چارقد قالبی
تعریف
چارقدی که آن را با نشاسته آهار می زدند تا به اندازه قالب صورت شود و شکل صورت را بگیرد.
طرز درست کردن
چارقدی که زنان اندرونی ناصرالدین شاه اختراع کردند. آنها چارقدهای توری را با نشاسته آهار می زدند تا اندازه قالب صورت شود. این قالب گیری کار دشواری بود، چرا که اندازه صورت افراد متفاوت بود. روش قالب گیری بدین صورت بود که آب و نشاسته را جوشانده و آن را از صافی می گذراندند. چارقد را داخل آب نشاسته گذاشته، سپس دو نفر گوشه چارقد را می گرفتند و زیر آفتاب می گرداندند تا دونم شود. آنگاه چهارگوشه چارقد را چهارلا کرده و دوباره در برابر آفتاب می گذاشتند و مدام کف دست روی آن می کشیدند تا خشک شود. سپس نخی به دور سرشان می بستند و در پیشانی گره می زدند. آنگاه چارقد را به صورت مثلث دولا کرده، روی سر انداخته و زیر گلو سنجاق می کردند. نخی را که زیر چارقد بود از پیشانی باز کرده در حالی که پشت نخ روی چارقد بود آهسته آهسته نخ را عقب می کشیدند تا چارقد چین بخورد. برای این که قالب چارقد نشکند آن را آویزان می کردند. این نوع چارقد مخصوص مهمانی و عروسی بود. در تهران فقط دو سه نفر در این کار مهارت داشتند، یکی از آنها صغری قالبی بود که از این طریق شهرت یافته و صاحب ثروت شده بود. اجرت قالب گیری هر چارقد از دو قران تا پنج قران بود. اجرت چارقد عروس یک تومان و یک کله قند بود.
منابع
ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه ها و فرهنگ عامه.
غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.
ک‍ت‍ی‍رائ‍ی، م‍ح‍م‍ود (1387). از خ‍ش‍ت تا خ‍ش‍ت. تهران: ث‍ال‍ث.