تفاوت میان نسخه‌های «یاشماق»
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
[[پرونده:یاشماق.jpg|بندانگشتی|یاشماق زیبای یک زن ترکمن]] | [[پرونده:یاشماق.jpg|بندانگشتی|یاشماق زیبای یک زن ترکمن]] | ||
یاشماق/yā(a)šmāq/ نوعی روسری که سر و نیمه صورت را با آن می پوشانند؛ دهان بند.<ref name=":0">دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). ''لغت نامه''. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. | یاشماق/yā(a)šmāq/ نوعی روسری که سر و نیمه صورت را با آن می پوشانند؛ دهان بند.<ref name=":0">دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). ''لغت نامه''. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. ذیل مدخل «یاشماق».</ref>{{TOClimit}} | ||
===تعریف=== | ===تعریف=== | ||
| سطر ۷: | سطر ۷: | ||
===کاربرد=== | ===کاربرد=== | ||
[[پرونده:یاشماق (3).jpg|بندانگشتی|یاشماق]] | [[پرونده:یاشماق (3).jpg|بندانگشتی|یاشماق]] | ||
زنان ترک و ترکمن [[روسری]] بزرگی بر سر می کنند بدین صورت که بخشی از صورت نیز پوشانده می شود. این روسری یاشماق نام دارد.<ref>غیبی، مهرآسا (1384). ''هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی''. تهران: هیرمند.</ref> یاشماق در اصل نام پارچه ای بوده که از آن این روسری را تهیه میکردند<ref name=":0" /> | زنان ترک و ترکمن [[روسری]] بزرگی بر سر می کنند بدین صورت که بخشی از صورت نیز پوشانده می شود. این روسری یاشماق نام دارد.<ref>غیبی، مهرآسا (1384). ''هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی''. تهران: هیرمند.</ref> یاشماق در اصل نام پارچه ای بوده که از آن این روسری را تهیه میکردند.<ref name=":0" /> ولی بعدها به این نوع روسری اطلاق میشده است. در مواردی این نوع پوشش فقط برای عروس و به نشانه احترام است. در برخی ایلات نوع بستن یاشماق به گونه ای است که سر و تمام صورت را می پوشاند، اما بیشتر مواقع سر و نیمه پایینی صورت پوشانده می شود.<ref>محمدی سیف، معصومه (1398). ''جامعه شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین''. تهران: اندیشه احسان.</ref> | ||
===پوشاک محلی ارامنه=== | ===پوشاک محلی ارامنه=== | ||
[[پرونده:CE1BE544-E46A-4366-82D0-5144F440D498.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|طرز بستن یاشماق]] | [[پرونده:CE1BE544-E46A-4366-82D0-5144F440D498.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|طرز بستن یاشماق]] | ||
[[پرونده:پوشاک ارمنیان دهان بند.jpg|بندانگشتی|پوشاک ارمنیان، دهان بند یا یاشماق|جایگزین=]] | [[پرونده:پوشاک ارمنیان دهان بند.jpg|بندانگشتی|پوشاک ارمنیان، دهان بند یا یاشماق|جایگزین=]] | ||
احتمالا آنچه در مورد یاشماق اهمیت دارد بخشی است که روی را میپوشاند. ارامنه فریدن هم به پوششی که دهان و چانه نوعروسان و زنان را با آن می بستند | احتمالا آنچه در مورد یاشماق اهمیت دارد بخشی است که روی را میپوشاند. ارامنه فریدن هم به پوششی که دهان و چانه نوعروسان و زنان را با آن می بستند یاشماق می گفتند.<ref>میناسیان، لئون (1362). ''تاریخ سیصدو پنجاه ساله ارامنه فریدن''. بیروت: انجمن گورگ ملید ینسی.</ref> این پوشش پارچه سفید چهارگوشی از جنس ململ بود که فقط در زمان غذا خوردن برداشته میشد. زمانی عروس حق داشت بدون این پوشش صحبت کند که فرزند پسری به دنیا آورد. آنوقت بود که [[رونما]] میگرفت و پوشش دهانش را بر میداشت. این پوشش برای دختران مجرد استفاده نمی شد.<ref>خاچاطور، زویا (1386). پوشاک ارمنیان چهار محال و بختیاری. ''پیمان''. سال11. شماره 41. (پاییز)</ref> ارمنیان چهارمحال و بختیاری به آن «[[یاخشام]]» یا «[[یامشاق]]»<ref>خاچاطور، زویا (1387). پوشاک ارمنیان فریدن. ''پیمان''. سال11. شماره 43. (بهار)</ref> و ارمنیان جلفا به آن [[باشماخ]] میگویند.<ref>https://www.paymanonline.com/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%84%D9%81%D8%A7/</ref> گاهی نیز زنان برای تزیین دستمالی رنگی و گلدار بر روی آن می بستند که «[[دنچگال]]» نام داشت.<ref>ساریان، آندرانیک (1360). ''تاریخ ارمنیان چهار محال و بختیاری''. تهران: نائیری.</ref> | ||
===منابع=== | ===منابع=== | ||
نسخهٔ ۳ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۰۶
یاشماق/yā(a)šmāq/ نوعی روسری که سر و نیمه صورت را با آن می پوشانند؛ دهان بند.[۱]
تعریف
یاشماق یا یشماق روسری بزرگی است که زنان ترک می پوشند و سر و نیمه پایین صورت را با آن می پوشانند. یاشماق در معنای پوشاندن هم بیان شده است. همچنین به معنای پارچه ای است که ناحیه دهان و چانه را می پوشاند.[۱]
کاربرد
.jpg)
زنان ترک و ترکمن روسری بزرگی بر سر می کنند بدین صورت که بخشی از صورت نیز پوشانده می شود. این روسری یاشماق نام دارد.[۲] یاشماق در اصل نام پارچه ای بوده که از آن این روسری را تهیه میکردند.[۱] ولی بعدها به این نوع روسری اطلاق میشده است. در مواردی این نوع پوشش فقط برای عروس و به نشانه احترام است. در برخی ایلات نوع بستن یاشماق به گونه ای است که سر و تمام صورت را می پوشاند، اما بیشتر مواقع سر و نیمه پایینی صورت پوشانده می شود.[۳]
پوشاک محلی ارامنه
احتمالا آنچه در مورد یاشماق اهمیت دارد بخشی است که روی را میپوشاند. ارامنه فریدن هم به پوششی که دهان و چانه نوعروسان و زنان را با آن می بستند یاشماق می گفتند.[۴] این پوشش پارچه سفید چهارگوشی از جنس ململ بود که فقط در زمان غذا خوردن برداشته میشد. زمانی عروس حق داشت بدون این پوشش صحبت کند که فرزند پسری به دنیا آورد. آنوقت بود که رونما میگرفت و پوشش دهانش را بر میداشت. این پوشش برای دختران مجرد استفاده نمی شد.[۵] ارمنیان چهارمحال و بختیاری به آن «یاخشام» یا «یامشاق»[۶] و ارمنیان جلفا به آن باشماخ میگویند.[۷] گاهی نیز زنان برای تزیین دستمالی رنگی و گلدار بر روی آن می بستند که «دنچگال» نام داشت.[۸]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). لغت نامه. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. ذیل مدخل «یاشماق».
- ↑ غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.
- ↑ محمدی سیف، معصومه (1398). جامعه شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین. تهران: اندیشه احسان.
- ↑ میناسیان، لئون (1362). تاریخ سیصدو پنجاه ساله ارامنه فریدن. بیروت: انجمن گورگ ملید ینسی.
- ↑ خاچاطور، زویا (1386). پوشاک ارمنیان چهار محال و بختیاری. پیمان. سال11. شماره 41. (پاییز)
- ↑ خاچاطور، زویا (1387). پوشاک ارمنیان فریدن. پیمان. سال11. شماره 43. (بهار)
- ↑ https://www.paymanonline.com/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%84%D9%81%D8%A7/
- ↑ ساریان، آندرانیک (1360). تاریخ ارمنیان چهار محال و بختیاری. تهران: نائیری.
نویسنده: حکمت بروجردی