یاشماق
یاشماق/yā(a)šmāq/ نوعی روسری که سر و نیمه صورت را با آن می پوشانند؛ دهان بند.[۱]
تعریف
یاشماق یا یشماق روسری بزرگی است که زنان ترک می پوشند و سر و نیمه پایین صورت را با آن می پوشانند. یاشماق در معنای پوشاندن هم بیان شده است. همچنین به معنای پارچه ای است که ناحیه دهان و چانه را می پوشاند.[۱]
کاربرد
.jpg)
زنان ترک و ترکمن روسری بزرگی بر سر می کنند بدین صورت که بخشی از صورت نیز پوشانده می شود. این روسری یاشماق نام دارد.[۲] در مواردی این نوع پوشش فقط برای عروس و به نشانه احترام است. در برخی ایلات نوع بستن یاشماق به گونه ای است که سر و تمام صورت را می پوشاند، اما بیشتر مواقع سر و نیمه پایینی صورت پوشانده می شود.
پوشاک محلی ارامنه
احتمالا آنچه در مورد یاشماق اهمیت دارد بخشی است که روی را میپوشاند. ارامنه فریدن هم به پوششی که دهان و چانه نوعروسان و زنان را با آن می بستند یاشماق می گفتند.[۳] این پوشش پارچه سفید چهارگوشی از جنس ململ بود . این پوشش فقط در زمان غذا خوردن برداشته میشد. زمانی عروس حق داشت بدون این پوشش صحبت کند که فرزند پسری به دنیا آورد. آنوقت بود که رونما میگرفت و پوشش دهانش را بر میداشت. این پوشش برای دختران مجرد استفاده نمی شد[۴]. ارمنیان چهارمحال و بختیاری به آن «یاخشام» یا «یامشاق» [۵] و ارمنیان جلفا به آن باشماخ میگویند[۶]. گاهی نیز زنان برای تزیین دستمالی رنگی و گلدار بر روی آن می بستند که «دنچگال» نام داشت[۷].
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). لغت نامه. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. ذیل مدخل «یاشماق»
- ↑ غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.
- ↑ Armenian women (2005). In encyclopedia of Women and Islamic Cultures. Leiden: Brill
- ↑ خاچاطور، زویا (1386). پوشاک ارمنیان چهار محال و بختیاری. پیمان. سال11. شماره 41 . (پاییز)
- ↑ خاچاطور، زویا (1387). پوشاک ارمنیان فریدن. پیمان. سال11. شماره 43 . (بهار)
- ↑ https://www.paymanonline.com/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%84%D9%81%D8%A7/
- ↑ ساریان، آندرانیک (1360). تاریخ ارمنیان چهار محال و بختیاری. تهران: نائیری.
نویسنده: حکمت بروجردی