تفاوت میان نسخه‌های «مقنعه»
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
[[پرونده:مقنعه.jpg|بندانگشتی|مقنعه، بخشی از یک نقاشی از سده هشتم هجری، ''لباس زنان ایران از کهن ترین زمان تا آغاز شاهنشاهی پهلوی''، جلیل ضیاءپور]] | [[پرونده:مقنعه.jpg|بندانگشتی|مقنعه، بخشی از یک نقاشی از سده هشتم هجری، ''لباس زنان ایران از کهن ترین زمان تا آغاز شاهنشاهی پهلوی''، جلیل ضیاءپور]] | ||
مقنعه از انواع پوشش های سر زنان است. | مقنعه از انواع پوشش های سر زنان است که بعد از اسلام رواج یافت. این پوشش موها، گردن و سینه را می پوشاند. | ||
===تعریف=== | ===تعریف=== | ||
مقنعه/meqna'e/ از انواع پوشش سر است که گردن و سینه را | مقنعه/meqna'e/ از انواع پوشش سر است که گردن و سینه را می پوشاند. در متون به صورت مقنع/'meqna/ و مقناع/'meqn<big>ā</big>/هم آمده است . اما امروزه به صورت/maqna'e/ تلفظ می شود. [[چادر]] باریک یک عرض که زنان بر سر می انداختند.<ref>دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). ''لغت نامه''. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. ذیل مدخل.</ref> | ||
===تاریخچه=== | ===تاریخچه=== | ||
در آثار ادبی این قرون و در اشعار شاعرانی چون ظهیر فاریابی و سنایی از مقنعه نام برده شده است. در کتاب التریاق تصویر زنی با مقنعه دیده | در آثار ادبی این قرون و در اشعار شاعرانی چون ظهیر فاریابی و سنایی از مقنعه نام برده شده است. <ref name=":0">غیبی، مهرآسا (1384). ''هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی''. تهران: هیرمند. ص328.</ref>در کتاب التریاق تصویر زنی با مقنعه دیده می شود.<ref name=":0" /> در شاهنامه مکتب شیراز تصویر زنی با مقنعه آورده شده. که به دوره غزنوی مربوط است.<ref>شهشهانی، سهیلا(1374). ''تاریخچه پوشش سر در ایران''. تهران: مدبر. ص 71.</ref> در کتاب مقامات حریری تصویر زن پیری با مقنعه آبی کشیده شده که علاوه بر شانه ها تمام سینه او را میپوشاند. مقنعه به رنگهای مختلف به ویژه سرخ در آن دوران مرسوم بوده است.<ref name=":0" /> زنان در قرن هفتم دور مقنعه نواری میبستند.<ref>غیبی، مهرآسا (1384). ''هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی''. تهران: هیرمند. ص377.</ref> و یا پری یا جواهری روی آن نصب میکردند.<ref>غیبی، مهرآسا. (1384). ''هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی''. تهران: هیرمند.ص436.</ref> | ||
===انواع=== | ===انواع=== | ||
[[پرونده:زنان در حج.jpg|بندانگشتی|مقنعه زنان در سفر حج به عنوان بخشی از لباس احرام، عکس از آرشیو ملی ایران]] | [[پرونده:زنان در حج.jpg|بندانگشتی|مقنعه زنان در سفر حج به عنوان بخشی از لباس احرام، عکس از آرشیو ملی ایران]] | ||
این پوشش در دوران بعد از اسلام رایج شده و در تصاویر گوناگون انواع آن مشاهده میشود. اندازه آن متفاوت و از روی شانه تا پایین سینه و گاهی تا نوک انگشتان دستها متغیر است. معمولا از یک پارچه یک تکه نیم دایره یا مربع تشکیل میشود که در وسط جلو درز میخورد. در مقنعه های گرد معمولا بالای درز و زیر چانه گاهی پارچه سه گوشی به نام چانه به مقنعه دوخته میشود تا زیر چانه را بپوشاند. این نوع مقنعه عمدتا در نماز به کار میرود و برای این که مو ها در هنگام نماز بیرون نزند کش یا بندی آن را به پشت سر محکم میکند. امروزه مقنعه ها دارای اشکال مختلفی هستند. [https://www.bijame.com/%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%85%D9%82%D9%86%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C/] مقنعه های اداری معمولا از پارچه چهارگوش بریده میشوند ، کش یا بند ندارند و در جلوی سینه حالت پفی دارد. برخی مقنعه ها کمی بلندترند و گاهی آستین هم دارند. زنان مالزیایی برای نماز یا در حج نوعی مقنعه بلند را که تا پایین دستها را میپوشاند همراه با دامن بلندی بر تن میکنند.<ref>یادداشت مولف</ref> | این پوشش در دوران بعد از اسلام رایج شده و در تصاویر گوناگون انواع آن مشاهده میشود. اندازه آن متفاوت و از روی شانه تا پایین سینه و گاهی تا نوک انگشتان دستها متغیر است. معمولا از یک پارچه یک تکه نیم دایره یا مربع تشکیل میشود که در وسط جلو درز میخورد. در مقنعه های گرد معمولا بالای درز و زیر چانه گاهی پارچه سه گوشی به نام چانه به مقنعه دوخته میشود تا زیر چانه را بپوشاند. این نوع مقنعه عمدتا در نماز به کار میرود و برای این که مو ها در هنگام نماز بیرون نزند کش یا بندی آن را به پشت سر محکم میکند. امروزه مقنعه ها دارای اشکال مختلفی هستند. [https://www.bijame.com/%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%85%D9%82%D9%86%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C/] مقنعه های اداری معمولا از پارچه چهارگوش بریده میشوند ، کش یا بند ندارند و در جلوی سینه حالت پفی دارد. برخی مقنعه ها کمی بلندترند و گاهی آستین هم دارند. زنان مالزیایی برای نماز یا در حج نوعی مقنعه بلند را که تا پایین دستها را میپوشاند همراه با دامن بلندی بر تن میکنند. این مقنعه با مقنعه زنان ایرانی متفاوت است، بدین صورت که نیم دایره نیست، بلکه مستطیل است و پشت آن بلند تر از جلو و دارای گوشه است.<ref>یادداشت مولف</ref> | ||
===منابع=== | ===منابع=== | ||
نسخهٔ ۱ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۵۳
مقنعه از انواع پوشش های سر زنان است که بعد از اسلام رواج یافت. این پوشش موها، گردن و سینه را می پوشاند.
تعریف
مقنعه/meqna'e/ از انواع پوشش سر است که گردن و سینه را می پوشاند. در متون به صورت مقنع/'meqna/ و مقناع/'meqnā/هم آمده است . اما امروزه به صورت/maqna'e/ تلفظ می شود. چادر باریک یک عرض که زنان بر سر می انداختند.[۱]
تاریخچه
در آثار ادبی این قرون و در اشعار شاعرانی چون ظهیر فاریابی و سنایی از مقنعه نام برده شده است. [۲]در کتاب التریاق تصویر زنی با مقنعه دیده می شود.[۲] در شاهنامه مکتب شیراز تصویر زنی با مقنعه آورده شده. که به دوره غزنوی مربوط است.[۳] در کتاب مقامات حریری تصویر زن پیری با مقنعه آبی کشیده شده که علاوه بر شانه ها تمام سینه او را میپوشاند. مقنعه به رنگهای مختلف به ویژه سرخ در آن دوران مرسوم بوده است.[۲] زنان در قرن هفتم دور مقنعه نواری میبستند.[۴] و یا پری یا جواهری روی آن نصب میکردند.[۵]
انواع
این پوشش در دوران بعد از اسلام رایج شده و در تصاویر گوناگون انواع آن مشاهده میشود. اندازه آن متفاوت و از روی شانه تا پایین سینه و گاهی تا نوک انگشتان دستها متغیر است. معمولا از یک پارچه یک تکه نیم دایره یا مربع تشکیل میشود که در وسط جلو درز میخورد. در مقنعه های گرد معمولا بالای درز و زیر چانه گاهی پارچه سه گوشی به نام چانه به مقنعه دوخته میشود تا زیر چانه را بپوشاند. این نوع مقنعه عمدتا در نماز به کار میرود و برای این که مو ها در هنگام نماز بیرون نزند کش یا بندی آن را به پشت سر محکم میکند. امروزه مقنعه ها دارای اشکال مختلفی هستند. [۱] مقنعه های اداری معمولا از پارچه چهارگوش بریده میشوند ، کش یا بند ندارند و در جلوی سینه حالت پفی دارد. برخی مقنعه ها کمی بلندترند و گاهی آستین هم دارند. زنان مالزیایی برای نماز یا در حج نوعی مقنعه بلند را که تا پایین دستها را میپوشاند همراه با دامن بلندی بر تن میکنند. این مقنعه با مقنعه زنان ایرانی متفاوت است، بدین صورت که نیم دایره نیست، بلکه مستطیل است و پشت آن بلند تر از جلو و دارای گوشه است.[۶]
منابع
- ↑ دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). لغت نامه. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. ذیل مدخل.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند. ص328.
- ↑ شهشهانی، سهیلا(1374). تاریخچه پوشش سر در ایران. تهران: مدبر. ص 71.
- ↑ غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند. ص377.
- ↑ غیبی، مهرآسا. (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.ص436.
- ↑ یادداشت مولف
نویسنده: حکمت بروجردی