حوض خون
حوض خون (چاپ 1399) روایت زنان اندیمشک از رخت‌شویی در دفاع مقدس است که به قلم فاطمه‌سادات میرعالی تحقیق و تدوین شده است.
خلاصه
کتاب حوض خون که اولین اثر فاطمه‌سادات میرعالی است روایتی از حضور زنان اندیمشک در بحبوحه‌ی جنگ عراق علیه ایران در رخت‌شورخانه‌ی بیمارستان کلانتری اندیمشک است. این روایت‌های متفاوت درباره‌ی سوژه‌ای مشترک از نگاه شصت‌وچهار راوی است که از تجربه‌ی واقعی خود و مواجهه مردم اندیمشک با جنگ و مقاومت در برابر عراقی‌ها سخن می‌گویند.
داستان هر شخص با اولین هجوم رژیم بعثی عراق به اندیمشک شروع می‌شود. با اتفاقی ناگهانی و بعد از کش‌وقوس‌های مختلف در زندگی هریک از شهروندان، آنها به این نتیجه می‌رسند که رها کردن شهر و ترک دیار چاره‌ی کار نیست. آنها کمر همت به کمک و پشتیبانی رزمندگان می‌بندند. روایت‌ها با حوادث تلخ آن روزها پیش می‌رود: یکی خانه‌اش در بمباران خراب می‌شود، دیگری فرزندش را از زیر آوار بیرون می‌کشد؛ مشکلاتی که هرکدام بهانه‌ی خوبی برای ترک رخت‌شورخانه و حتی اندیمشک است؛ اما در نهایت رخت‌شورخانه را خالی نمی‌کنند و با احساس مسئولیت و همدلی خود سربازان را یاری می‌دهند.[۱]
روند نگارش کتاب
اوایل بهار 1394 با هدف چاپ مجله‌ای درباره سهم اندیمشک در انقلاب و جنگ، کم‌کم مصاحبه‌ها شروع شد. این مصاحبه‌ها شامل خانم‌های رخت‌شویی هم می‌شد. بیشترشان همدیگر را به اسم مستعار می‌شناختند؛ مثلاً ننه عیدی، ننه غلام، ننه کریم. چون برخی‌شان از محله‌های قدیمی رفته بودند، یافتنشان دشوار بود. بسیاری از آنها به خاطر شستن لباس‌های شیمیایی و استشمام روزانه بوی وایتکس به بیماری‌های ریوی مبتلا شده بودند و قادر به صحبت نبودند. برخی از آنها حاضر به مصاحبه نبودند. اواخر بهمن 1396 تصویب شد خاطرات خانم‌های رخت‌شوی تدوین شود. حافظه زنان رخت‌شوی در بیان خاطراتشان یکسان نبود. برخی رخت‌شویی را مفصل توضیح داده بودند و برخی گذرا. پس از رفع تناقضات و ابهامات مرحله تدوین آغاز شد. قرار شد در یک روایت نیمه بلند، به فعالیت و زندگی هر سوژه با جزئیات پرداخته شود.[۱] در چیدمان روایت‌ها، آنچه مدنظر قرار گرفته شده جذابیت بیشتر هر روایت است نه سیر زمانی جنگ یا طول روایت.[۲]
فهرست مطالب
کتاب حوض خون روایت 64 نفر از زنان اندیمشکی از رخت‌شویی در دفاع مقدس است. در بخش ضمیمه کتاب، تصویر راویان کتاب به همراه تصاویری از فعالیت‌های این زنان در دفاع مقدس، شهدای خانواده‌شان و همچنین بیمارستان شهید کلانتری اندیمشک به عنوان محل رخت‌شویی البسه رزمندگان آمده است.
این کتاب سومین عنوان از مجموعه پشتیبانی جنگ و چهارمین عنوان مجموعه زنان انقلاب است که توسط نشر راه یار چاپ شده و با همکاری دفتر تاریخ شفاهی اندیمشک و واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و تحقیق فاطمه‌سادات میرعالی، زهرا بختور، سمانه نیکدل، سمیه تتر، نسرین تتر، مهناز الفتی‌پور، آمنه لهراسبی و نرگس میردورقی گردآوری شده است.[۲]
مشخصات فنی
این کتاب در 504 صفحه در قطع رقعی برای نخستین بار در سال 1399 توسط انتشارات راه یار منتشر شد و تا سال 1401 به چاپ بیست و چهارم رسید.[۳]
تقدیر
حوض خون مورد عنایت رهبر انقلاب قرار گرفت. آیت‌الله خامنه‌ای در تقدیر از این کتاب چنین بیان داشتند:[۴]
بسم الله الرّحمن الرّحیم اولین احساس، پس از خواندن بخش‌هائی از این کتاب، احساس شرم از بی‌عملی در مقایسه با مجاهدت این مجاهدانِ خاموش و بی‌ریا و گمنام بود. آنچه در این کتاب آمده بخش ناشناخته و ناگفته‌ئی از ماجرای عظیم دفاع مقدس است. باید از بانوی پرکار و صبور و خوش‌سلیقه‌ئی که این کار پرزحمت را به‌عهده گرفته و بخوبی از عهده برآمده است و نیز از مؤسسه جبهه فرهنگی عمیقاً تشکر شود. مهرماه ۱۴۰۰
از تقریظ رهبر معظم انقلاب اسلامی بر کتاب حوض خون تألیف فاطمه سادات میرعالی، 22 اسفندماه 1400 در مراسم دوازدهمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت در محل بیمارستان شهید کلانتری اندیمشک به همت مؤسسه پژوهشی- فرهنگی انقلاب اسلامی رونمایی شد.[۵]
پیشتر نیز رهبر انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران کنگره شهدای زنجان با اشاره به مطالعه کتاب حوض خون فرموده بودند: [۶]
من اخیراً یک کتابی خواندم به نام حوض خون البتّه من در اهواز دیده بودم؛ خودم مشاهده کردم آنجایی را که لباس‌های خونی رزمندگان را و ملحفه‌های خونی بیمارستان‌ها و رزمندگان را می‌شستند؛ [اینها را] دیدم که این کتاب تفصیل این چیزها را نوشته؛ انسان واقعاً حیرت می‌کند؛ انسان شرمنده می‌شود در مقابل این همه خدمتی که این بانوان انجام دادند در طول چند سال و چه زحماتی را متحمّل شدند؛ اینها چیزهایی است که قابل ذکر کردن است. ۱۴۰۰/۰۷/۲۴
فیلم مستند حوض خون
مرکز تولیدات هنری باشگاه خبرنگاران پویا فیلم مستند حوض خون را با صدای مژده لواسانی تولید کرده است.[۷]
منابع
- ↑ میرعالی، فاطمه‌سادات (1399). حوض خون: روایت زنان اندیمشک از رخت‌شویی در دفاع مقدس. تدوین فاطمه‌سادات میرعالی؛ تحقیق فاطمه السادات میرعالی... [و دیگران]. تهران: راه یار. صص12-13.
- ↑ میرعالی، فاطمه‌سادات (1399). حوض خون: روایت زنان اندیمشک از رخت‌شویی در دفاع مقدس. تدوین فاطمه‌سادات میرعالی؛ تحقیق فاطمه السادات میرعالی... [و دیگران]. تهران: راه یار. ص20.
پیوند به بیرون
- پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی)- مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی
- انتشارات شهید کاظمی
- خبرگزاری صدا و سیما
- سرزمین هنر
- خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)
- فراکتاب
تدوین: هانیه قهرمانی