تفاوت میان نسخه‌های «یاشماق»
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
[[پرونده:یاشماق.jpg|بندانگشتی|یاشماق زیبای یک زن ترکمن]] | [[پرونده:یاشماق.jpg|بندانگشتی|یاشماق زیبای یک زن ترکمن]] | ||
یاشماق/yā(a)šmāq/ نوعی روسری که سر و نیمه صورت را با آن | [[پرونده:یاشماق (3).jpg|بندانگشتی|یاشماق]] | ||
یاشماق/yā(a)šmāq/ نوعی روسری که سر و نیمه صورت را با آن می‌پوشانند؛ دهان‌بند.<ref name=":0">دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). ''لغت‌نامه''. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت‌نامه دهخدا. ذیل مدخل «یاشماق».</ref>{{TOClimit}} | |||
===تعریف=== | ===تعریف=== | ||
یاشماق | یاشماق یا یشماق روسری بزرگی است که زنان ترکمن می‌پوشند و سر و نیمه پایین صورت را با آن می‌پوشانند. یاشماق در معنای پوشاندن هم بیان شده است. همچنین به معنای پارچه‌ای است که ناحیه دهان و چانه را میپوشاند.<ref name=":0" /> | ||
=== جنس و شکل === | <br /> | ||
یاشماق یا یشماق یک نوع روسری نازک، منقوش و چهارگوش است که گاه | ===جنس و شکل=== | ||
یاشماق یا یشماق یک نوع روسری نازک، منقوش و چهارگوش است که گاه زمینه‌ای ساده و حاشیه‌هایی سوزن‌دوزی شده دارد و گاه نیز زمینه آن مشکی است و نقشهای درشتی به رنگهای زرد و نارنجی دارد.<ref>محمدی، رامونا (1388). ص84.</ref> | |||
<br /> | |||
===کاربرد=== | ===کاربرد=== | ||
زنان ترک و ترکمن برای پوشش سر و بخشی از صورت خود از یشماق استفاده می‌کنند. در مواردی این نوع پوشش فقط برای عروس و به نشانه احترام است. در برخی ایلات نوع بستن یاشماق به گونه‌ای است که سر و تمام صورت را میپوشاند، اما بیشتر مواقع سر و نیمه پایینی صورت پوشانده می‌شود.<ref>محمدی سیف، معصومه (1398). ''جامعه‌شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین''. تهران: اندیشه احسان.</ref> | |||
زنان ترک و ترکمن برای پوشش سر و بخشی از صورت خود از یشماق استفاده می‌کنند. در مواردی این نوع پوشش فقط برای عروس و به نشانه احترام است. در برخی ایلات نوع بستن یاشماق به | |||
<br /> | |||
===پوشاک محلی ارامنه=== | ===پوشاک محلی ارامنه=== | ||
[[پرونده:CE1BE544-E46A-4366-82D0-5144F440D498.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|طرز بستن یاشماق]] | [[پرونده:CE1BE544-E46A-4366-82D0-5144F440D498.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|طرز بستن یاشماق]] | ||
[[پرونده:پوشاک ارمنیان دهان بند.jpg|بندانگشتی|پوشاک ارمنیان، | [[پرونده:پوشاک ارمنیان دهان بند.jpg|بندانگشتی|پوشاک ارمنیان، دهان‌بند یا یاشماق|جایگزین=]] | ||
احتمالا آنچه در مورد یاشماق اهمیت دارد بخشی است که روی را | احتمالا آنچه در مورد یاشماق اهمیت دارد بخشی است که روی را میپوشاند. ارامنه فریدن هم به پوششی که دهان و چانه نوعروسان و زنان را با آن می‌بستند یاشماق می‌گفتند.<ref>میناسیان، لئون (1362). ''تاریخ سیصدو پنجاه ساله ارامنه فریدن''. بیروت: انجمن گورگ ملید ینسی.</ref> این پوشش پارچه سفید چهارگوشی از جنس ململ بود که فقط در زمان غذا خوردن برداشته میشد. زمانی عروس حق داشت بدون این پوشش صحبت کند که فرزند پسری به دنیا آورد. آن وقت بود که [[رونما]] میگرفت و پوشش دهانش را بر میداشت. این پوشش برای دختران مجرد استفاده نمی‌شد.<ref>خاچاطور، زویا (1386). پوشاک ارمنیان چهارمحال و بختیاری. ''پیمان''. سال11. شماره 41. (پاییز)</ref> ارمنیان چهارمحال و بختیاری به آن «[[یاخشام]]» یا «[[یامشاق]]»<ref>خاچاطور، زویا (1387). پوشاک ارمنیان فریدن. ''پیمان''. سال11. شماره 43. (بهار)</ref> و ارمنیان جلفا به آن [[باشماخ]] میگویند.[https://www.paymanonline.com/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%84%D9%81%D8%A7/] گاهی نیز زنان برای تزیین دستمالی رنگی و گلدار بر روی آن می‌بستند که «[[دنچگال]]» نام داشت.<ref>ساریان، آندرانیک (1360). ''تاریخ ارمنیان چهار محال و بختیاری''. تهران: نائیری.</ref> | ||
<br /> | |||
===منابع=== | ===منابع=== | ||
[[رده:پوشاک زنانه]] | [[رده:پوشاک زنانه]] | ||
| سطر ۲۳: | سطر ۲۷: | ||
<references /> | <references /> | ||
=== پیوند به بیرون === | |||
# [https://www.paymanonline.com/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%84%D9%81%D8%A7/ فصلنامه فرهنگی پیمان] | |||
نویسنده: حکمت بروجردی | نویسنده: حکمت بروجردی | ||
[[رده:حجاب]] | [[رده:حجاب]] | ||
نسخهٔ ۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۲
.jpg)
یاشماق/yā(a)šmāq/ نوعی روسری که سر و نیمه صورت را با آن می‌پوشانند؛ دهان‌بند.[۱]
تعریف
یاشماق یا یشماق روسری بزرگی است که زنان ترکمن می‌پوشند و سر و نیمه پایین صورت را با آن می‌پوشانند. یاشماق در معنای پوشاندن هم بیان شده است. همچنین به معنای پارچه‌ای است که ناحیه دهان و چانه را میپوشاند.[۱]
جنس و شکل
یاشماق یا یشماق یک نوع روسری نازک، منقوش و چهارگوش است که گاه زمینه‌ای ساده و حاشیه‌هایی سوزن‌دوزی شده دارد و گاه نیز زمینه آن مشکی است و نقشهای درشتی به رنگهای زرد و نارنجی دارد.[۲]
کاربرد
زنان ترک و ترکمن برای پوشش سر و بخشی از صورت خود از یشماق استفاده می‌کنند. در مواردی این نوع پوشش فقط برای عروس و به نشانه احترام است. در برخی ایلات نوع بستن یاشماق به گونه‌ای است که سر و تمام صورت را میپوشاند، اما بیشتر مواقع سر و نیمه پایینی صورت پوشانده می‌شود.[۳]
پوشاک محلی ارامنه
احتمالا آنچه در مورد یاشماق اهمیت دارد بخشی است که روی را میپوشاند. ارامنه فریدن هم به پوششی که دهان و چانه نوعروسان و زنان را با آن می‌بستند یاشماق می‌گفتند.[۴] این پوشش پارچه سفید چهارگوشی از جنس ململ بود که فقط در زمان غذا خوردن برداشته میشد. زمانی عروس حق داشت بدون این پوشش صحبت کند که فرزند پسری به دنیا آورد. آن وقت بود که رونما میگرفت و پوشش دهانش را بر میداشت. این پوشش برای دختران مجرد استفاده نمی‌شد.[۵] ارمنیان چهارمحال و بختیاری به آن «یاخشام» یا «یامشاق»[۶] و ارمنیان جلفا به آن باشماخ میگویند.[۱] گاهی نیز زنان برای تزیین دستمالی رنگی و گلدار بر روی آن می‌بستند که «دنچگال» نام داشت.[۷]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). لغت‌نامه. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت‌نامه دهخدا. ذیل مدخل «یاشماق».
- ↑ محمدی، رامونا (1388). ص84.
- ↑ محمدی سیف، معصومه (1398). جامعه‌شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین. تهران: اندیشه احسان.
- ↑ میناسیان، لئون (1362). تاریخ سیصدو پنجاه ساله ارامنه فریدن. بیروت: انجمن گورگ ملید ینسی.
- ↑ خاچاطور، زویا (1386). پوشاک ارمنیان چهارمحال و بختیاری. پیمان. سال11. شماره 41. (پاییز)
- ↑ خاچاطور، زویا (1387). پوشاک ارمنیان فریدن. پیمان. سال11. شماره 43. (بهار)
- ↑ ساریان، آندرانیک (1360). تاریخ ارمنیان چهار محال و بختیاری. تهران: نائیری.
پیوند به بیرون
نویسنده: حکمت بروجردی