تفاوت میان نسخه‌های «روبنده»
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
روبنده/r<big>ū</big>bande/ یکی از انواع پوشش صورت است که در دوران قاجار زنان به عنوان بخشی از [[حجاب]] به همراه چادر | روبنده/r<big>ū</big>bande/ یکی از انواع پوشش صورت است که در دوران قاجار زنان به عنوان بخشی از [[حجاب]] به همراه چادر می‌پوشیدند. [[پرونده:583F0E76-9171-4541-97B5-59411ED9A06B.jpg|بندانگشتی|چند زن ایرانی با چادر کمری و روبنده‌ای که کنار زده‌اند<ref>افشار، ایرج (1370). ''گنجینه عکسهای ایران''. تهران: نشر فرهنگ ایران. ص208.</ref> ]] | ||
[[پرونده:قلاب روبنده.jpg|بندانگشتی|قلاب روبنده]] | [[پرونده:قلاب روبنده.jpg|بندانگشتی|قلاب روبنده<ref name=":2">دالمانی، هانری رنه (1378). ''از خراسان تا بختیاری.'' ج1. ترجمه غلامرضا سمیعی''.'' تهران: طاووس. صص414-415.</ref>]] | ||
{{TOClimit}} | {{TOClimit}} | ||
===تعریف=== | ===تعریف=== | ||
پارچه‌ای از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر که صورت و قسمت جلویی سینه را میپوشاند و به هنگام بیرون رفتن از خانه مورد استفاده قرار می‌گرفت.<ref>دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). ''لغت‌نامه''. ج8. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت‌نامه دهخدا. ذیل مدخل.</ref><ref name=":0" /> | |||
<br /> | |||
===سیر تاریخی=== | ===سیر تاریخی=== | ||
از انواع پوشش زنان که پس از اسلام رایج شد | از انواع پوشش زنان که پس از اسلام رایج شد روبنده‌هایی بود که برای پوشاندن صورت به کار می‌رفت و به همراه چادر استفاده می‌شد. جنس این روبنده‌ها ابتدا از ابریشم نازک (قصب) بود، و بعدها تغییر شکل داد. این پوشش تا پایان دوره قاجار مرسوم بود.<ref>''پوشاک در ایران زمین'' (1382). ترجمه پیمان متین. تهران: امیرکبیر. ص384.</ref> | ||
[[پرونده:تور مشبک روبنده.jpg|بندانگشتی|تور مشبک روبنده]] | [[پرونده:تور مشبک روبنده.jpg|بندانگشتی|تور مشبک روبنده<ref name=":2" />]]<br /> | ||
===شکل=== | ===شکل=== | ||
روبنده از عناصر مهم پوشاک زنان به هنگام بیرون رفتن از خانه بود. مستطیلی از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر بود که صورت و قسمت جلویی سینه را | روبنده از عناصر مهم پوشاک زنان به هنگام بیرون رفتن از خانه بود. مستطیلی از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر بود که صورت و قسمت جلویی سینه را میپوشاند. در قسمت بالا دارای دو مادگی بود که از دو طرف به گیره‌ای بنام قلابه یا چنگال روبنده متصل می‌شد و روبنده را روی سر نگاه می‌داشت. جنس این قلابه‌ها برای اعیان و اشراف از نقره یا طلا و جواهر و برای زنان فرودست از برنج به همراه نگینهای بدلی بود. قسمت جلوی چشم با یک توری به طول نه سانتیمتر و به عرض تقریبی هفده سانتیمتر پوشیده می‌شد تا دیدن جلو را برای زنان ممکن سازد.<ref name=":0">ذکاء، یحیی (1336). ''لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز''. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه‌ها و فرهنگ عامه. ص32.</ref><ref name=":1">ضیاءپور، جلیل (1347). ''پوشاک زنان ایران از کهن ترین زمان تا آغاز شاهنشاهی پهلوی''. تهران: وزارت فرهنگ و هنر. صص179-180.</ref> | ||
<br /> | |||
===کاربرد=== | ===کاربرد=== | ||
هدف از روبنده این بود که صورت و آرایش زنان از چشم نامحرمان دور بماند. البته زنان جوان روبنده را لوله کرده و در یک طرف صورت زده و قسمتی از چشم و ابرو و | هدف از روبنده این بود که صورت و آرایش زنان از چشم نامحرمان دور بماند. البته زنان جوان روبنده را لوله کرده و در یک طرف صورت زده و قسمتی از چشم و ابرو و زیبایی‌های صورت خود را در معرض دید قرار می‌دادند، ولی زنان پیر و مؤمن تمام صورت خود را با آن می‌پوشاندند و فقط از چشمی آن برای دیدن استفاده می‌کردند. بالا زدن و پشت سر انداختن روبنده نوعی گستاخی و نشانه اعتراض به شمار می‌آمد و در شورشها و قیامهای عمومی که زنان نیز در آن شرکت می‌کردند، روبنده را به پشت سر انداخته تا مردان را بر سر غیرت آورند و به شورش ملحق شوند.<ref name=":0" />[[پرونده:روبنده 2.jpg|بندانگشتی|زنی قجر با روبنده بلند<ref name=":1" />|جایگزین=|400x400پیکسل]]<br /> | ||
==منابع== | |||
[[رده:پوشاک زنانه]] | [[رده:پوشاک زنانه]] | ||
[[رده:پوشش صورت]] | [[رده:پوشش صورت]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۱۴
روبنده/rūbande/ یکی از انواع پوشش صورت است که در دوران قاجار زنان به عنوان بخشی از حجاب به همراه چادر می‌پوشیدند.
چند زن ایرانی با چادر کمری و روبنده‌ای که کنار زده‌اند[۱]
قلاب روبنده[۲]
تعریف
پارچه‌ای از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر که صورت و قسمت جلویی سینه را میپوشاند و به هنگام بیرون رفتن از خانه مورد استفاده قرار می‌گرفت.[۳][۴]
سیر تاریخی
از انواع پوشش زنان که پس از اسلام رایج شد روبنده‌هایی بود که برای پوشاندن صورت به کار می‌رفت و به همراه چادر استفاده می‌شد. جنس این روبنده‌ها ابتدا از ابریشم نازک (قصب) بود، و بعدها تغییر شکل داد. این پوشش تا پایان دوره قاجار مرسوم بود.[۵]
تور مشبک روبنده[۲]
شکل
روبنده از عناصر مهم پوشاک زنان به هنگام بیرون رفتن از خانه بود. مستطیلی از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر بود که صورت و قسمت جلویی سینه را میپوشاند. در قسمت بالا دارای دو مادگی بود که از دو طرف به گیره‌ای بنام قلابه یا چنگال روبنده متصل می‌شد و روبنده را روی سر نگاه می‌داشت. جنس این قلابه‌ها برای اعیان و اشراف از نقره یا طلا و جواهر و برای زنان فرودست از برنج به همراه نگینهای بدلی بود. قسمت جلوی چشم با یک توری به طول نه سانتیمتر و به عرض تقریبی هفده سانتیمتر پوشیده می‌شد تا دیدن جلو را برای زنان ممکن سازد.[۴][۶]
کاربرد
هدف از روبنده این بود که صورت و آرایش زنان از چشم نامحرمان دور بماند. البته زنان جوان روبنده را لوله کرده و در یک طرف صورت زده و قسمتی از چشم و ابرو و زیبایی‌های صورت خود را در معرض دید قرار می‌دادند، ولی زنان پیر و مؤمن تمام صورت خود را با آن می‌پوشاندند و فقط از چشمی آن برای دیدن استفاده می‌کردند. بالا زدن و پشت سر انداختن روبنده نوعی گستاخی و نشانه اعتراض به شمار می‌آمد و در شورشها و قیامهای عمومی که زنان نیز در آن شرکت می‌کردند، روبنده را به پشت سر انداخته تا مردان را بر سر غیرت آورند و به شورش ملحق شوند.[۴]
زنی قجر با روبنده بلند[۶]
منابع
- ↑ افشار، ایرج (1370). گنجینه عکسهای ایران. تهران: نشر فرهنگ ایران. ص208.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ دالمانی، هانری رنه (1378). از خراسان تا بختیاری. ج1. ترجمه غلامرضا سمیعی. تهران: طاووس. صص414-415.
- ↑ دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). لغت‌نامه. ج8. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت‌نامه دهخدا. ذیل مدخل.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه‌ها و فرهنگ عامه. ص32.
- ↑ پوشاک در ایران زمین (1382). ترجمه پیمان متین. تهران: امیرکبیر. ص384.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ضیاءپور، جلیل (1347). پوشاک زنان ایران از کهن ترین زمان تا آغاز شاهنشاهی پهلوی. تهران: وزارت فرهنگ و هنر. صص179-180.
نویسنده: حکمت بروجردی