مدرسه علمیه علوی

مدرسه مریم بیگم خوانسار در سمت جنوب شهر مجاور سرشاخه شرقی رودخانه خوانسار واقع شده است. این مدرسه که امروزه به نام حوزه علمیه علوی نامیده می‌شود از جمله بناهای عصر صفویه است. این مدرسه کهن‌ترین مدرسه موجود در شهرستان خوانسار است که بیش از سیصد سال پیش به امر مریم بیگم صفوی از شاهزادگان صفوی (دختر شاه صفی) بنا شده است. تاریخ وقفنامه آن که پس از بنای مدرسه انشا شده است، سال 1106 ه.ق را نشان می‌دهد.

بنا

این مدرسه را به امر مریم بیگم صفوی به سرکاری حاج میرزا محمد خوانساری در زمان آقا حسین خوانساری مجتهد عالم علوم عقلیه و نقلیه ساخته‌اند. مدرسه در حدود 18 حجره دارد. یک شبستان برای نماز خواندن دارد. یک حوض سنگی دارد که سنگ‌هایی که در حوض به کار رفته است. ناودان‌‌های آن که برای آب باران بر کناره‌های بام نصب شده همه از سنگ یک پارچه است. در ورودی آن از چهار قطعه بزرگ چوب گردو است. دیوارهای در ورودی آن از آجر و ساروج همانند ساختمان‌های دوره صفویه است. حجرات آن دارای یک در ورودی بوده که اکنون بعضی از آنها را مطابق روز دارای پنجره و شیشه کرده‌اند. این مدرسه با وجود این که تاکنون دو بار تعمیر شده است در حال ویران شدن است. اگر تا چند سال آینده بدان توجهی مبذول نگردد به طور قطع درهم کوبیده خواهد شد. هم اکنون چند طلبه در آن مشغول تحصیل علوم شرعی و عقلی و نقلی هستند که همه آنها تحت تعلیم حضرت آیت الله آقای حاج آقا حسین علوی نجفی خوانساری می‌باشند. بر سردر ورودی مدرسه مریم بیگم صفوی که طاقدیسی زیبا دارد اشعاری زیبا درباره تعمیرات اول و تعمیرات دوم بر روی گچ نگاشته آمده است که هم خط آن خوش و از نوع نستعلیق و ثلث است و هم اشعار آن محکم و شامل ماده تاریخ می‌باشد. این مدرسه یک بار در سال 1310 هجری قمری و بار دیگر در سال 1364 هجری قمری تعمیر شده است و با وجود این اکنون در حال ویرانی است.