مریم عمید
زندگینامه
مریم عمید سمنانی ملقب به «مزین‌السلطنه» روزنامه نگار و نویسنده در سال 1237 در سمنان به دنیا آمد. پدرش میر سید رضی سمنانی معروف به «رییس الاطبا»، پزشک قشون ناصرالدین شاه بود. وی تحصیلات اولیه را نزد پدرش آموخت و در کنار آن زبان فرانسه و عکاسی را نیز فراگرفت. وی چند کتاب از زبان فرانسه به فارسی ترجمه کرده است.
مریم عمید در شانزده سالگی با شاهزاده عمادالدوله سالور ازدواج کرد و پس از یک سال از وی جدا شد. هفت سال بعد با قوام الحکماء ازدواج کرده و صاحب دو فرزند شد. مریم عمید در کنار انجام وظایف مادری و همسرداری، به تحصیل و مطالعه نیز ادامه داد. او پس از فوت همسرش مدرسه ای مخصوص دختران تأسیس کرد و در کنار آن فعالیت روزنامه نگاری خود را نیز آغاز کرد.
مریم عمید (مزین‌السلطنه) در سالهای پایانی عمر خود به انجمن «همت خواتین ایران» پیوست و نشریه اش را در اختیار این انجمن قرار داد. وی پس از سالها فعالیت در حوزه روزنامه نگاری و موضوع زنان در شهریور ۱۲۹۸ (شوال ۱۳۳۷ ق.) در سفری که به زادگاه خود، سمنان داشت بر اثر سکته قلبی درگذشت.
تأسیس مدرسه دخترانه
یکی از مهمترین فعالیتهای مریم عمید راه اندازی مدرسه دخترانه در سال 1291 (1330ق.) بود. نام مدرسه مزینیه بود. به علت شرایط مردسالار و عدم رغبت خانواده‌ها به آموزش دختران، او برای تشویق تحصیل دختران، در مقابل ثبت نام دو دانش‌آموز که شهریه پرداخت می‌کردند یک دانش آموز را مجانی ثبت نام می‌کرد و با والدین و خانواده‌ها هم توافق می‌کرد که تا پایان دوره تحصیل نباید مانع از تحصیل دانش آموز بشوند.
مدرسه مزینیه دو شعبه داشت: شعبه دارالعلم که علوم مختلف از جمله خواندن و نوشتن، ریاضیات، جغرافیا و زبانهای خارجی در آن تدریس می‌شد؛ و شعبه دارالصنایع که به آموزش کارهای هنری و صنابع دستی (قالی‌بافی، جوراب بافی، زری دوزی و …) می پرداخت.
شرط قبولی و مدرک تحصیلی، موفقیت در امتحانی بود که توسط وزارت معارف برگزار می‌شد.
حرفه روزنامه نگاری
مریم عمید در سال 1292 (1331ق.) دومین نشریه مخصوص زنان را با نام «شکوفه» در تهران منتشر کرد. روزنامه شکوفه اولین روزنامه رسمی است که توسط بانوان برای بانوان چاپ می شد. این روزنامه سه سال منتشر و با مرگ مریم عمید تعطیل شد. مریم عمید در این نشریه در کنار آگاه سازی زنان و دختران به حقوق خود، به ترویج استفاده از کالاهای ایرانی نیز می پرداخت و زنان را به آموختن هنرهای دستی تشویق می کرد.
مبارزه با خرافات و جنگ با رسوم کهنه و عقب افتاده در میان زنان یکی از اقدامات مزین‌السطنه بود. وی در نشریه خود ضمن تقبیح آداب و عقاید عقب افتاده زنان در ایران، وضعیت زنان در سایر نقاط جهان (به ویژه وضعیت زنان در اروپا) را بررسی کرده و این کار را مهمترین و اساسی‌ترین راه آگاهی زنان در ایران می‌دانست.
منابع
ببران، صدیقه (1381). نشریات ویژه زنان: سیر تاریخی نشریات زنان در ایران معاصر. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
خسروپناه، محمدحسین (1381). هدفها و مبارزه زن ایرانی از انقلاب مشروطه تا سلطنت پهلوی. تهران: پیام امروز
دژم، عذرا (1384). اولین زنان. تهران: علم.
فرخ زاد، پوران (1381).کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز. تهران: قطره.