تفاوت میان نسخه‌های «روبنده»
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۳: | سطر ۳: | ||
===تعریف=== | ===تعریف=== | ||
پارچه ای از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر که صورت و قسمت جلویی سینه را میپوشاند و به هنگام بیرون رفتن از خانه مورد استفاده قرار می گرفت. <ref>دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). لغت نامه. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. ذیل مدخل.</ref><ref name=":0" /> | پارچه ای از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر که صورت و قسمت جلویی سینه را میپوشاند و به هنگام بیرون رفتن از خانه مورد استفاده قرار می گرفت.<ref>دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). ''لغت نامه''. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. ذیل مدخل.</ref><ref name=":0" /> | ||
===سیر تاریخی=== | ===سیر تاریخی=== | ||
از انواع پوشش زنان که پس از اسلام رایج شد روبنده هایی بود که برای پوشاندن صورت به کار می رفت و به همراه چادر استفاده می شد. جنس این روبنده ها ابتدا از ابریشم نازک (قصب) بود، و بعدها تغییر شکل داد. این پوشش تا پایان دوره قاجار مرسوم بود.<ref> | از انواع پوشش زنان که پس از اسلام رایج شد روبنده هایی بود که برای پوشاندن صورت به کار می رفت و به همراه چادر استفاده می شد. جنس این روبنده ها ابتدا از ابریشم نازک (قصب) بود، و بعدها تغییر شکل داد. این پوشش تا پایان دوره قاجار مرسوم بود.<ref>''پوشاک در ایران زمین'' (1382). ترجمه متین، پیمان. تهران: امیرکبیر.</ref> | ||
===شکل=== | ===شکل=== | ||
روبنده از عناصر مهم پوشاک زنان به هنگام بیرون رفتن از خانه بود. مستطیلی از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر بود که صورت و قسمت جلویی سینه را می پوشاند. در قسمت بالا دارای دو مادگی بود که از دو طرف به گیره ای بنام قلابه یا چنگال روبنده متصل می شد و روبنده را روی سر نگاه می داشت. جنس این قلابه ها برای اعیان و اشراف از نقره یا طلا و جواهر و برای زنان فرودست از برنج به همراه نگینهای بدلی بود. قسمت جلوی چشم با یک توری به طول نه سانتی متر و به عرض تقریبی هفده سانتی متر پوشیده می شد تا دیدن جلو را برای زنان ممکن سازد.<ref name=":0">ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه ها و فرهنگ عامه.</ref><ref>ضیاءپور، جلیل (1347). پوشاک زنان ایران از کهن ترین زمان تا آغاز شاهنشاهی پهلوی. تهران: وزارت فرهنگ و هنر.</ref> | روبنده از عناصر مهم پوشاک زنان به هنگام بیرون رفتن از خانه بود. مستطیلی از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر بود که صورت و قسمت جلویی سینه را می پوشاند. در قسمت بالا دارای دو مادگی بود که از دو طرف به گیره ای بنام قلابه یا چنگال روبنده متصل می شد و روبنده را روی سر نگاه می داشت. جنس این قلابه ها برای اعیان و اشراف از نقره یا طلا و جواهر و برای زنان فرودست از برنج به همراه نگینهای بدلی بود. قسمت جلوی چشم با یک توری به طول نه سانتی متر و به عرض تقریبی هفده سانتی متر پوشیده می شد تا دیدن جلو را برای زنان ممکن سازد.<ref name=":0">ذکاء، یحیی (1336). ''لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز''. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه ها و فرهنگ عامه.</ref><ref>ضیاءپور، جلیل (1347). ''پوشاک زنان ایران از کهن ترین زمان تا آغاز شاهنشاهی پهلوی''. تهران: وزارت فرهنگ و هنر.</ref> | ||
===کاربرد=== | ===کاربرد=== | ||
هدف از روبنده این بود که صورت و آرایش زنان از چشم نامحرمان دور بماند. البته زنان جوان روبنده را لوله کرده و در یک طرف صورت زده و قسمتی از چشم و ابرو و زیبایی های صورت خود را در معرض دید قرار می دادند، ولی زنان پیر و مؤمنه تمام صورت خود را با آن می پوشاندند و فقط از چشمی آن برای دیدن استفاده می کردند. بالا زدن و پشت سر انداختن روبنده نوعی گستاخی و نشانه اعتراض به شمار می آمد و در شورشها و قیامهای عمومی که زنان نیز در آن شرکت می کردند، روبنده را به پشت سر انداخته تا مردان را بر سر غیرت آورند و به شورش ملحق شوند.<ref | هدف از روبنده این بود که صورت و آرایش زنان از چشم نامحرمان دور بماند. البته زنان جوان روبنده را لوله کرده و در یک طرف صورت زده و قسمتی از چشم و ابرو و زیبایی های صورت خود را در معرض دید قرار می دادند، ولی زنان پیر و مؤمنه تمام صورت خود را با آن می پوشاندند و فقط از چشمی آن برای دیدن استفاده می کردند. بالا زدن و پشت سر انداختن روبنده نوعی گستاخی و نشانه اعتراض به شمار می آمد و در شورشها و قیامهای عمومی که زنان نیز در آن شرکت می کردند، روبنده را به پشت سر انداخته تا مردان را بر سر غیرت آورند و به شورش ملحق شوند.<ref name=":0" /> | ||
===منابع=== | ===منابع=== | ||
نسخهٔ ۹ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۰۷
روبنده/rūbande/ یکی از انواع پوشش صورت است که در دوران قاجار زنان به عنوان بخشی از حجاب به همراه چادر می پوشیدند.
تعریف
پارچه ای از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر که صورت و قسمت جلویی سینه را میپوشاند و به هنگام بیرون رفتن از خانه مورد استفاده قرار می گرفت.[۱][۲]
سیر تاریخی
از انواع پوشش زنان که پس از اسلام رایج شد روبنده هایی بود که برای پوشاندن صورت به کار می رفت و به همراه چادر استفاده می شد. جنس این روبنده ها ابتدا از ابریشم نازک (قصب) بود، و بعدها تغییر شکل داد. این پوشش تا پایان دوره قاجار مرسوم بود.[۳]
شکل
روبنده از عناصر مهم پوشاک زنان به هنگام بیرون رفتن از خانه بود. مستطیلی از کتان سفید به پهنای شصت تا هفتاد سانتیمتر بود که صورت و قسمت جلویی سینه را می پوشاند. در قسمت بالا دارای دو مادگی بود که از دو طرف به گیره ای بنام قلابه یا چنگال روبنده متصل می شد و روبنده را روی سر نگاه می داشت. جنس این قلابه ها برای اعیان و اشراف از نقره یا طلا و جواهر و برای زنان فرودست از برنج به همراه نگینهای بدلی بود. قسمت جلوی چشم با یک توری به طول نه سانتی متر و به عرض تقریبی هفده سانتی متر پوشیده می شد تا دیدن جلو را برای زنان ممکن سازد.[۲][۴]
کاربرد
هدف از روبنده این بود که صورت و آرایش زنان از چشم نامحرمان دور بماند. البته زنان جوان روبنده را لوله کرده و در یک طرف صورت زده و قسمتی از چشم و ابرو و زیبایی های صورت خود را در معرض دید قرار می دادند، ولی زنان پیر و مؤمنه تمام صورت خود را با آن می پوشاندند و فقط از چشمی آن برای دیدن استفاده می کردند. بالا زدن و پشت سر انداختن روبنده نوعی گستاخی و نشانه اعتراض به شمار می آمد و در شورشها و قیامهای عمومی که زنان نیز در آن شرکت می کردند، روبنده را به پشت سر انداخته تا مردان را بر سر غیرت آورند و به شورش ملحق شوند.[۲]
منابع
- ↑ دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). لغت نامه. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. ذیل مدخل.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه ها و فرهنگ عامه.
- ↑ پوشاک در ایران زمین (1382). ترجمه متین، پیمان. تهران: امیرکبیر.
- ↑ ضیاءپور، جلیل (1347). پوشاک زنان ایران از کهن ترین زمان تا آغاز شاهنشاهی پهلوی. تهران: وزارت فرهنگ و هنر.
نویسنده: حکمت بروجردی