یاشماق
یاشماق/ yɑʃmɑq/ نوعی روسری که سر و نیمه صورت را باآن میپوشانند، دهان بند.
تعریف
یاشماق روسری بزرگی است که زنان ترک بر سر میکنند و سر و نیمه پایین صورت را با آن میپوشانند. یاشماق در معنای پوشاندن هم بیان شده است. همچنین به معنای پارچه ای است که ناحیه دهان و چانه را میپوشاند.
کاربرد
زنان ترک و ترکمن روسری بزرگی بر سر می کنند بدین صورت که بخشی از صورت نیز پوشانده میشود. این روسری یاشماق نام دارد. در مواردی این نوع پوشش فقط برای عروس و به نشانه احترام است. در برخی ایلات نوع بستن یاشماق به گونهای است که سر و تمام صورت را میپوشاند، اما بیشتر مواقع سر و نیمه پایینی صورت پوشانده میشود.
پوشاک محلی ارامنه
ارامنه فریدن دهان و چانه نو عروسان و زنان را با پارچه سفید چهارگوشی از جنس ململ میبستند و به آن یاشماق می گفتند. این پوشش برای دختران مجرد استفاده نمی شد. ارمنیان چهارمحال و بختیاری به آن «یاخشام» یا «یامشاق» می گویند.گاهی نیز زنان برای تزیین دستمالی رنگی و گلدار بر روی آن می بستند که «دنچگال» نام داشت.
منابع
خاچاطور، زویا (1386). پوشاک ارمنیان چهار محال و بختیاری. پیمان. سال11. شماره 41 . (پاییز)
خاچاطور، زویا (1387). پوشاک ارمنیان فریدن. پیمان. سال11. شماره 43 . (بهار)
دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). لغت نامه. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. ذیل مدخل «یاشماق»
ساریان، آندرانیک (1360). تاریخ ارمنیان چهار محال و بختیاری. تهران: نائیری.
غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.
Armenian women (2005). In encyclopedia of Women and Islamic Cultures. Leiden: Brill