ملکه ملکزاده (بیانی)

زندگینامه

ملکه ملک زاده در سال 1289 شمسی در تهران متولد شد.  او فرزند مهدی ملک زاده (یکی از پایه گذاران علم پزشکی جدید در ایران و نویسنده تاریخ مشروطیت ایران) و نواده ملک المتکلمین و از جانب مادر نواده میرزا سلیمان خان میکده، از رجال دوره قاجار و از مشروطه خواهان معروف بود. او با خانبابا بیانی ازدواج کرد و حاصل این ازدواج شیرین بیانی و سوسن بیانی است.

تحصیلات

ملکه ملکزاده تحصیلات خود را در شش سالگی در مدرسه ناموس آغاز کرد و همزمان در خانه به فراگرفتن زبان فرانسه پرداخت. یک سال تحصیل در مدرسه ژاندارک او را موفق به اخذ دیپلم زبان فرانسه کرد. از آنجا که دارای استعداد هنری بود در خانه به فراگرفتن نقاشی پرداخت و با پیشرفت سریع در این هنر، (کامرانی فر، احمد (1378). یادی از شادروان خانم ملکزاده بیانی. مجله کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. شماره 24. ص3.) نزد استاد بزرگ و معروف مینیاتور ایران، میرزا هادی خان تجویدی به فراگیری مینیاتور همت گماشت (فرخ زاد، پوران (1380). کارنمای زنان کارای ایران. تهران: نشر قطره. ص180.) و مدتی نیز نزد استاد تکامل تلمذ کرد (کامرانی فر، احمد (1378). یادی از شادروان خانم ملکزاده بیانی. مجله کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. شماره 24. ص3.) نقاشی کلاسیک غربی را نزد استاد رحیم‌زاده ارژنگ و استاد میرمصور آموخت. (https://amordadnews.com/81708/ ) هنر موسیقی سنتی و پیانوی کلاسیک ایرانی را نیز نزد استاد موسی خان محجوبی آموخت. (قنبری، امید (ویراستار) (1385). زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر شیرین بیانی. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. ص23).

او در سال 1313 شمسی برای تحصیلات عالی به پاریس رفت و در دانشکده هنرهای زیبا فراگیری هنر نقاشی را ادامه داد و موفق به اخذ دیپلم از آن دانشکده شد. طی دوران تحصیل در چند نمایشگاه داخلی همان دانشکده شرکت جست و دوبار موفق به کسب جایزه شد. او تحصیلات خود را در زمینه باستان شناسی در دانشکده لوور، وابسته به دانشگاه سوربن پاریس ادامه داد و به اخذ درجه فوق لیسانس از آن دانشکده نائل آمد و در علم سکه شناسی تخصص یافت.

فعالیتها

او پس از چهار سال تحصیل به ایران بازگشت و در سال 1317 در موزه ایران باستان که تازه تأسیس یافته بود مشغول به خدمت شد. در طول دوران خدمت تا زمان بازنشستگی عهده دار سمت «موزه داری» و «ریاست بخش سکه ها، مهرها و الواح» بود. او خود بخش سکه ها و مهرها را دائر کرد و به تکمیل و توسعه آن پرداخت، به طوری که یکی از مهمترین مجموعه ها در دنیا به شمار می آمد.

کامرانی فر، احمد (1378). یادی از شادروان خانم ملکزاده بیانی. مجله کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. شماره 24. ص3. او در سال 1347 بنا به دعوت گروه باستان شناسی و تاریخ هنر دانشگاه تهران، شروع به تدریس سکه شناسی و مهرشناسی نمود. ملکه ملکزاده را باید پایه گذار تدریس علمی این شاخه مهم مطالعات باستان شناسی در ایران دانست. ملک زاده تا سال 1357 به تدریس در دانشگاه تهران اشتغال داشت. وی به زبان فرانسه مسلط بود و زبان انگلیسی نیز می دانست و در خواندن خطوط باستانی تبحر داشت.

به یاد عزیزی که سفر کرده... (1378). باستان پژوهی. شماره 4. ص76.

شرکت در کنگره های فرهنگی- هنری

ملکه ملک زاده در کنگره های بین المللی داخلی و خارجی متعددی شرکت و به ایراد سخنرانی پرداخت. از جمله:

کنگره ایران شناسی دانشگاه آکسفورد انگلستان،

کنگره ایران شناسی وزارت فرهنگ و هنر سابق در تهران،

کنگره های باستان شناسی و ایران شناسی تهران، همدان و اصفهان

ایراد سخنرانی درباره فرهنگ و هنر ایران در رادیوی دولتی ایتالیا

ایراد سخنرانی در همین زمینه در تالار سلطنتی میلان (ایتالیا)

تأسیس مراکز فرهنگی- هنری

از جمله اقدامات ملکه ملک زاده

تأسیس نمایشگاه هنری و تاریخی ایران و تأسیس انجمن روابط فرهنگی ایران و ایتالیا در ایتالیا

برپایی و ریاست نمایشگاه هفت هزار سال هنر ایران در میلان

تأسیس موزه سکه بانک سپه که یکی از معتبرترین موزه های سکه در ایران گردید.

عضویت در مراکز بین المللی

عضویت در یونسکو (شعبه ایران) در اولین دوره تأسیس این مؤسسه علمی- فرهنگی در ایران

عضویت در انجمن بین المللی کارشناسان سکه که مرکز آن در فرانسه و سوئیس می باشد.

دانشگاه کمبریج انگلستان نام او را در فهرست مشاهیر علم و فرهنگ جهان قرار داد. او از مشهورترین نقاشان معاصر ایران است که از سبک «امپرسیونیست» پیروی میکند، هرچند در سبک کلاسیک و مینیاتور آثار قابل توجهی دارد.

از جمله تألیفات ملک زاده کتاب تاریخ سکه است که به عنوان مهمترین کتاب سال  برنده جایزه سلطنتی شد