باشماخ
باشماخ که در برخی گویش‌ها یاخشام، یامشاق یا یاشماق هم گفته می‌شود دهان‌بندی است که نو عروس‌های ارامنه بر دهان می‌بستند.
جنس
باشماخ پارچهٔ سه گوش کوچک و سفیدی از جنس ململ بود که دختران ارمنی بعد از ازدواج از آن استفاده می‌کردند. این پارچهٔ مثلثی طوری روی صورت بسته می‌شد که چانه و در مواقعی دهان را به طور کامل می‌پوشاند. باشماخ زیر لاچاک (تلفظ ارمنی واژه لچک) اصلی در پشت گردن محکم می‌شد. زنان این پارچه را همواره روی صورت خود نگاه می‌داشتند و فقط موقع غذا خوردن آن را پایین می‌کشیدند.[۱][۱] دیولافوآ در سفرنامه خود می‌نویسد: «زنان ارمنی قسمت زیرین صورت را با پارچه سفید ضخیمی می‌پوشانند و این روبند را در موقع بیرون رفتن از خانه هم به قسمت زیرین صورت می‌بندند و همینکه شوهر اختیار کردند در خانه هم باید آن را دائما به صورت داشته باشند».[۲]
کاربرد
این دهان‌بند برای صحبت نکردن عروس با دیگران استفاده می‌شد.[۳] ظاهراً عروس می‌بایست نیازهای خود را فقط از طریق بچه‌ای نابالغ به گوش دیگران برساند.
منابع
پیوند به بیرون
نویسنده: حکمت بروجردی