تفاوت میان نسخه‌های «شلیته»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (ویرایش Zanan (بحث) به آخرین تغییری که H-ghahremani انجام داده بود واگردانده شد)
برچسب: واگردانی
 
(۲۰ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
شلیته /ʃælite/
[[پرونده:شلیته 2.jpg|بندانگشتی|شلیته بلند دو زن مازنی]]
شلیته /(<big>š</big>alite(a/ دامن پرچینی است که زنان در گذشته روی [[تنبان]] می‌پوشیدند و امروزه در مناطق روستایی و ایلات قشقایی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.


{{TOClimit}}
{{TOClimit}}


===تعریف===
===تاریخچه===
دامن پرچین که زنان در گذشته روی [[تنبان]] می­ پوشیدند و امروزه در مناطق روستایی بیشتر استفاده میشود.  
قدمت این نوع دامن به دوران اشکانیان می‌رسد. در تندیس‌های به دست آمده از دوره اشکانیان مجسمه زنی با شلیته بلند دیده می‌شود.<ref name=":0">محمدی سیف، معصومه (1398). ''جامعه‌شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین''. تهران: اندیشه احسان. ص59. </ref>


<br />
===شکل و جنس===
===شکل و جنس===
جنس آن معمولا از کتان سفید یا مخمل­های رنگارنگ بود. طبقات کم درآمد شلیته های خود را از پارچه چیت گلدار و رنگی می­ دوختند. معمولا دور شلیته هایی که از کتان سفید بود با خامه ­های رنگین یا نخ قرقره مشکی گلدوزی و حاشیه دوزی می­ کردند. هرچه چین های دورکمر ریزتر و پرتر بود شلیته ارزش بیشتری داشت. پس از این که پوشیدن تنبانهای پر چین از مد افتاد شلیته جای آن را گرفت و با شلوارهای مشکی پوشیده می ­شد. زنان معمولا در خانه تنبان و شلیته می­ پوشیدند<ref>ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه ها و فرهنگ عامه.</ref>. گاهی زنان اشراف ده و یا یازده شلیته را روی هم پوشیده و آنها را با بند قیطانی می­ بستند تا جایگزین فنر زیر دامن شود. بلندی و درازای شلیته بر حسب منطقه جغرافیایی متفاوت بود، به گونه­ ای که از تهران به سمت جنوب ایران در شهرهای مختلف بر طول آن افزوده می­ شد. مثلا در تهران کوتاه بود، در اصفهان تا زانو می­ رسید و در شیراز بلندتر بود.<ref>غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.</ref><ref>نگار زن: تاریخ مصور لباس زن در ایران (1352). تهران: انجمن بین‌المللی زنان در ایران.</ref>  
[[پرونده:شلیته 3.jpg|بندانگشتی|دو زن قاجار با چارقد بر سر و شلیته کوتاه<ref>ضیاء پور، جلیل (1347). ''پوشاک زنان ایران از کهن‌ترین زمان تا آغاز پادشاهی پهلوی.'' تهران: وزارت فرهنگ و هنر. ص183.</ref>|جایگزین=]]
شلیته معمولا از کتان سفید یا مخمل‌های رنگارنگ است. در شلیته‌های کتانی دور آن را با نخ قرقره مشکی یا خامه‌های رنگین گلدوزی و حاشیه‌دوزی می‌کردند.<ref>''نگار زن: تاریخ مصور لباس زن در ایران'' (1352). تهران: انجمن بین‌المللی زنان در ایران. ص11.</ref> طبقات کم درآمد شلیته‌های خود را از پارچه چیت گلدار و رنگی می‌دوختند. هرچه چین‌های دورکمر ریزتر و پرتر بود شلیته ارزش بیشتری داشت. پس از این که پوشیدن تنبان‌های پر چین از مد افتاد شلیته جای آن را گرفت و با شلوارهای مشکی پوشیده می‌­شد. زنان معمولا در خانه [[تنبان]] و شلیته می­‌پوشیدند.<ref name=":1">ذکاء، یحیی (1336). ''لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز''. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه‌ها و فرهنگ عامه. ص26.</ref> گاهی زنان اشراف ده و یا یازده شلیته را روی هم پوشیده و آنها را با بند قیطانی می‌بستند تا جایگزین فنر زیر دامن شود.<ref>شی‍ل‌، م‍ری‌ ل‍ئ‍ون‍ورا (وول‍ف‌) (1362). ''خاطرات‌ ل‍ی‍دی‌ ش‍ی‍ل‌ "ه‍م‍س‍ر وزی‍رم‍خ‍ت‍ار ان‍گ‍ل‍ی‍س‌ در اوائ‍ل‌ س‍ل‍طن‍ت‌ ن‍اص‍رال‍دی‍ن‌ ش‍اه‌".'' مترجم حسین اب‍وت‍راب‍ی‍ان‌. تهران: نشرنو. ص73. </ref> بلندی و درازای شلیته بر حسب منطقه جغرافیایی متفاوت بود، به گونه­‌ای که از تهران به سمت جنوب ایران در شهرهای مختلف بر طول آن افزوده می‌شد. مثلا در تهران کوتاه بود، در اصفهان تا زانو می­‌رسید و در شیراز بلندتر بود.<ref name=":1" />


===منابع===
<br />
ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه ها و فرهنگ عامه.
==منابع==
[[رده:پوشاک زنانه]]
<references />


غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.


نگار زن: تاریخ مصور لباس زن در ایران (1352). تهران: انجمن بین‌المللی زنان در ایران.
نویسنده: حکمت بروجردی
[[رده:پوشاک زنانه]]
[[رده:تن پوش]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۵۸

شلیته بلند دو زن مازنی

شلیته /(šalite(a/ دامن پرچینی است که زنان در گذشته روی تنبان می‌پوشیدند و امروزه در مناطق روستایی و ایلات قشقایی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تاریخچه

قدمت این نوع دامن به دوران اشکانیان می‌رسد. در تندیس‌های به دست آمده از دوره اشکانیان مجسمه زنی با شلیته بلند دیده می‌شود.[۱]


شکل و جنس

دو زن قاجار با چارقد بر سر و شلیته کوتاه[۲]

شلیته معمولا از کتان سفید یا مخمل‌های رنگارنگ است. در شلیته‌های کتانی دور آن را با نخ قرقره مشکی یا خامه‌های رنگین گلدوزی و حاشیه‌دوزی می‌کردند.[۳] طبقات کم درآمد شلیته‌های خود را از پارچه چیت گلدار و رنگی می‌دوختند. هرچه چین‌های دورکمر ریزتر و پرتر بود شلیته ارزش بیشتری داشت. پس از این که پوشیدن تنبان‌های پر چین از مد افتاد شلیته جای آن را گرفت و با شلوارهای مشکی پوشیده می‌­شد. زنان معمولا در خانه تنبان و شلیته می­‌پوشیدند.[۴] گاهی زنان اشراف ده و یا یازده شلیته را روی هم پوشیده و آنها را با بند قیطانی می‌بستند تا جایگزین فنر زیر دامن شود.[۵] بلندی و درازای شلیته بر حسب منطقه جغرافیایی متفاوت بود، به گونه­‌ای که از تهران به سمت جنوب ایران در شهرهای مختلف بر طول آن افزوده می‌شد. مثلا در تهران کوتاه بود، در اصفهان تا زانو می­‌رسید و در شیراز بلندتر بود.[۴]


منابع

  1. محمدی سیف، معصومه (1398). جامعه‌شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین. تهران: اندیشه احسان. ص59. 
  2. ضیاء پور، جلیل (1347). پوشاک زنان ایران از کهن‌ترین زمان تا آغاز پادشاهی پهلوی. تهران: وزارت فرهنگ و هنر. ص183.
  3. نگار زن: تاریخ مصور لباس زن در ایران (1352). تهران: انجمن بین‌المللی زنان در ایران. ص11.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه‌ها و فرهنگ عامه. ص26.
  5. شی‍ل‌، م‍ری‌ ل‍ئ‍ون‍ورا (وول‍ف‌) (1362). خاطرات‌ ل‍ی‍دی‌ ش‍ی‍ل‌ "ه‍م‍س‍ر وزی‍رم‍خ‍ت‍ار ان‍گ‍ل‍ی‍س‌ در اوائ‍ل‌ س‍ل‍طن‍ت‌ ن‍اص‍رال‍دی‍ن‌ ش‍اه‌". مترجم حسین اب‍وت‍راب‍ی‍ان‌. تهران: نشرنو. ص73.


نویسنده: حکمت بروجردی