رکسانه

از دانشنامه الکترونیکی زنان
نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۰۴ توسط Boroujerdi (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

رکسانه، رکسانا یا روشنک دختر اوکسیارتس از نجیب‌زادگان سغد و همسر ایرانی اسکندر مقدونی بود.

تصویر نقاشی منسوب به روشنک یا روکسانا همسر ایرانی اسکندر مقدونی، اثر استاد شکیبا[۱]

زندگی‌نامه

رکسانه که به رکسانا و روشنک نیز معروف است دختر یکی از نجیب‌زادگان سغد به نام اوکسیارتس بود.[۲] اسکندر وی را در صف اسیران سغدی دید و عاشقش شد. بنابر روایتی دیگر، وقتی اسکندر در سال 328 ق.م. به سغد حمله کرد اوکسیارتس، حاکم سغدی یک از دژهای منطقه، تسلیم شد و اسکندر و همراهانش را به مهمانی بزرگی دعوت کرد. در این مهمانی، اسکندر رکسانه را برای همسری پسندید و با او ازدواج کرد.[۳] حاصل این ازدواج پسری به نام اسکندر (معروف به اسکندر چهارم) بود.

رکسانه پس از مرگ اسکندر (323 پ.م.) دستور قتل استاتیرا دختر داریوش سوم، دیگر همسر ایرانی اسکندر، را صادر کرد.[۴] پس از این ماجرا، اسکندر چهارم جانشین پدر شده و تحت حمایت الیمپیاس ـ مادر اسکندر ـ در آمد. الیمپیاس نیز برای اینکه فرزند رکسانه تنها وارث حکومت باشد آریدائوس، برادر ناتنی اسکندر، را مسموم کرد. در سال 316 ق.م. کاساندر فرزند یکی از سرداران اسکندر، الیمپیاس، رکسانه و فرزندش را به اسارت گرفت و دستور قتل آنها را صادر کرد.در سال 319، رکسانا به مادر اسکندر، المپیاس، در اپیروس پیوست، اما در سال 316 در مقدونیه توسط کاساندر، که بعداً عنوان پادشاه مقدونیه را گرفت، دستگیر شد. او رکسانا را در آمفیپولیس زندانی کرد و سپس او و پسرش را اعدام کرد.[۵]


منابع

  1. رامتین، ایرج (1390). پرتو ایزدی بانو: جایگاه و مقام زن در ایران باستان. تهران: آیین تربیت. ص61.
  2. ده‍خ‍دا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). لغت‌نامه. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت‌نامه دهخدا. ذیل مدخل.
  3. پیرنیا، حسن (1385). تاریخ ایران باستان. تهران: نامک. صص1241-1242.
  4. ب‍راس‍ی‍وس‌، م‍اری‍ا (1381). زنان هخامنشی. ترجمه مشایخ، هایده. تهران: هرمس. ص104.
  5. Britannica, T. Editors of Encyclopaedia (2019, November 6). Roxana. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/biography/Roxana