تفاوت میان نسخه‌های «مهین توللی»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۲۸ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
مهین توللی متولد 1308
[[پرونده:مهین توللی.jpg|بندانگشتی|240x240پیکسل|مهین توللی]]
[[پرونده:مقبره مهین توللی.jpg|بندانگشتی|400x400پیکسل|مقبره مهین توللی]]
مهیندخت فربود (توللی) mahindokht farbod (tavallali)) (1301ش ـ1389 ش.)  داستان‌نویس و شاعر شیرازی است.


<nowiki>https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&classType=2&id=36581&pageStatus=1</nowiki>
=== زندگی‌نامه ===
مهیندخت فربود در سال 1301 در شیراز متولد شد. پدرش دکتر مسیح ‌فربود از پزشکان نامی شیراز بود. مهین‌دخت از کودکی و نوجوانی علاقه‌ای وافر به شعر و ادبیات داشت و همین علاقه منجر به ازدواج او با [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%88%D9%86_%D8%AA%D9%88%D9%84%D9%84%DB%8C فریدون توللی] شاعر، مترجم، باستان‌شناس معاصر در سال 1322ش. شد و از آن پس به مهین توللی معروف شد. ثمره‌ی [[ازدواج]] مهین‌ و فریدون سه دختر به نام‌های نیما، فریبا و رهاست. مهیندخت در رشته باستان‌شناسی تحصیل کرد و مدتی ریاست موزه پارس در شیراز را بر عهده داشت. او در دوم آبان سال ۱۳۸۹ درگذشت و در مقبره‌ی شاه‌ دایی‌الله شیراز در کنار پدرش به خاک سپرده شد.




=== فعالیت‌های سیاسی ===
فریدون و مهین توللی به سبب فعالیت‌های سیاسی و حمایتشان از دکتر [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%85%D8%B5%D8%AF%D9%82 محمد مصدق] حوادث گوناگونی را تجربه کردند. در کودتای بیست‌ و هشت مرداد ۱۳۳۲ طرفداران پهلوی دوم خانه‌ی آن‌ها را به آتش کشیدند و آن دو ناگزیر شدند مدتی برایِ زندگی به تهران بروند.


مهین توللی  در سال  1309 در شیراز متولد شد. پدرش


در رشته باستان شناسی تحصیل کرد و مدتی مسئول موزه ایران باستان بود. پس از ازدواج با فریدون توللی، شاعر معروف، با شاعران و نویسندگان معاصر آشنا شد و شروع به چاپ داستان های کوتاهش در مجله ''سخن'' کرد، سپس آنها را به صورت مجموعه ''سنجاق مروارید'' (1338) به چاپ رساند.  
=== فعالیت‌های ادبی ===
مهیندخت پس از ازدواج با فریدون توللی با شاعران و نویسندگان معاصر آشنا شد و شروع به چاپ داستان‌های کوتاهش در مجله ''سخن'' کرد و سپس آنها را به صورت مجموعه ''سنجاق مروارید'' (1338) به چاپ رساند.<ref>میرعابدینی، حسن (1386). ''فرهنگ داستان‌نویسان ایران از آغاز تا امروز''. تهران: چشمه. صص82-83.</ref>مجموعه داستان‌های او بیشتر تحت تأثیر آدم‌ها و حوادث دوران زندگی او هستند. او در دوران حیاتش سه کتاب منتشر کرد: ''سنجاق مروارید'' (مجموعه‌ داستان) در سال ۱۳۳۸، ''ویولون شکسته'' (مجموعه داستان) در سال ۱۳۷6 و ''مردِ من'' (مجموعه شعر) در سال ۱۳۸۱.


میرعابدینی، حسن (1386). ''فرهنگ داستان نویسان ایران از آغاز تا امروز''. تهران: چشمه. صص82-83.
''سنجاق مروارید'' مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است که با مقدمه‌ای از فریدون توللی در سال ۱۳۳۸ به چاپ رسید.<ref>توللی، مهین (1338). ''سنجاق مروارید''. بی‌جا. مقدمه فریدون توللی.</ref> این مجموعه شامل داستان‌های بابای مدرسه، اشمیت باستانشناس، نی‌زن کور، گمشده، نامه یلدا، تنهایی، آبله‌کوب، سنجاق مروارید، نیلی و موزا است.


مجموعه داستان ''ویولون شکسته'' دومین اثر اوست که بعد وقفه‌ای طولانی در 1376 به چاپ رسید. عنوان کتاب برگرفته از اولین داستان است. نویسنده در این کتاب تصریح می‌کند که داستان کوتاه ‌‌ویولون شکسته پرده کوچکی از زندگی واقعی او پس از وقایع سیاسی بیست و هشت مرداد 1332 شمسی است. ده داستان کوتاه دیگر که هر یک به نوعی با واقعیت‌های زندگی نویسنده و دوران حیات او ارتباط دارد بدین قرار است: ای بسا آرزو، قدرت شوم، شیری، چیزهای خوب، زادگاه، مینکی، قلیخان، مدرسه مروی، بیمارستان و هنر.[https://www.gisoom.com/book/1130707/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%D9%86-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/]


مهین توللی به غیر از این دو مجموعه داستان کتاب شعری با نام ''مردِ من'' دارد که در سال ۱۳۸۱ در انتشارات سروا به چاپ رسیده است. آثار مهین توللی به دلیل شهرت همسرش در سایه قرار گرفته، به طوری که به زحمت می‌توان از زندگی و خط فکری و منشش اطلاعات موثقی به‌دست آورد. 


مهین‌دخت فربود متولد شیراز است. او در سال ۱۳۰۱شمسی در خانواده‌ای فرهیخته به دنیا آمد. پدرش دکتر مسیح ‌فربود از پزشکان نامی شیراز بود. مهین‌دخت از کودکی و نوجوانی علاقه‌ای وافر به شعر و ادبیات داشت و این استعداد با ازدواج او با یکی از مفاخر معاصر شعر فارسی شکوفا شد. مهین دخت فربود بعد از ازدواج با فریدون توللی شاعر، مترجم، باستان‌شناس به مهین توللی معروف شد. او در مصاحبه‌ای عنوان کرده که ازدواجش با فریدون یک ازدواج سنتی بوده و سبب آشنایی او با فریدون توللی نه ادبیات که موسیقی بوده است. ثمره‌ی ازدواج مهین‌بانو و فریدون سه دختر به نام‌های نیما، فریبا و رها هستند که دختر اولشان به واسطه‌ی علاقه‌ی وافری که فریدون توللی به نیما یوشیج و شعر نیمایی داشته، این‌گونه نام‌گذاری شده است. نیما توللی که در کالیفرنیای آمریکا زندگی می‌کند نیز دستی در ادبیات و داستان‌نویسی دارد. هر سه دختر او در خارج از کشور زندگی می‌کنند و تنها فریبا توللی در واپسین لحظات زندگی مادر در کنارش حضور داشت.
او پس از فوت فریدون توللی، انجمنی با نام خانه‌ی فریدون تشکیل داد که جلسات آن هر دو هفته یکبار، دوشنبه در منزل شخصی‌اش برگزار می‌شد. این جلسات محفلی ادبی- هنری بود که دوستداران شعر و موسیقی را در آنجا جمع می‌کرد. مهیندخت با کوشش فراوان آثار همسرش را نگهداری و حفظ کرد. یکی از ارزشمندترین کارهای او ضبط و نگهداری صدای فریدون توللی در زمان حیاتش بوده است. در هر حال مهین توللی از معدود نویسندگان زنی بوده است که در دهه‌ی سی شمسی و پهلوی دوم به طور مستقل دست به نوشتن داستان زده و نام خود را در زمره‌ی زنان داستان‌نویس ثبت کرده است.[http://www.khaneshmagazine.com/1398/12/mahin-tavallali/]




زوج توللی به سبب فعالیت‌های سیاسی و حمایتشان از دکتر محمد مصدق حوادث گوناگونی را تجربه کردند. در کودتای بیست‌ هشت مرداد ۱۳۳۲طرفداران شاه خانه‌ی آن‌ها را به آتش کشیدند و ناگزیر مدتی برایِ زندگی به تهران رفتند.
=== آثار ===


مهین توللی  در ابتدای کار نویسندگی داستان‌هایی را در مجله‌ی سخن به چاپ رسانید و بعدها آن‌ها را به صورت کتاب منتشر کرد. مجموعه داستان‌های او بیشتر تحت تاثیر آدم‌ها و حوادث دوران زندگی او هستند. او در دوران حیاتش سه کتاب منتشر کرد: ''سنجاق مروارید'' (مجموعه‌ داستان) در سال ۱۳۳۸، ''ویولون شکسته'' (مجموعه داستان) در سال ۱۳۷۷ و ''مردِ من'' (مجموعه شعر) در سال ۱۳۸۱.
==== کتاب ====


''سنجاق مروارید'' مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است که با مقدمه‌ای از فریدون توللی در سال ۱۳۳۸ به چاپ رسید و هم اکنون نسخه‌ای از آن در کتابخانه‌ی ملی نگهداری می‌شود. فریدون توللی در دیباچه‌ی این کتاب می‌نویسد: این وعده وفا شد و همسر دلبند من با استفاده از فرصت‌های اندکی که در گیر و دار اشتغالات خانوادگی به‌دست می‌آورد به کار داستان‌نویسی پرداخت. در این میان، دوست و استاد ارجمندم دکتر خانلری عزیز هم دستگیر ما گردید و با درج پاره‌ای از داستان های مهین در مجله‌ی پر ارج ''سخن'' بر من و همسرم منت فراوان گذاشت. دیگر دوستان نیز التفات‌ها کردند و نتیجه‌ی آن همه لطف و عنایت این شد که همسر دلبند و هنرمندم پس از سالی چند به اصرار من تن داد و افتخار تدوین و طبع نخستین مجموعه‌ی داستان‌های خود را به من واگذاشت. (مقدمه‌ی کتاب سنجاق مروارید، فریدون توللی، ۲۵/۷/۳۸)
# ''سنجاق مروارید'' (1338). بی‌جا.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=876312&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''ویولون شکسته'' (1376). تهران: سروا.[http://www.lib.ir/fa/book/66872347/%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%D9%86-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/]
# ''مرد من'' (1382). تهران: سروا.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=668588&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]


مجموعه داستان ''ویولون شکسته'' دومین اثر اوست که بعد وقفه‌ای طولانی، به درازای چند دهه به چاپ رسید که شامل یازده داستان کوتاه است که از وقایع سیاسی بیست‌ و هشت مرداد روایت می‌کند و به نظرمی‌رسد آن‌چنان قابلیت داستانی ندارند، اما به لحاظ تاریخی و ظهور اولیه نویسندگان زن دارای اهمیت است، هر چند از نثر زنانه‌ی ظریف اثر چندانی در آن نباشد. این کتاب ادای دینی است به افرادِ محترمی که در آن سال‌ها زیسته‌اند و در داستان‌های او حضور دارند.
==== مقاله ====


مهین توللی به غیر از این دو مجموعه داستان کتاب شعری با نام ''مردِ من'' دارد که در سال ۱۳۸۱ در انتشارات سروا به چاپ رسیده است. در کارنامه‌ی فعالیت‌های او ریاست موزه‌ی پارس، یکی از قدیمی‌‌ترین موزه‌های شیراز نیز وجود دارد. او پس ازفوت فریدون توللی، انجمنی با نام خانه‌ی فریدون تشکیل داد که جلسات آن هر دو هفته یکبار، دوشنبه در منزل شخصی‌اش برگزار می‌شد. این جلسات محفلی ادبی- هنری بود که دوستداران شعر و موسیقی از جمله همایون خرم و فرامرز پایور را در آنجا جمع می‌کرد.
# آبله‌کوب (1339). ''هلال.'' فروردین و خرداد 1339. شماره 30 و31.
# داستان‌های کوتاه: آبله‌کوب (1347). ''هلال''. مرداد و شهریور 1347. شماره 82.[https://www.noormags.ir/view/fa/creator/224758/%D9%85%D9%87%DB%8C%D9%86_%D8%AA%D9%88%D9%84%D9%84%DB%8C]




آثار مهین‌دخت فربود یا مهین توللی به دلیل شهرت همسرش در سایه قرار گرفته، به طوری که به زحمت می‌توان از زندگی و خط فکری و منشش اطلاعات موثقی به‌دست آورد. هر جا نامی از توللی است از آثار و اشعار فریدون توللی سخن می‌رود. مهین‌دخت، خود نیز با کوشش فراوان آثار او را نگهداری و حفظ کرده است. یکی از ارزشمندترین کارهای او ضبط و نگهداری صدای فریدون توللی در زمان حیاتش بوده است. در هر حال مهین توللی جزو معدود نویسندگان زنی بوده است که در دهه‌ی سی شمسی و پهلوی دوم به طور مستقل دست به نوشتن داستان زده و نام خود را در زمره‌ی زنان داستان‌نویس ثبت کرده است.
== منابع ==
<references />


او در دوم آبان سال ۱۳۸۹ درگذشت و در مقبره‌ی شاه‌دایی الله شیراز در کنار پدرش به خاک سپرده شد.


<nowiki>http://www.khaneshmagazine.com/1398/12/mahin-tavallali/</nowiki>
== پیوند به بیرون ==


# [https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&classType=2&id=36581&pageStatus=1 سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران]
#[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C ویکی‌پدیای فارسی]
#[https://www.gisoom.com/book/1130707/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%D9%86-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/ گیسوم]
#[http://www.khaneshmagazine.com/1398/12/mahin-tavallali/ خوانش]


مهین توللی در سال 1322 با فریدون توللی ازدواج کرد.


تا سال 1338 داستان های بابای مدرسه، گم شده، نامه یلدا، تنهایی، آبله کوب، سنجاق مروارید در دو مجموعه ی ''سنجاق مروارید'' و ''ویولون شکسته'' از او به چاپ رسید.  
== نگارخانه ==
<gallery>
پرونده:مرد من- مهین توللی.jpg|''مردِ من''، سروده مهین توللی
پرونده:ویولون شکسته- مهین توللی.jpg|''ویولون شکسته''، تألیف مهین توللی
پرونده:سنجاق مروارید- مهین توللی.jpg|''سنجاق مروارید''، تألیف مهین توللی
</gallery>


فرخ‌زاد، پوران (1381). ''کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز''. تهران: قطره. ص232.


 
نویسنده: هانیه قهرمانی
آثار
[[رده:زنان شاعر]]
 
[[رده:زنان داستان نویس]]
کتاب
[[رده:نویسندگان دهه هزار و سیصد و سی]]
 
[[رده:زنان اهل شیراز]]
''سنجاق مروارید'' (1338). بی جا.
[[رده:نویسندگان زن]]
 
<nowiki>https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=876312&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author</nowiki>
 
 
''ویولون شکسته'' (1376). تهران: سروا.
 
<nowiki>http://www.lib.ir/fa/book/66872347/%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%D9%86-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/</nowiki>
 
 
''مرد من'' (1382). تهران: سروا.
 
<nowiki>https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=668588&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author</nowiki>
 
 
 
مقاله
 
آبله کوب (1339). ''هلال.'' فروردین و خرداد 1339. شماره 30 و31.
 
داستانهای کوتاه: آبله کوب (1347). ''هلال''. مرداد و شهریور 1347. شماره 82.
 
<nowiki>https://www.noormags.ir/view/fa/creator/224758/%D9%85%D9%87%DB%8C%D9%86_%D8%AA%D9%88%D9%84%D9%84%DB%8C</nowiki>

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۵۶

مهین توللی
مقبره مهین توللی

مهیندخت فربود (توللی) mahindokht farbod (tavallali)) (1301ش ـ1389 ش.) داستان‌نویس و شاعر شیرازی است.

زندگی‌نامه

مهیندخت فربود در سال 1301 در شیراز متولد شد. پدرش دکتر مسیح ‌فربود از پزشکان نامی شیراز بود. مهین‌دخت از کودکی و نوجوانی علاقه‌ای وافر به شعر و ادبیات داشت و همین علاقه منجر به ازدواج او با فریدون توللی شاعر، مترجم، باستان‌شناس معاصر در سال 1322ش. شد و از آن پس به مهین توللی معروف شد. ثمره‌ی ازدواج مهین‌ و فریدون سه دختر به نام‌های نیما، فریبا و رهاست. مهیندخت در رشته باستان‌شناسی تحصیل کرد و مدتی ریاست موزه پارس در شیراز را بر عهده داشت. او در دوم آبان سال ۱۳۸۹ درگذشت و در مقبره‌ی شاه‌ دایی‌الله شیراز در کنار پدرش به خاک سپرده شد.


فعالیت‌های سیاسی

فریدون و مهین توللی به سبب فعالیت‌های سیاسی و حمایتشان از دکتر محمد مصدق حوادث گوناگونی را تجربه کردند. در کودتای بیست‌ و هشت مرداد ۱۳۳۲ طرفداران پهلوی دوم خانه‌ی آن‌ها را به آتش کشیدند و آن دو ناگزیر شدند مدتی برایِ زندگی به تهران بروند.


فعالیت‌های ادبی

مهیندخت پس از ازدواج با فریدون توللی با شاعران و نویسندگان معاصر آشنا شد و شروع به چاپ داستان‌های کوتاهش در مجله سخن کرد و سپس آنها را به صورت مجموعه سنجاق مروارید (1338) به چاپ رساند.[۱]مجموعه داستان‌های او بیشتر تحت تأثیر آدم‌ها و حوادث دوران زندگی او هستند. او در دوران حیاتش سه کتاب منتشر کرد: سنجاق مروارید (مجموعه‌ داستان) در سال ۱۳۳۸، ویولون شکسته (مجموعه داستان) در سال ۱۳۷6 و مردِ من (مجموعه شعر) در سال ۱۳۸۱.

سنجاق مروارید مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است که با مقدمه‌ای از فریدون توللی در سال ۱۳۳۸ به چاپ رسید.[۲] این مجموعه شامل داستان‌های بابای مدرسه، اشمیت باستانشناس، نی‌زن کور، گمشده، نامه یلدا، تنهایی، آبله‌کوب، سنجاق مروارید، نیلی و موزا است.

مجموعه داستان ویولون شکسته دومین اثر اوست که بعد وقفه‌ای طولانی در 1376 به چاپ رسید. عنوان کتاب برگرفته از اولین داستان است. نویسنده در این کتاب تصریح می‌کند که داستان کوتاه ‌‌ویولون شکسته پرده کوچکی از زندگی واقعی او پس از وقایع سیاسی بیست و هشت مرداد 1332 شمسی است. ده داستان کوتاه دیگر که هر یک به نوعی با واقعیت‌های زندگی نویسنده و دوران حیات او ارتباط دارد بدین قرار است: ای بسا آرزو، قدرت شوم، شیری، چیزهای خوب، زادگاه، مینکی، قلیخان، مدرسه مروی، بیمارستان و هنر.[۱]

مهین توللی به غیر از این دو مجموعه داستان کتاب شعری با نام مردِ من دارد که در سال ۱۳۸۱ در انتشارات سروا به چاپ رسیده است. آثار مهین توللی به دلیل شهرت همسرش در سایه قرار گرفته، به طوری که به زحمت می‌توان از زندگی و خط فکری و منشش اطلاعات موثقی به‌دست آورد.

او پس از فوت فریدون توللی، انجمنی با نام خانه‌ی فریدون تشکیل داد که جلسات آن هر دو هفته یکبار، دوشنبه در منزل شخصی‌اش برگزار می‌شد. این جلسات محفلی ادبی- هنری بود که دوستداران شعر و موسیقی را در آنجا جمع می‌کرد. مهیندخت با کوشش فراوان آثار همسرش را نگهداری و حفظ کرد. یکی از ارزشمندترین کارهای او ضبط و نگهداری صدای فریدون توللی در زمان حیاتش بوده است. در هر حال مهین توللی از معدود نویسندگان زنی بوده است که در دهه‌ی سی شمسی و پهلوی دوم به طور مستقل دست به نوشتن داستان زده و نام خود را در زمره‌ی زنان داستان‌نویس ثبت کرده است.[۲]


آثار

کتاب

  1. سنجاق مروارید (1338). بی‌جا.[۳]
  2. ویولون شکسته (1376). تهران: سروا.[۴]
  3. مرد من (1382). تهران: سروا.[۵]

مقاله

  1. آبله‌کوب (1339). هلال. فروردین و خرداد 1339. شماره 30 و31.
  2. داستان‌های کوتاه: آبله‌کوب (1347). هلال. مرداد و شهریور 1347. شماره 82.[۶]


منابع

  1. ↑ میرعابدینی، حسن (1386). فرهنگ داستان‌نویسان ایران از آغاز تا امروز. تهران: چشمه. صص82-83.
  2. ↑ توللی، مهین (1338). سنجاق مروارید. بی‌جا. مقدمه فریدون توللی.


پیوند به بیرون

  1. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
  2. ویکی‌پدیای فارسی
  3. گیسوم
  4. خوانش


نگارخانه

  • مردِ من، سروده مهین توللی

  • ویولون شکسته، تألیف مهین توللی

  • سنجاق مروارید، تألیف مهین توللی


نویسنده: هانیه قهرمانی

برگرفته از «https://portals.nlai.ir/zanan/index.php?title=مهین_توللی&oldid=13405»