چادر شب

چادر شب هم نام نوعی پارچه است و هم پوششی است که از آن پارچه تهیه میشود.

پرونده:چادر شب 1.jpg

یک زن اشرافی با پوشش چادرشب بر سر؛ یک پرده نقاشی منسوب به محمد از قرن دوازدهم هجری؛ از روی کتاب نقاشی ایران از دیرباز تا امروز

چادر شب ، پارچه ای با رنگهای خاص

تعریف

چادر شب یا چادر کمر پوششی است که بیشتر در مزارع و شالیزارها بانوان گیلانی آن را به کمر می بندند. رنگ زمینه آن معمولا قرمز است.

مشخص ترین جامه زنان در ناحیه خزر چادر شب است که تکه پارچه مستطیل شکلی است که به شکل سه گوش تا میخورد و با جایی در پشت که برای کار روزمره تعبیه گردیده دور کمر گره میخورد یا برای حمل نوزاد بر پشت به دور سینه پیچیده میشود.

چادر شب نام نوع خاصی از پارچه از جنس پنبه، ویسکوز یا ابریشم با طرحهای راه راه، کج بافت، چهارخانه و پیچازی که در مناطق مختلف ایران از جمله یزد و گیلان بافته میشود.

در گویشها

در گویش محلی گیلان «چادر شو» و در اردکان و یزد «چادیشو» خوانده میشود.

موارد استفاده

بانوان چادر را هنگام کار کشاورزی مثل چیدن برگ سبز چای، وجین و چیدن مرکبات در هوای سرد و شالیکاری به دور کمر می بندند، زیرا بستن آن علاوه بر گرم نگه داشتن آنان از کمردرد جلوگیری می کند. زنانی که با نوزاد کار میکنند از آن استفاده میکنند تا مانند آغوش نوزاد را بر پشت خود حمل کنند.

در جهاز هر دختری برای رو جهازی از آن استفاده می‌شده‌است.همچنین به عنوان رو تختی و ساک دستی و جانماز نیز کاربرد داشته است.

جنس و شکل

در گذشته چادر شب از نخ به دست آمده از پیله درجه سه ابریشم می بافتند اما امروزه بافت چادر شب با نخ ابریشم تقریباً منسوخ شده است و آن را از ویسکوز یا نخ پنبه میبافند. چادرشب جزئی از صنایع دستی شرق گیلان، استان یزد و هرمزگان است که زنان آن را می بافند و دارای تنوع زیادی است. پارچه آن را یا از نخهای رنگی به شکل چهارخانه میبافند و رنگ زمینه آن عموما قرمز است.

رمضان‌خانی، صدیقه (۱۳۸۷)، هنر نساجی در شهر یزد، تهران: سبحان نور

زنان شالیکار گیلانی با چادر شب بر کمر

محمدی سیف، معصومه(1398).جامعه شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین.تهران: اندیشه احسان.