تفاوت میان نسخه‌های «روبنده»
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
روبنده/r<big>ū</big>bande/ یکی از انواع پوشش صورت است که در دوران قاجار زنان به عنوان بخشی از [[حجاب]] به همراه چادر می‌پوشیدند. [[پرونده:583F0E76-9171-4541-97B5-59411ED9A06B.jpg|بندانگشتی|چند زن ایرانی با چادر کمری و روبنده‌ای که کنار زده‌اند<ref>افشار، ایرج (1370). ''گنجینه عکس‌های ایران''. تهران: نشر فرهنگ ایران. ص208.</ref> ]] | |||
[[پرونده:قلاب روبنده.jpg|بندانگشتی|قلاب روبنده<ref name=":2">دالمانی، هانری رنه (1378). ''از خراسان تا بختیاری.'' ج1. ترجمه غلامرضا سمیعی''.'' تهران: طاووس. صص414-415.</ref>]] | |||
{{TOClimit}} | {{TOClimit}} | ||
===تعریف=== | ===تعریف=== | ||
پارچه‌ای از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر که صورت و قسمت جلویی سینه را میپوشاند و به هنگام بیرون رفتن از خانه مورد استفاده قرار می‌گرفت.<ref>دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). ''لغت‌نامه''. ج8. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت‌نامه دهخدا. ذیل مدخل.</ref><ref name=":0" /> | |||
<br /> | |||
===سیر تاریخی=== | |||
از انواع پوشش زنان که پس از اسلام رایج شد روبنده‌هایی بود که برای پوشاندن صورت به کار می‌رفت و به همراه چادر استفاده می‌شد. جنس این روبنده‌ها ابتدا از ابریشم نازک (قصب) بود، و بعدها تغییر شکل داد. این پوشش تا پایان دوره قاجار مرسوم بود.<ref>''پوشاک در ایران زم‍ی‍ن'' (1382). ترجمه پیمان متین. تهران: امیرکبیر. ص384.</ref> | |||
[[پرونده:تور مشبک روبنده.jpg|بندانگشتی|تور مشبک روبنده<ref name=":2" />]]<br /> | |||
===شکل=== | ===شکل=== | ||
روبنده از عناصر مهم پوشاک زنان به هنگام بیرون رفتن از خانه بود. مستطیلی از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر بود که صورت و قسمت جلویی سینه را | روبنده از عناصر مهم پوشاک زنان به هنگام بیرون رفتن از خانه بود. مستطیلی از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر بود که صورت و قسمت جلویی سینه را میپوشاند. در قسمت بالا دارای دو مادگی بود که از دو طرف به گیره‌ای بنام قلابه یا چنگال روبنده متصل می‌شد و روبنده را روی سر نگاه می‌داشت. جنس این قلابه‌ها برای اعیان و اشراف از نقره یا طلا و جواهر و برای زنان فرودست از برنج به همراه نگینهای بدلی بود. قسمت جلوی چشم با یک توری به طول نه سانتیمتر و به عرض تقریبی هفده سانتیمتر پوشیده می‌شد تا دیدن جلو را برای زنان ممکن سازد.<ref name=":0">ذکاء، یحیی (1336). ''لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز''. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه‌ها و فرهنگ عامه. ص32.</ref><ref name=":1">ضیاءپور، جلیل (1347). ''پوشاک زنان ایران از کهن ترین زمان تا آغاز شاهنشاهی پهلوی''. تهران: وزارت فرهنگ و هنر. صص179-180.</ref> | ||
<br /> | |||
===کاربرد=== | ===کاربرد=== | ||
هدف از روبنده این بود که صورت و آرایش زنان از چشم نامحرمان دور بماند. البته زنان جوان روبنده را لوله کرده و در یک طرف صورت زده و قسمتی از چشم و ابرو و | هدف از روبنده این بود که صورت و آرایش زنان از چشم نامحرمان دور بماند. البته زنان جوان روبنده را لوله کرده و در یک طرف صورت زده و قسمتی از چشم و ابرو و زیبایی‌های صورت خود را در معرض دید قرار می‌دادند، ولی زنان پیر و مؤمن تمام صورت خود را با آن می‌پوشاندند و فقط از چشمی آن برای دیدن استفاده می‌کردند. بالا زدن و پشت سر انداختن روبنده نوعی گستاخی و نشانه اعتراض به شمار می‌آمد و در شورشها و قیامهای عمومی که زنان نیز در آن شرکت می‌کردند، روبنده را به پشت سر انداخته تا مردان را بر سر غیرت آورند و به شورش ملحق شوند.<ref name=":0" />[[پرونده:روبنده 2.jpg|بندانگشتی|زنی قجر با روبنده بلند<ref name=":1" />|جایگزین=|400x400پیکسل]]<br /> | ||
==منابع== | |||
[[رده:پوشاک زنانه]] | |||
[[رده:پوشش صورت]] | |||
<references /> | |||
نویسنده: حکمت بروجردی | |||
[[رده:پوشش | [[رده:پوشش زنان مسلمان]] | ||
[[رده: | [[رده:حجاب]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۱۴
روبنده/rūbande/ یکی از انواع پوشش صورت است که در دوران قاجار زنان به عنوان بخشی از حجاب به همراه چادر می‌پوشیدند.
تعریف
پارچه‌ای از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر که صورت و قسمت جلویی سینه را میپوشاند و به هنگام بیرون رفتن از خانه مورد استفاده قرار می‌گرفت.[۳][۴]
سیر تاریخی
از انواع پوشش زنان که پس از اسلام رایج شد روبنده‌هایی بود که برای پوشاندن صورت به کار می‌رفت و به همراه چادر استفاده می‌شد. جنس این روبنده‌ها ابتدا از ابریشم نازک (قصب) بود، و بعدها تغییر شکل داد. این پوشش تا پایان دوره قاجار مرسوم بود.[۵]
شکل
روبنده از عناصر مهم پوشاک زنان به هنگام بیرون رفتن از خانه بود. مستطیلی از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر بود که صورت و قسمت جلویی سینه را میپوشاند. در قسمت بالا دارای دو مادگی بود که از دو طرف به گیره‌ای بنام قلابه یا چنگال روبنده متصل می‌شد و روبنده را روی سر نگاه می‌داشت. جنس این قلابه‌ها برای اعیان و اشراف از نقره یا طلا و جواهر و برای زنان فرودست از برنج به همراه نگینهای بدلی بود. قسمت جلوی چشم با یک توری به طول نه سانتیمتر و به عرض تقریبی هفده سانتیمتر پوشیده می‌شد تا دیدن جلو را برای زنان ممکن سازد.[۴][۶]
کاربرد
هدف از روبنده این بود که صورت و آرایش زنان از چشم نامحرمان دور بماند. البته زنان جوان روبنده را لوله کرده و در یک طرف صورت زده و قسمتی از چشم و ابرو و زیبایی‌های صورت خود را در معرض دید قرار می‌دادند، ولی زنان پیر و مؤمن تمام صورت خود را با آن می‌پوشاندند و فقط از چشمی آن برای دیدن استفاده می‌کردند. بالا زدن و پشت سر انداختن روبنده نوعی گستاخی و نشانه اعتراض به شمار می‌آمد و در شورشها و قیامهای عمومی که زنان نیز در آن شرکت می‌کردند، روبنده را به پشت سر انداخته تا مردان را بر سر غیرت آورند و به شورش ملحق شوند.[۴]
منابع
- ↑ افشار، ایرج (1370). گنجینه عکس‌های ایران. تهران: نشر فرهنگ ایران. ص208.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ دالمانی، هانری رنه (1378). از خراسان تا بختیاری. ج1. ترجمه غلامرضا سمیعی. تهران: طاووس. صص414-415.
- ↑ دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). لغت‌نامه. ج8. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت‌نامه دهخدا. ذیل مدخل.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه‌ها و فرهنگ عامه. ص32.
- ↑ پوشاک در ایران زم‍ی‍ن (1382). ترجمه پیمان متین. تهران: امیرکبیر. ص384.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ضیاءپور، جلیل (1347). پوشاک زنان ایران از کهن ترین زمان تا آغاز شاهنشاهی پهلوی. تهران: وزارت فرهنگ و هنر. صص179-180.
نویسنده: حکمت بروجردی