ماهرخ گوهرشناس

ماهرخ گوهرشناس (1250 ش. _ 1317 ش.) موسس و مدیر مدرسه و فعال حقوق زنان در دوره مشروطه و پهلوی اول بود.

زندگینامه

ماهرخ گوهرشناس در سال 1288 قمری (1250 شمسی) در تهران متولد شد. پدرش حاجی میرزا جعفر و همسرش میرزا محمدباقر تاجر بود. گوهرشناس چهار فرزند، دو دختر و دو پسر، داشت.

فعالیتهای اجتماعی

تأسیس مدرسه

در کوچه ظهیرالاسلام مدرسه ای به نام ترقی بنات تأسیس کرد که از جمله شاگردانش قدسیه حجازی و بدرالملوک بامداد بود. او تحصیلات عالی نداشت اما با رموز فن تربیت آشنا بود و همیشه سعی می کرد مادران عفیف و عالم و دانشمند به جامعه تحویل دهد. چون در ابتدا شوهرش با اقدامات فرهنگی او مخالفت داشت یکی دو سال تأسیس مدرسه را پنهان کرد و وقتی رازش برملا شد شوهرش بسر و سینه خود می کوفت و می گفت: در آن دنیا وقتی پدرت از من بازخواست کرد که دخترم را به تو سپردم چرا گذاشتی به کار خلاف دین و تقوی بپردازد چه جواب دهم.

در مدرسه ترقی بنات دختران و پسران کوچک در کنار هم در کلاس درس می نشستند و درس می خواندند و آنقدر اعتماد مردم را جلب کرده بود که حتی فرزندان پیشوای مذهبی شهر در آنجا درس می خواندند.

مدرسه ترقی بنات به قدری قابل اعتماد بود که آقا شیخ رمضان علی خلیلی عراقی مجتهد داشت دختران و پسران خود را به آنجا میفرستاد. چون در آن زمان معلم زن کمیاب بود بلکه وجود نداشت گوهرشناس از مردان خوش نام و دانشمند که با پیشرفت زنها موافق بودند دعوت می کرد تا در دبیرستان ترقی بنات تدریس کنند از جمله آقای محمد مهران می باشند که ایشان در حالی که در مدرسه دارالفنون تحصیل می کردند در این مدرسه دخترانه درس می دادند و میخواستند خدمتی معنوی و پایدار به رشد هم میهنان خود بنمایند. ماهرخ گوهرشناس در سال 1317 درگذشت.

انجمن مخدرات وطن

او به همراه صدیقه دولت آبادی، دره المعالی، همسر ملک المتکلمین، خانم حاج میرزا حسن، آغا شاهزاده امین عضو انجمن مخدرات وطن بود.

او از جمله زنانی است که در انقلاب مشروطیت با همفکران خود انحمن مخدرات وطن را تشکیل داد. او در حالی که برای نجات زنان کوشش میکرد از طرف زنان ناسزا می شنید و حتی او را در چاله انداختند و بر اثر صدمه ناشی از آن تا آخر عمر گرفتار ناراحتی پا بود.

ماهرخ گوهرشناس مدرسه دخترانه ترقی را در تهران در 1911 م تأسیس کرد. او در سال 1911 مدرسه ابتدایی خویش را توسعه داد و با تشکیل یک دبیرستان، پسران را نیز پذیرفت و علیرغم مقررات موجود، صاحبنظران و مشروطه خواهان مرد را فراخواند تا در مجموعه آموزشی او تدریس کنند.

مدرسه ترقی بنات در سال 1329 قمری تأسیس شد که اغلب زنان تحصیلکرده و تربیت شده ناحیه 2 تهران از شاگردان این مدرسه می باشند.