خانه نورالهدی منگنه حمله کرده و بساط نمایش را بهم ریختند. ولی اعضای انجمن از آرمانهای خود دست نکشیده و بالاخره موفق به تشکیل کلاسهایی برای زنان بزرگسال شدند که با استقبال شایانی همراه بود. کم کم موضوع رفتن به نمایش و سینما نیز برای زنان فراهم شد.<ref>فرخ‌زاد، پوران (1381). ''کارنمای زنان کارای ایران''، ''از دیروز تا امروز''. تهران: قطره. صص786-787.</ref> | |||
در سال 1311 به همت چند نفر از زنان عرب از جمله | در سال 1311 به همت چند نفر از زنان عرب از جمله نورحماده از بیروت، حنینه خوری از مصر و سید فاطمه از عراق و با کمک [[جمعیت نسوان وطنخواه ایران]] کنگره زنان شرق در تهران تشکیل شد.<ref>بامداد، بدرالملوک (1347). ''زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید''. تهران: ابن سینا. ص60.</ref> نورالهدی منگنه در برگزاری و تشکیل کمیسیونهای تخصصی این کنگره نقشی مؤثر داشت. | ||
مدتی نیز به عنوان عضو هیئت مدیره در | مدتی نیز به عنوان عضو هیئت مدیره در [[کانون بانوان]] مشغول شده و در مجله [[زبان زنان]] به سردبیری [[صدیقه دولت‌آبادی]] نیز فعالیت می‌کرد. تقریباً تمام مقالات ترجمه شده آن نشریه به قلم نورالهدی منگنه بود. نورالهدی منگنه به دلیل اختلاف‌نظر با صدیقه دولت‌آبادی در اداره کانون بانوان، از عضویت در این انجمن کناره‌گیری کرد. او خود در سال ۱۳۳۴ اقدام به انتشار ماهنامه ادبی، علمی و اجتماعی برای زنان با نام ''بی‌بی'' را کرد.<ref name=":0">ببران، صدیقه (1381). ''نشریات ویژه زنان: سیر تاریخی نشریات زنان در ایران معاصر''. تهران: روشنگران و مطالعات زنان. ص121.</ref> | ||
برگزاری جلسات سخنرانی اجتماعی و تربیتی برای روشن شدن اذهان زنان از دیگر | برگزاری جلسات سخنرانی اجتماعی و تربیتی برای روشن شدن اذهان زنان از دیگر فعالیتهای نورالهدی منگنه بود؛ چنانچه از طرف سازمان پرورش افکار در سال 1319 به خاطر سخنرانیهایش مورد تقدیر واقع شد. | ||
[[پرونده:مجوز طباخی و تدبیر منزل.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|مجوز کتاب طباخی و تدبیر منزل نورالهدی منگنه، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران]] | [[پرونده:مجوز طباخی و تدبیر منزل.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|مجوز چاپ کتاب ''طباخی و تدبیر منزل'' تألیف نورالهدی منگنه، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران|310x310پیکسل]] | ||
در سال 1334 امتیاز انتشار ماهنامه علمی ادبی | در سال 1334 امتیاز انتشار ماهنامه علمی ادبی ''بی‌بی'' را گرفت که در آن مقالاتی در مورد تربیت زنان نوشته می‌شد.<ref>ساناساریان، الیز (1384). ''جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷)''. ترجمه نوشین احمدی خراسانی. تهران: اختران. ص73.</ref> | ||
<br /> | |||
===اشعار=== | ===اشعار=== | ||
اشعار وی بسیار متنوع است و از طرز فکر و نگرش خاصی حکایت نمی‌کند. در این کتاب که بیشتر اخلاقی و تربیتی است آثار پختگی و اعتلای شعرش را می‌توان مشاهده کرد. | اشعار وی بسیار متنوع است و از طرز فکر و نگرش خاصی حکایت نمی‌کند. در این کتاب که بیشتر اخلاقی و تربیتی است آثار پختگی و اعتلای شعرش را می‌توان مشاهده کرد. | ||
از جمله اشعار وی | از جمله اشعار وی می‌توان به رباعیات اشاره کرد:<ref>منگنه، نورالهدی (1335). ''دیوان اشعار نورالهدی منگنه''. تهران: ابن سینا.</ref> | ||
دادند دو بازوی توانا چو تو را | دادند دو بازوی توانا چو تو را | ||
| سطر ۳۲: | سطر ۳۴: | ||
می باش بخوی خوش به هر درد دوا | می باش بخوی خوش به هر درد دوا | ||
<br /> | |||
===آثار=== | ===آثار=== | ||
از نورالهدی علاوه بر مقالات و نوشته‌های متنوع در زمینه آموزش و امور مربوط به موضوعات اجتماعی و زنان، چند کتاب نیز چاپ شده است: | از نورالهدی علاوه بر مقالات و نوشته‌های متنوع در زمینه آموزش و امور مربوط به موضوعات اجتماعی و زنان، چند کتاب نیز چاپ شده است: | ||
#''ره‌آموز خانواده'' | |||
#''دوست شما'' (در دو جلد) | |||
#''آداب معاشرت و تدبیر منزل'' | |||
#چندین دیوان شعر از جمله ''ناقوس''، ''بنفشه'' و ''گلبرگ''<ref name=":0" /> که مجموعاً شامل حدود پنج هزار بیت شعر می‌شود. | |||
[[پرونده:مجوز چاپ کتاب طباخی و تدبیر منزل نورالهدی منگنه.jpg|بندانگشتی|مجوز چاپ کتاب ''طباخی و تدبیر منزل'' تألیف نورالهدی منگنه، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران|360x360پیکسل]] | |||
<br /> | <br /> | ||
[[پرونده:نامه کتابخانه ملی در مورد کتاب نورالهدی منگنه.jpg|بندانگشتی|نامه رئیس کتابخانه ملی به چاپخانه مبنی بر درخواست دو نسخه از کتاب ''طباخی و تدبیر منزل'' به کتابخانه ملی براساس قانون موجود، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران|390x390پیکسل]] | |||
==منابع== | |||
[[رده:زنان شاعر]] | [[رده:زنان شاعر]] | ||
[[رده:زنان فعال سیاسی]] | [[رده:زنان فعال سیاسی]] | ||
[[رده:زنان روزنامه نگار]] | [[رده:زنان روزنامه نگار]] | ||
<references /> | <references /> | ||
نویسنده: سمیه سادات هاشمی | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۴
نورالهدی منگنه (۱۲۸۲- ؟) از فعالان حقوق زنان در ایران، شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار ایرانی است.
زندگی‌نامه
نورالهدی منگنه در سال 1282 در تهران به دنیا آمد. پدرش میرزا علی مشیر دفتر مستوفی ملقب به مشیرالسلطنه و مادرش رخساره مهرالدوله از روشنفکران و ترقی‌خواهان دوران خود بودند. وی پس از آموختن مقدمات زبان فارسی، زبان فرانسه، ریاضی، خوشنویسی، موسیقی و زبانهای عربی و انگلیسی را نزد معلمان خود در منزل آموخت. نورالهدی منگنه در پانزده سالگی به عقد معاون‌الممالک، معاون وزارت پست و تلگراف، درآمد ولی پس از پنج سال از هم جدا شدند.[۱]وی در اواخر 1304 برای ادامه تحصیل به بیروت رفته و در دانشگاه بیروت در رشته روانشناسی کودک درس خوانده و پس از گرفتن دانشنامه به ایران بازگشت.
تاریخ فوت نورالهدی منگنه به درستی مشخص نیست.
فعالیتها
نورالهدی منگنه از زنان فعال اجتماع، روزنامه‌نگار، نویسنده و شاعر بود. وی به دعوت محترم اسکندری به عضویت جمعیت نسوان وطنخواه ایران در آمد و در سمت منشی اول انجمن به فعالیت مشغول شد. تشکیل کلاس سوادآموزی زنان از مهمترین فعالیتهای وی در این انجمن بود. او برای تأمین هزینه این کار اقدام به اجرای نمایش در منزل خود کرد (در آن زمان نمایش و سینما رفتن برای زنان ممنوع بود). در شب اول اجرای نمایش مأمورین نظمیه شهربانی مانع اجرای آن شده و عده‌ای به خانه نورالهدی منگنه حمله کرده و بساط نمایش را بهم ریختند. ولی اعضای انجمن از آرمانهای خود دست نکشیده و بالاخره موفق به تشکیل کلاسهایی برای زنان بزرگسال شدند که با استقبال شایانی همراه بود. کم کم موضوع رفتن به نمایش و سینما نیز برای زنان فراهم شد.[۲]
در سال 1311 به همت چند نفر از زنان عرب از جمله نورحماده از بیروت، حنینه خوری از مصر و سید فاطمه از عراق و با کمک جمعیت نسوان وطنخواه ایران کنگره زنان شرق در تهران تشکیل شد.[۳] نورالهدی منگنه در برگزاری و تشکیل کمیسیونهای تخصصی این کنگره نقشی مؤثر داشت.
مدتی نیز به عنوان عضو هیئت مدیره در کانون بانوان مشغول شده و در مجله زبان زنان به سردبیری صدیقه دولت‌آبادی نیز فعالیت می‌کرد. تقریباً تمام مقالات ترجمه شده آن نشریه به قلم نورالهدی منگنه بود. نورالهدی منگنه به دلیل اختلاف‌نظر با صدیقه دولت‌آبادی در اداره کانون بانوان، از عضویت در این انجمن کناره‌گیری کرد. او خود در سال ۱۳۳۴ اقدام به انتشار ماهنامه ادبی، علمی و اجتماعی برای زنان با نام بی‌بی را کرد.[۴]
برگزاری جلسات سخنرانی اجتماعی و تربیتی برای روشن شدن اذهان زنان از دیگر فعالیتهای نورالهدی منگنه بود؛ چنانچه از طرف سازمان پرورش افکار در سال 1319 به خاطر سخنرانیهایش مورد تقدیر واقع شد.
در سال 1334 امتیاز انتشار ماهنامه علمی ادبی بی‌بی را گرفت که در آن مقالاتی در مورد تربیت زنان نوشته می‌شد.[۵]
اشعار
اشعار وی بسیار متنوع است و از طرز فکر و نگرش خاصی حکایت نمی‌کند. در این کتاب که بیشتر اخلاقی و تربیتی است آثار پختگی و اعتلای شعرش را می‌توان مشاهده کرد.
از جمله اشعار وی می‌توان به رباعیات اشاره کرد:[۶]
دادند دو بازوی توانا چو تو را
شو یار و نگهدار به بی برگ و نوا
گیتی چو تو را طبیب رنجوران کرد
می باش بخوی خوش به هر درد دوا
آثار
از نورالهدی علاوه بر مقالات و نوشته‌های متنوع در زمینه آموزش و امور مربوط به موضوعات اجتماعی و زنان، چند کتاب نیز چاپ شده است:
- ره‌آموز خانواده
- دوست شما (در دو جلد)
- آداب معاشرت و تدبیر منزل
- چندین دیوان شعر از جمله ناقوس، بنفشه و گلبرگ[۴] که مجموعاً شامل حدود پنج هزار بیت شعر می‌شود.
منابع
- ↑ پیرنیا، منصوره (1374). سالار زنان ایران. واشنگتن: مهرایران. صص65-66.
- ↑ فرخ‌زاد، پوران (1381). کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز. تهران: قطره. صص786-787.
- ↑ بامداد، بدرالملوک (1347). زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید. تهران: ابن سینا. ص60.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ببران، صدیقه (1381). نشریات ویژه زنان: سیر تاریخی نشریات زنان در ایران معاصر. تهران: روشنگران و مطالعات زنان. ص121.
- ↑ ساناساریان، الیز (1384). جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷). ترجمه نوشین احمدی خراسانی. تهران: اختران. ص73.
- ↑ منگنه، نورالهدی (1335). دیوان اشعار نورالهدی منگنه. تهران: ابن سینا.
نویسنده: سمیه سادات هاشمی