چادر شب

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
پرونده:چادر شب 1.jpg
یک زن اشرافی با پوشش چادرشب بر سر؛ یک پرده نقاشی منسوب به محمد از قرن دوازدهم هجری؛ از روی کتاب نقاشی ایران از دیرباز تا امروز

تعریف

چادر کمر یا چادر شب پوششی است که بیشتر در مزارع و شالیزارها بانوان گیلانی آن را به کمر می بندند. رنگ زمینه آن معمولا قرمز است.

مشخص ترین جامه زنان در ناحیه خزر چادر شب است که تکه پارچه مستطیل شکلی است که به شکل سه گوش تا میخورد و با جایی در پشت که برای کار روزمره تعبیه گردیده دور کمر گره میخورد یا برای حمل نوزاد بر پشت به دور سینه پیچیده میشود.

در گویشها

در گویش محلی گیلان «چادر شو» و در اردکان و یزد «چادیشو» خوانده میشود.

موارد استفاده

بانوان چادر را هنگام کار کشاورزی مثل چیدن برگ سبز چای، وجین و چیدن مرکبات در هوای سرد و شالیکاری به دور کمر می بندند، زیرا بستن آن علاوه بر گرم نگه داشتن آنان از کمردرد جلوگیری می کند. زنانی که با نوزاد کار میکنند از آن استفاده میکنند تا مانند آغوش نوزاد را بر پشت خود حمل کنند.

در جهاز هر دختری برای رو جهازی از آن استفاده می‌شده‌است.همچنین به عنوان رو تختی و ساک دستی و جانماز نیز کاربرد داشته است.

منابع

جنس و شکل

در گذشته چادر شب از نخ به دست آمده از پیله درجه سه ابریشم می بافتند اما امروزه بافت چادر شب با نخ ابریشم تقریباً منسوخ شده است و آن را از ویسکوز یا نخ پنبه میبافند. چادرشب جزئی از صنایع دستی شرق گیلان، استان یزد و هرمزگان است که زنان آن را می بافند و دارای تنوع زیادی است. پارچه آن را یا از نخهای رنگی به شکل چهارخانه میبافند و رنگ زمینه آن عموما قرمز است.

رمضان‌خانی، صدیقه (۱۳۸۷هنر نساجی در شهر یزد، تهران: سبحان نور

زنان شالیکار گیلانی با چادر شب بر کمر

محمدی سیف، معصومه(1398).جامعه شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین.تهران: اندیشه احسان.