تفاوت میان نسخه‌های «بوسه تلخ»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(خنثی‌سازی ویرایش 13462 از Zanan (بحث))
برچسب: خنثی‌سازی
 
(۲۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:


بوسه تلخ (1336) اثر [[ملکه بقایی کرمانی]] داستانی است درباره زنان که از زبان یک زن در دهه سی نوشته شده است .   
بوسه تلخ (1336) اثر [[ملکه بقائی کرمانی]] داستانی است درباره زنان که در دهه هزار و سیصد و سی شمسی نوشته شده است. این کتاب از جمله اولین داستان‌هایی است که یک زن نگاشته و موضوع آن نیز مشکلات فردی و خانوادگی زنان است.   


=== خلاصه ===
=== خلاصه ===
زنی به نام زینت به تدریج نسبت به شوهر شرابخوار خود بی مهر میشود. در بیرون از فضای بسته خانه، جوان هوسبازی با وعده دروغین عشق او را میفریبد. زینت به همسرش خیانت میکند. اما نتیجه این خیانت برای او مرگ فرزند، جنون و مرگ خود است. بقایی چنین سرنوشتی را پایانی شایسته برای زنی خیانت پیشه ترسیم میکند. در این داستان زن و شوهر هر دو مقصر شناخته میشوند ، اما گویا گناه زن سنگینتر است و تاوانها عمدتا گریبان او را میگیرد. <ref name=":0">ع‍اب‍دی‍ن‍ی‌، ح‍س‍ن‌ (1401). ''دختران شهرزاد: زنان نویسنده‌ ایرانی''. ویراستار احمد سمیعی ‌گیلانی. تهران: نشر چشمه. ص78.</ref>
زنی به نام زینت زندگیش را با عشق به همسرش جواد آغاز می‌کند، اما جواد هیچ مهری به او نشان نمی‌دهد و هر شب تا دیروقت با دوستانش به شرابخواری می‌پردازد. رفته رفته زینت که نیازهای جسمی و عاطفی‌اش توسط جواد برآورده نمی‌شود با وجود داشتن چهار فرزند به مردی از دوستان شوهرش به نام هوشنگ دل می‌بازد. هوشنگ که جوان هوسبازی است با وعده دروغین عشق او را می‌فریبد. زینت به همسرش خیانت می‌کند و برای رسیدن به هوشنگ تقاضای طلاق می‌دهد. اما هوشنگ پس از مدتی وقت‌گذرانی با زینت او را رها می‌کند. جواد که از عهده بزرگ کردن فرزندان بر نمی‌آید مجدداً ازدواج می‌کند، اما همسر دوم که شهره نام دارد بر عکس زینت بسیار زنی است ولخرج و عیاش. در این میان یکی از فرزندان در اثر سهل‌انگاری جواد و شهره بیمار می‌شود و جان می‌سپارد. جواد از شهره جدا می‌شود و از زینت تقاضای ازدواج مجدد می‌کند، اما زینت که خود را به شدت گناهکار می‌داند از فرط اندوه دچار بیماری روحی می‌شود و به مرکز بیماران روانی برده می‌شود و در آنجا می‌میرد.<ref>ب‍ق‍ائ‍ی‌ ک‍رم‍ان‍ی‌، م‍ل‍ک‍ه‌ (1336). ''بوسه تلخ''. تهران‭‮‬‬‏‫: اقبال‬‬‏‫.</ref>
 


=== تحلیل ===
=== تحلیل ===
بقایی داستان را به زنان تقدیم کرده و نوشته است: <blockquote>به تو ای زن... چرا اجازه می دهی که به حقوقت تجاوز کنند و زبونت سازند.این داستان ساختاری هشدار دهنده دارد. </blockquote>ملکه بقایی باور دارد که زنان پس از کسب حقوق زناشویی و خانوادگی، می توانند به حقوق اجتماعی دست یابند. او از دیدن مصایب زنان به تنگ آمده و از هم گسیختگی خانواده ها برایش رنج آور است. (ص5) چنین است که داستان را با زبانی عصبی و شعاری می نویسد. داستان از طریق بازنمایی جدال درونی زن و خیال پردازی های او درباره آینده بهتر پیش می رود. اما نویسنده جا و بی جا در آن حاضر می شود و زنگ خطر را به صدا در می آورد. بقایی کرمانی تمدن را در توجه زنان به حقوق خود می داند و نه در خودآرایی و بی بند وباری و لاابالی گری. به زعم او هوس بازی ها  ریشه در تربیت نادرست دارد. او می کوشد  به مانند یک معلم دیده ها و شنیده های خود را روی صفحه کاغذ آورد تا خانواده ها را هشیار سازد، تا شاید از انحطاط سریع نسل و خطر اضمحلال خانواده ها جلوگیری شود.<ref name=":0" /> این اثر ارزش ادبی چندانی ندارد.
 
بقائی در ابتدای کتاب داستان را به زنان تقدیم کرده و نوشته است:<ref name=":1">ب‍ق‍ائ‍ی‌ ک‍رم‍ان‍ی‌، م‍ل‍ک‍ه‌ (1336). ''بوسه تلخ''. تهران‏‫: اقبال‏‫. ص3.</ref> <blockquote>تقدیم به تو ای زن، به تو ای موجودی که ادبیات و موسیقی بوجود تو موجود شده، به تو ای قدرتی که مقتدرترین مردان را به زانو درمی‌آوری ولی خودت از طفلی خردسال زبون‌تری؟ چرا؟ چرا اجازه می‌دهی که به حقوقت تجاوز کنند و زبونت سازند؟ چرا شخصیت خود را نشان نمی‌دهی و حق خود را نمی‌شناسی و درصدد باز گرفتن آن برنمی‌آیی؟ </blockquote>این کتاب را بازتابی از خودخواهی مردان و ضعف زنان دانسته و آن را برگرفته از حقایق جامعه می‌داند که صدها نمونه آن هر روز اتفاق می‌افتد. بقائی که خود از فعالان حقوق زنان است[http://khaneshmagazine.com/1399/11/malake-baghaee-kermani/] در ادامه کتاب هدفش را از نوشتن این داستان نه رمان‌نویسی و نه به دست آوردن شهرت به عنوان یک نویسنده عنوان می‌کند؛ مراد او فقط نشان دادن گوشه‌ای از زندگی زن ایرانی و بیان رفتار بی‌رحمانه مردان نسبت به نیمی از جمعیت جامعه یعنی زنان است. ملکه بقائی باور دارد که زنان پس از کسب حقوق زناشویی و خانوادگی، می‌توانند به حقوق اجتماعی دست یابند. او از دیدن مصایب زنان به تنگ آمده و از هم گسیختگی خانواده‌ها برایش رنج‌آور است. چنین است که داستان را با زبانی شعاری می‌نویسد.<ref>ب‍ق‍ائ‍ی‌ ک‍رم‍ان‍ی‌، م‍ل‍ک‍ه‌ (1336). ''بوسه تلخ''. تهران‏‫: اقبال‏‫. ص5.</ref>
 
داستان از طریق بازنمایی جدال درونی زن و خیال‌پردازی‌های او درباره آینده پیش می‌رود. اما نویسنده جا و بی‌جا در آن حاضر می‌شود و زنگ خطر را به صدا در می‌آورد. بقائی کرمانی تجدد را در توجه زنان به حقوق خود می‌داند و نه در خودآرایی و بی‌بند و باری و لاابالی‌گری. به زعم او هوس‌بازی‌ها ریشه در تربیت نادرست دارد. او می‌کوشد به مانند یک معلم دیده‌ها و شنیده‌های خود را روی صفحه کاغذ آورد تا خانواده‌ها را هشیار سازد، به این امید که از انحطاط نسل جوان و خطر اضمحلال خانواده‌ها جلوگیری کند. او در این داستان انحطاط خانواده را ناشی از تقصیر زن و مرد، هر دو، می‌داند.<ref name=":0">ع‍اب‍دی‍ن‍ی‌، ح‍س‍ن‌ (1401). ''دختران شهرزاد: زنان نویسنده‌ ایرانی''. ویراستار احمد سمیعی ‌گیلانی. تهران: نشر چشمه. ص78.</ref>
 
بوسه تلخ مانند دیگر آثار زنان در دهه سی ارزش ادبی چندانی ندارد؛ تنها اهمیت آن از نظر تاریخی و ظهور اولین داستان‌نویسان زن است. این اثر گرچه از قلم یک نویسنده زن تراوش یافته است، اما نشانه‌ای از زنانه‌نویسی در آن دیده نمی‌شود و در ذیل ادبیات داستانی زنان قرار نمی‌گیرد، چرا که تنها آثاری در این دسته می‌گنجد که به نوعی گزارش‌های مستقیم زنان از تجارب زنانه‌ی آنها باشد، به گونه‌ای که تحلیلگران این دسته از آثار، از این طریق بتوانند معناهای قابل فهمی برای جهان زنانه بیابند.<ref>غلامحسین‌زاده، غلامحسین؛ طاهری، قدرت‌الله؛ حسینی، سارا (1391). سیر ادبیات زنان در ایران از ابتدای مشروطه تا پایان دهه‌ی هشتاد. ''تاریخ ادبیات.'' پاییز و زمستان1391. شماره 71. ص203.
 
</ref>
 


=== مشخصات فنی ===
=== مشخصات فنی ===
بوسه تلخ در سال 1336 در تهران توسط انتشارات اقبال در 108 صفحه به چاپ رسیده است.
بوسه تلخ در سال 1336 در تهران توسط انتشارات اقبال در 108 صفحه با قطع رقعی به چاپ رسیده است.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2792966&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]نسخه دیگری از این رمان توسط چاپخانه آتشکده چاپ و توزیع شده است.[http://khaneshmagazine.com/1399/11/malake-baghaee-kermani/]
 


== منابع ==
== منابع ==
<references />
== پیوند به بیرون ==
# [https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران]
#[http://khaneshmagazine.com/1399/11/malake-baghaee-kermani/ خوانش]
نویسنده: حکمت بروجردی
[[رده:معرفی کتاب]]
[[رده:داستانهای زنان]]
[[رده:آثار زنان]]
[[رده:داستانهای دهه هزار و سیصد و سی شمسی]]
[[رده:اولین داستان های بلند زنان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۲۹

بوسه تلخ (1336) اثر ملکه بقائی کرمانی داستانی است درباره زنان که در دهه هزار و سیصد و سی شمسی نوشته شده است. این کتاب از جمله اولین داستان‌هایی است که یک زن نگاشته و موضوع آن نیز مشکلات فردی و خانوادگی زنان است.

خلاصه

زنی به نام زینت زندگیش را با عشق به همسرش جواد آغاز می‌کند، اما جواد هیچ مهری به او نشان نمی‌دهد و هر شب تا دیروقت با دوستانش به شرابخواری می‌پردازد. رفته رفته زینت که نیازهای جسمی و عاطفی‌اش توسط جواد برآورده نمی‌شود با وجود داشتن چهار فرزند به مردی از دوستان شوهرش به نام هوشنگ دل می‌بازد. هوشنگ که جوان هوسبازی است با وعده دروغین عشق او را می‌فریبد. زینت به همسرش خیانت می‌کند و برای رسیدن به هوشنگ تقاضای طلاق می‌دهد. اما هوشنگ پس از مدتی وقت‌گذرانی با زینت او را رها می‌کند. جواد که از عهده بزرگ کردن فرزندان بر نمی‌آید مجدداً ازدواج می‌کند، اما همسر دوم که شهره نام دارد بر عکس زینت بسیار زنی است ولخرج و عیاش. در این میان یکی از فرزندان در اثر سهل‌انگاری جواد و شهره بیمار می‌شود و جان می‌سپارد. جواد از شهره جدا می‌شود و از زینت تقاضای ازدواج مجدد می‌کند، اما زینت که خود را به شدت گناهکار می‌داند از فرط اندوه دچار بیماری روحی می‌شود و به مرکز بیماران روانی برده می‌شود و در آنجا می‌میرد.[۱]


تحلیل

بقائی در ابتدای کتاب داستان را به زنان تقدیم کرده و نوشته است:[۲]

تقدیم به تو ای زن، به تو ای موجودی که ادبیات و موسیقی بوجود تو موجود شده، به تو ای قدرتی که مقتدرترین مردان را به زانو درمی‌آوری ولی خودت از طفلی خردسال زبون‌تری؟ چرا؟ چرا اجازه می‌دهی که به حقوقت تجاوز کنند و زبونت سازند؟ چرا شخصیت خود را نشان نمی‌دهی و حق خود را نمی‌شناسی و درصدد باز گرفتن آن برنمی‌آیی؟

این کتاب را بازتابی از خودخواهی مردان و ضعف زنان دانسته و آن را برگرفته از حقایق جامعه می‌داند که صدها نمونه آن هر روز اتفاق می‌افتد. بقائی که خود از فعالان حقوق زنان است[۱] در ادامه کتاب هدفش را از نوشتن این داستان نه رمان‌نویسی و نه به دست آوردن شهرت به عنوان یک نویسنده عنوان می‌کند؛ مراد او فقط نشان دادن گوشه‌ای از زندگی زن ایرانی و بیان رفتار بی‌رحمانه مردان نسبت به نیمی از جمعیت جامعه یعنی زنان است. ملکه بقائی باور دارد که زنان پس از کسب حقوق زناشویی و خانوادگی، می‌توانند به حقوق اجتماعی دست یابند. او از دیدن مصایب زنان به تنگ آمده و از هم گسیختگی خانواده‌ها برایش رنج‌آور است. چنین است که داستان را با زبانی شعاری می‌نویسد.[۳]

داستان از طریق بازنمایی جدال درونی زن و خیال‌پردازی‌های او درباره آینده پیش می‌رود. اما نویسنده جا و بی‌جا در آن حاضر می‌شود و زنگ خطر را به صدا در می‌آورد. بقائی کرمانی تجدد را در توجه زنان به حقوق خود می‌داند و نه در خودآرایی و بی‌بند و باری و لاابالی‌گری. به زعم او هوس‌بازی‌ها ریشه در تربیت نادرست دارد. او می‌کوشد به مانند یک معلم دیده‌ها و شنیده‌های خود را روی صفحه کاغذ آورد تا خانواده‌ها را هشیار سازد، به این امید که از انحطاط نسل جوان و خطر اضمحلال خانواده‌ها جلوگیری کند. او در این داستان انحطاط خانواده را ناشی از تقصیر زن و مرد، هر دو، می‌داند.[۴]

بوسه تلخ مانند دیگر آثار زنان در دهه سی ارزش ادبی چندانی ندارد؛ تنها اهمیت آن از نظر تاریخی و ظهور اولین داستان‌نویسان زن است. این اثر گرچه از قلم یک نویسنده زن تراوش یافته است، اما نشانه‌ای از زنانه‌نویسی در آن دیده نمی‌شود و در ذیل ادبیات داستانی زنان قرار نمی‌گیرد، چرا که تنها آثاری در این دسته می‌گنجد که به نوعی گزارش‌های مستقیم زنان از تجارب زنانه‌ی آنها باشد، به گونه‌ای که تحلیلگران این دسته از آثار، از این طریق بتوانند معناهای قابل فهمی برای جهان زنانه بیابند.[۵]


مشخصات فنی

بوسه تلخ در سال 1336 در تهران توسط انتشارات اقبال در 108 صفحه با قطع رقعی به چاپ رسیده است.[۲]نسخه دیگری از این رمان توسط چاپخانه آتشکده چاپ و توزیع شده است.[۳]


منابع

  1. ب‍ق‍ائ‍ی‌ ک‍رم‍ان‍ی‌، م‍ل‍ک‍ه‌ (1336). بوسه تلخ. تهران‭‮‬‬‏‫: اقبال‬‬‏‫.
  2. ب‍ق‍ائ‍ی‌ ک‍رم‍ان‍ی‌، م‍ل‍ک‍ه‌ (1336). بوسه تلخ. تهران‏‫: اقبال‏‫. ص3.
  3. ب‍ق‍ائ‍ی‌ ک‍رم‍ان‍ی‌، م‍ل‍ک‍ه‌ (1336). بوسه تلخ. تهران‏‫: اقبال‏‫. ص5.
  4. ع‍اب‍دی‍ن‍ی‌، ح‍س‍ن‌ (1401). دختران شهرزاد: زنان نویسنده‌ ایرانی. ویراستار احمد سمیعی ‌گیلانی. تهران: نشر چشمه. ص78.
  5. غلامحسین‌زاده، غلامحسین؛ طاهری، قدرت‌الله؛ حسینی، سارا (1391). سیر ادبیات زنان در ایران از ابتدای مشروطه تا پایان دهه‌ی هشتاد. تاریخ ادبیات. پاییز و زمستان1391. شماره 71. ص203.


پیوند به بیرون

  1. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
  2. خوانش


نویسنده: حکمت بروجردی