تفاوت میان نسخه‌های «مندل»
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
مندل یا مندیل /mende(i)l/ سرپوشی است<ref name=":0">حسن دوست، محمد (1393). ''فرهنگ | مندل یا مندیل /mende(i)l/ سرپوشی است<ref name=":0">حسن دوست، محمد (1393). ''فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی''. ج 4. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ص2646. </ref> از جنس کتان یا تور که زنان آن را به گونه‌های مختلف در نقاط گوناگون ایران استفاده میکنند.[[پرونده:44CC1ACB-FD28-49A1-84B9-B9B0FF30E33E.jpg|بندانگشتی|زنی با مندل، عکس از سفرنامه شاردن<ref>شاردن، ژان. ترجمه یغمایی، اقبال (1372). ''سفرنامه شاردن: متن کامل''. تهران: توس.</ref>]] | ||
{{TOClimit}} | {{TOClimit}} | ||
=== | ===ریشه‌شناسی=== | ||
این واژه | این واژه برگرفته از واژه مندیل /mandil/ در عربی و به معنای دستمال است که خود از واژه لاتینی /mantil/ به معنای حوله، دستمال و رومال گرفته شده است.<ref name=":0" /> | ||
<br /> | |||
===کاربرد=== | ===کاربرد=== | ||
مندل بیشتر هنگام کشاورزی و کارهای روزمره استفاده | مندل بیشتر هنگام کشاورزی و کارهای روزمره استفاده می‌شود. در مازندران به روسریای که زنان کشاورز روی چارقد میبندند مندل میگویند. زنان مازنی آن را سه گوش کرده روی [[چارقد]] استفاده میکنند.<ref>محمدی سیف، معصومه (1398). ''جامعه‌شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین''. تهران: اندیشه احسان. ص67. </ref> برای ارامنه جلفا مندیل تور قرمز رنگی بود با حاشیه‌های طلایی که معمولاً آن را از هندوستان وارد می‌کردند. زنان این تور را که نقوش و حاشیهٔ طلایی رنگ داشت مانند پیش‌بند کودکان بر روی سینه و شانه‌ها می‌بستند و آن را در پشت گردن محکم می‌کردند. بلندی قد مندیل تا زیر سینه بود. مندیل بر روی تزیینات سینه بسته می‌شد. به مرور زمان و با نبود پارچهٔ مندیل سنتی در جلفا پارچه‌های ساده‌تری برای مندیل به کار گرفته شد.[https://www.paymanonline.com/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%84%D9%81%D8%A7/] در خوزستان، خراسان جنوبی و در نواحی تربت جام و خواف به معنای دستار یا عمامه مردان به کار میرود و پارچه‌ای است که مردان به دور سر میپیچند و دنباله آن به طول نیم متر از پشت سر آویزان است.<ref name=":1">''پوشاک در ایران زمین'' (1382). ترجمه متین، پیمان. تهران: امیرکبیر.</ref> در سبزوار به [[چارقد]] مندیل میگویند.<ref name=":1" /> | ||
<br /> | |||
===منابع=== | ===منابع=== | ||
نسخهٔ ۲۶ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۴۹
مندل یا مندیل /mende(i)l/ سرپوشی است[۱] از جنس کتان یا تور که زنان آن را به گونه‌های مختلف در نقاط گوناگون ایران استفاده میکنند.
ریشه‌شناسی
این واژه برگرفته از واژه مندیل /mandil/ در عربی و به معنای دستمال است که خود از واژه لاتینی /mantil/ به معنای حوله، دستمال و رومال گرفته شده است.[۱]
کاربرد
مندل بیشتر هنگام کشاورزی و کارهای روزمره استفاده می‌شود. در مازندران به روسریای که زنان کشاورز روی چارقد میبندند مندل میگویند. زنان مازنی آن را سه گوش کرده روی چارقد استفاده میکنند.[۳] برای ارامنه جلفا مندیل تور قرمز رنگی بود با حاشیه‌های طلایی که معمولاً آن را از هندوستان وارد می‌کردند. زنان این تور را که نقوش و حاشیهٔ طلایی رنگ داشت مانند پیش‌بند کودکان بر روی سینه و شانه‌ها می‌بستند و آن را در پشت گردن محکم می‌کردند. بلندی قد مندیل تا زیر سینه بود. مندیل بر روی تزیینات سینه بسته می‌شد. به مرور زمان و با نبود پارچهٔ مندیل سنتی در جلفا پارچه‌های ساده‌تری برای مندیل به کار گرفته شد.[۱] در خوزستان، خراسان جنوبی و در نواحی تربت جام و خواف به معنای دستار یا عمامه مردان به کار میرود و پارچه‌ای است که مردان به دور سر میپیچند و دنباله آن به طول نیم متر از پشت سر آویزان است.[۴] در سبزوار به چارقد مندیل میگویند.[۴]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ حسن دوست، محمد (1393). فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی. ج 4. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ص2646.
- ↑ شاردن، ژان. ترجمه یغمایی، اقبال (1372). سفرنامه شاردن: متن کامل. تهران: توس.
- ↑ محمدی سیف، معصومه (1398). جامعه‌شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین. تهران: اندیشه احسان. ص67.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ پوشاک در ایران زمین (1382). ترجمه متین، پیمان. تهران: امیرکبیر.
نویسنده: حکمت بروجردی