بهین‌دخت دارائی

از دانشنامه الکترونیکی زنان
نسخهٔ تاریخ ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۱ توسط H-ghahremani (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

بهین‌دخت دارائی (1300 ـ 1386) نویسنده و استاد ادبیات ایرانی بود.

زندگی‌نامه

بهین‌دخت در مردادماه سال 1300ش. در روستای بنارود طارم و همزاد با خواهری به نام مهین‌دخت متولد شد.

خاندان او همه از اهالی فرهنگ و شعر بوده‌اند. جد پدری‌اش عبدالله میرزا دارا حاکم زنجان و یازدهمین پسر فتحعلی شاه قاجار و ستوده‌ی میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی و طرف مکاتبه او بود. زندگی‌نامه وی و نمونه‌هایی از اشعارش را رضاقلی هدایت در مجمع الفصحا، زیر نام دارای قاجار آورده است. پدرش، امیرخسرو دارایی داستان‌های جاودانه کلیله و دمنه را به نظم درآورد و آن را شکرستان نام نهاد. امیرخسرو دارایی طبق شجره‌نامه‌ای که از خاندان دارایی‌ها باقی است سه بار ازدواج کرده بود. همسر دوم وی طلعت ملکوتی خلخالی بود و چهار دختر و یک پسر به نام‌های مهین‌دخت و بهین‌دخت (دوقلو)، پروین و آزاده و شهریار دارایی از این همسرش بودند.

بهین‌دخت دوبار ازدواج کرد که هر دو به جدایی انجامید. از همسر نخستش دو دختر به نام‌های سوسن و شهلا به دنیا آورد. همسر دوم او سرهنگ محمد فرخزاد، پدر شاعر معاصر، فروغ فرخزاد بود که آن نیز دیری نپایید. او در سال 1381 درگذشت.

تحصیلات

بهین‌دخت دارائی لیسانس و دکترای ادبیات را از دانشگاه تهران گرفت. او رساله دکتری خود را با عنوان تصحیح تاریخ الحکمای قفطی تحت راهنمایی بدیع‌الزمان فروزانفر در سال 1345 دفاع کرد و در سال 1347 به چاپ رسانید.


فعالیت‌های فرهنگی

بهین‌دخت از سال 1346 به تدریس در مدرسه عالی دختران ایران مشغول بود. وی سردبیر مجله دانشگاه فرح پهلوی در سال 1356 بود.[۱]وی در سال 1371 از رشت به زنجان آمد و دروسی را برای دانشجویان ادبیات تدریس می‌کرد در دانشگاه آزاد اسلامی زنجان تدریس می‌کرد.


آثار

در سال 1372 کتابی از وی به نام پیام‌های پرورشی در شاهنامه با تلاش سعیدرضا بیات و با حمایت‌های محسن توفیقی و به سرمایه دانشگاه منتشر شد. کتاب داستان یک روح در سه قالب و دهگان ایران نیز از آثار اوست. از کارهای پژوهشی وی تصحیح تاریخ الحکمای قفطی (1371) که رساله دکتری‌اش بود و به سال 1345 و در دانشگاه تهران از آن دفاع کرد و در سال 1347 آن را به چاپ رسانید.

  1. داستان حرمان (1335). زنجان.[۲]
  2. ت‍اری‍خ‌ال‍ح‍ک‍م‍اء ق‍ف‍طی‌: ترجمه فارسی از قرن یازدهم هجری (1347). مقابله تصحیح حواشی و مقدمه به کوشش بهین دارائی. تهران: دانشگاه تهران. گنجینه تاریخ و تمدن‏‫؛ شماره ۲۷.[۳]
  3. اش‍ت‍ق‍اق‌ و ام‍لا در ف‍ارس‍ی‌ (1350). تهران: مدرسه عالی دختران. نشریه شماره 16.[۴]
  4. آئ‍ی‍ن‌ ن‍ام‍ه‌ن‍گ‍اری‌ در ف‍ارس‍ی‌ ام‍روزی‌ (1353). تهران. مدرسه عالی دختران. ن‍ش‍ری‍ه‌ ش‍م‍اره‌ ۲۸.[۵]
  5. دس‍ت‍ور ن‍گ‍ارش‌ ف‍ارس‍ی‌ (1353). تهران: مدرسه عالی دختران ایران. نشریه شماره ۲۹.[۶]
  6. پ‍ی‍ام‍‌ه‍ای‌ پ‍رورش‍ی‌ در ش‍اه‍ن‍ام‍ه‌ ف‍ردوس‍ی‌ (1372). زن‍ج‍ان‌: دان‍ش‍گ‍اه‌ آزاد اس‍لام‍ی‌ (زن‍ج‍ان‌)، ح‍وزه‌ م‍ع‍اون‍ت‌ پ‍ژوه‍ش‍ی‌.[۷]


مفاخر

بهین دارایی بخاطر کتاب املا و اشتقاق در زبان فارسی بالاترین جایزه‌ی ادبی سال را دریافت کرد.[۸]


پیوند به بیرون

  1. ویکی‌پدیای فارسی
  2. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران