فروغ‌الدوله (توران آغا)

از دانشنامه الکترونیکی زنان
نسخهٔ تاریخ ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۸ توسط Boroujerdi (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

فروغ الدوله متولد سال 1279 است و در ماه رمضان 1335 قمری درگذشت.

ازدواج

در هجده سالگی به ازدواج علی خان ظهیرالدوله، پسر محمدناصرخان پسر محمدابراهیم خان سردار درآمد. ظهیرالدوله که متولد 17 ربیع الاول 1281 ه.ق بود در 1297 به افتخار دامادی ناصرالدین شاه رسید. پس عروس از داماد دو سال بزرگتر بوده است.[۱]

مسلک ظهیرالدوله، از سلسله دراویش نعمت الهی بود و اگرچه فروغ الدوله در آغاز زندگی، طریقه شوهرش را که تصوف بود، نمی پسندید، ولی چنانچه نقل نموده اند، بعدها به همان طریقه پیوستگی و دلبستگی یافت.[۲]اولاد  ظهیرالدوله و فروغ الدوله عبارت بوده اند از قمرسلطان ملقب به عزیزالملوک، محمدناصرخان (خان خانان)، ولیه یا زهرا سلطان ملقب به فروغ الملوک، ناصرقلی خان، ملک الملوک، اشرف الدوله یا ملکه آفاق و ناصرعلی خان.[۳]

ویژگیها

فروغ الدوله به دانش و هنر و ادبیات و... آراسته بود. چنانچه از وی اشعار و دستخطهای بسیاری برجای مانده است.[۴]

فروغ الدوله هنرمند بود. شعر می سرود. چند نمونه از اشعارش را معیرالممالک نقل کرده است. [۵]

فروغ الدوله به اعتبار شوهرش به صفا تخلص می کرد.[۶]

ظاهراً فروغ الدوله برخلاف خواهرش فخرالدوله (ق‍اض‍ی‍ه‍ا، ف‍اطم‍ه‌ (1399). دختران ناصرالدین‌شاه قاجار (شرح حال و اسناد). تهران: نشر گویا. ص224) پای بندی چندانی به حفظ عرف و عادات مرسوم و مطلوب نمی کرد.[۷]

  1. ف‍روغ‌ال‍دول‍ه‌ ق‍اج‍ار (1383). ن‍ام‍ه‌ه‍ای‌ ف‍روغ‌ ال‍دول‍ه‌: م‍ش‍ه‍ور ب‍ه‌ م‍ل‍ک‍ه‌ ای‍ران‌. ب‍ه‌ک‍وش‍ش‌ ای‍رج‌ اف‍ش‍ار. ت‍ه‍ران‌: ن‍ش‍ر و پ‍ژوه‍ش‌ ف‍رزان‌ روز. صص9-10.
  2. ظه‍ی‍رال‍دول‍ه‌، ع‍ل‍ی‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د ن‍اص‍ر (1367). خاطرات و اسناد ظهیرالدوله. به کوشش ایرج افشار. تهران: انتشارات زرین.ص36.
  3. ف‍روغ‌ال‍دول‍ه‌ ق‍اج‍ار (1383). ن‍ام‍ه‌ه‍ای‌ ف‍روغ‌ ال‍دول‍ه‌: م‍ش‍ه‍ور ب‍ه‌ م‍ل‍ک‍ه‌ ای‍ران‌. ب‍ه‌ک‍وش‍ش‌ ای‍رج‌ اف‍ش‍ار. ت‍ه‍ران‌: ن‍ش‍ر و پ‍ژوه‍ش‌ ف‍رزان‌ روز. صص10-12.
  4. ق‍اض‍ی‍ه‍ا، ف‍اطم‍ه‌ (1399). دختران ناصرالدین‌شاه قاجار (شرح حال و اسناد). تهران: نشر گویا. ص219.
  5. م‍ع‍ی‍رال‍م‍م‍ال‍ک‌، دوس‍ت‍ع‍ل‍ی‌ (1361). رجال عصر ناصری. تهران. ص110.
  6. ق‍اض‍ی‍ه‍ا، ف‍اطم‍ه‌ (1399). دختران ناصرالدین‌شاه قاجار (شرح حال و اسناد). تهران: نشر گویا. ص229.
  7. اع‍ت‍م‍ادال‍س‍ل‍طن‍ه‌، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن‌ب‍ن‌ ع‍ل‍ی‌ (1385). روزن‍ام‍ه‌ خ‍اطرات‌ اع‍ت‍م‍ادال‍س‍ل‍طن‍ه‌ م‍رب‍وط ب‍ه‌ س‍ال‍ه‍ای‌ ۱۲۹۲ ت‍ا ۱۳۱۳ ه‍ج‍ری‌ ق‍م‍ری‌. ب‍ا م‍ق‍دم‍ه‌ و ف‍ه‍ارس‌ ای‍رج‌ اف‍ش‍ار. تهران: امیرکبیر. ص1055. منابع