تفاوت میان نسخه‌های «آغابیگم همسر فتحعلی شاه»
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۲: | سطر ۲: | ||
===زندگی نامه=== | ===زندگی نامه=== | ||
آغابیگم متخلص به طوطی و ملقب به [[آغاباجی]]، دختر ابراهیم خان بی پناه، زنی عابد و زاهد و از شاعران خوش سخن بود. وی دوازدهمین همسر (پنجمین همسر عقدی) فتحعلی شاه بود که پس از فوت آسیه خانم، مادر محمد قلی میرزا ملک آرا، در 1213- 1214 ق. به عقد شاه قاجار درآمد. آغاباجی به همراه دویست و به روایتی یک صد خدمه و نوکر از قراباغ به تهران آمد. | آغابیگم متخلص به طوطی و ملقب به [[آغاباجی]]، دختر ابراهیم خان بی پناه، زنی عابد و زاهد و از شاعران خوش سخن بود<ref>م‍ش‍ی‍ر س‍ل‍ی‍م‍ی، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر ([--13]). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا امروز که ب‍ه‌زب‍ان پارسی سخن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. [تهران]: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات ک‍ت‍ب ایران</ref>. وی دوازدهمین همسر (پنجمین همسر عقدی) فتحعلی شاه بود که پس از فوت آسیه خانم، مادر محمد قلی میرزا ملک آرا، در 1213- 1214 ق. به عقد شاه قاجار درآمد. آغاباجی به همراه دویست و به روایتی یک صد خدمه و نوکر از قراباغ به تهران آمد<ref>عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم؛ عقیقی بخشایشی حبیبه (1382). زنان نامی در تاریخ، فرهنگ و تمدّن اسلامی. تهران: نوید اسلام.</ref>. | ||
آغاباجی علیرغم زیبایی، علم و دانش به دلیلی نامعلوم، ظاهراً مورد پسند شاه واقع نشد و تا پایان عمر همچنان باکره ماند. | آغاباجی علیرغم زیبایی، علم و دانش به دلیلی نامعلوم، ظاهراً مورد پسند شاه واقع نشد و تا پایان عمر همچنان باکره ماند. | ||
فتحعلی شاه برای اقامت او، قصری در حوالی امامزاده قاسم شمیران بنا کرد و قم را نیز به عنوان تُیُول به او داد. آغاباجی بسیار مورد احترام خدمه حرم شاهی بود به طوری که هنگام ورود وی، تاج الدوله ( طاووس خانم اصفهانی) با همه اعتبار و کمالات و جوانی، در ورود این پیرزن محترم برمی خاست. آغاباجی چون فرزندی نداشت، تربیت شاهزادگان، کیکاوس میرزا و مرصع خانم را به رسم پسری و دختری بر عهده گرفت و خواهر زاده خود را به عقد کیکاوس میرزا، و مرصع خانم را به عقد عباسقلی خان معتمدالدوله جوانشیر، نواده ابراهیم خان جوانشیر درآورد. | فتحعلی شاه برای اقامت او، قصری در حوالی امامزاده قاسم شمیران بنا کرد و قم را نیز به عنوان تُیُول به او داد. آغاباجی بسیار مورد احترام خدمه حرم شاهی بود به طوری که هنگام ورود وی، تاج الدوله ( طاووس خانم اصفهانی) با همه اعتبار و کمالات و جوانی، در ورود این پیرزن محترم برمی خاست. آغاباجی چون فرزندی نداشت، تربیت شاهزادگان، کیکاوس میرزا و مرصع خانم را به رسم پسری و دختری بر عهده گرفت و خواهر زاده خود را به عقد کیکاوس میرزا، و مرصع خانم را به عقد عباسقلی خان معتمدالدوله جوانشیر، نواده ابراهیم خان جوانشیر درآورد<ref>فرخ زاد، پوران (1381).کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز. تهران: قطره.</ref>. | ||
آغابیگم چنان در دربار شاهی نفوذ داشت که در مواردی سبب رهایی محکومان از چوبه دار می شد. سِرگوزاوزلی ( سفیر انگلیس ) و همسرش در سال 1226 ق. (1811م.) از جانب پادشاه و ملکه انگلستان همراه با هدایای فراوان به ایران آمدند. از میان زنان متعدد فتحعلی شاه تنها آغاباجی مأمور پذیرایی از زن سفیر انگلیس شد و به عنوان ملکه ایران هدیه امپراطریس انگلیس را - که عنبرچه ای مرصّع با تخمه درشتی از زُمرد که دورش حلقه ای از الماس بسیار ممتاز و دو زنجیر طلای ظریف داشت- دریافت کرد. | آغابیگم چنان در دربار شاهی نفوذ داشت که در مواردی سبب رهایی محکومان از چوبه دار می شد. سِرگوزاوزلی ( سفیر انگلیس ) و همسرش در سال 1226 ق. (1811م.) از جانب پادشاه و ملکه انگلستان همراه با هدایای فراوان به ایران آمدند. از میان زنان متعدد فتحعلی شاه تنها آغاباجی مأمور پذیرایی از زن سفیر انگلیس شد و به عنوان ملکه ایران هدیه امپراطریس انگلیس را - که عنبرچه ای مرصّع با تخمه درشتی از زُمرد که دورش حلقه ای از الماس بسیار ممتاز و دو زنجیر طلای ظریف داشت- دریافت کرد<ref>دلریش، بشری (1375). زن در دوره قاجاریه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.</ref>. | ||
وی عاقبت برای دوری از حال و هوای حرم شاهی و برای اعتکاف و عبادت از تهران به قم مهاجرت کرد و در سال 1248 ق. در همانجا درگذشت. | وی عاقبت برای دوری از حال و هوای حرم شاهی و برای اعتکاف و عبادت از تهران به قم مهاجرت کرد و در سال 1248 ق. در همانجا درگذشت<ref>محلّاتی، ذبیح الله (1349). رَیاحینُ الشَّریعه. در ترجمه دانشمندان بانوان شیعه. تهران: دَارُالکُتب الاسلَامّیه.</ref>. | ||
اشعار زیر از اوست: | اشعار زیر از اوست: | ||
| سطر ۲۴: | سطر ۲۴: | ||
تا حشر نویسند اگر می نشود طی | تا حشر نویسند اگر می نشود طی | ||
نه دفتر حسن تو نه طومار فراقم | نه دفتر حسن تو نه طومار فراقم<ref>دولت آبادی، عزیز (1370). سرایندگان شعر پارسی در قفقاز. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.</ref> | ||
===منابع=== | ===منابع=== | ||
دلریش، بشری (1375). زن در دوره قاجاریه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. | دلریش، بشری (1375). زن در دوره قاجاریه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. | ||
عیسی فر، احمد (1378). زنان نامدار شیعه. تهران: رایحه عترت. | |||
ک‍ش‍اورز ص‍در، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ([--13]). از راب‍ع‍ه تا پ‍روی‍ن ق‍رن ۳ - ق‍رن ۱۴. [تهران]: کاویان (چاپخانه). | |||
<br /> | |||
نسخهٔ ۲۱ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۱۲
زندگی نامه
آغابیگم متخلص به طوطی و ملقب به آغاباجی، دختر ابراهیم خان بی پناه، زنی عابد و زاهد و از شاعران خوش سخن بود[۱]. وی دوازدهمین همسر (پنجمین همسر عقدی) فتحعلی شاه بود که پس از فوت آسیه خانم، مادر محمد قلی میرزا ملک آرا، در 1213- 1214 ق. به عقد شاه قاجار درآمد. آغاباجی به همراه دویست و به روایتی یک صد خدمه و نوکر از قراباغ به تهران آمد[۲].
آغاباجی علیرغم زیبایی، علم و دانش به دلیلی نامعلوم، ظاهراً مورد پسند شاه واقع نشد و تا پایان عمر همچنان باکره ماند.
فتحعلی شاه برای اقامت او، قصری در حوالی امامزاده قاسم شمیران بنا کرد و قم را نیز به عنوان تُیُول به او داد. آغاباجی بسیار مورد احترام خدمه حرم شاهی بود به طوری که هنگام ورود وی، تاج الدوله ( طاووس خانم اصفهانی) با همه اعتبار و کمالات و جوانی، در ورود این پیرزن محترم برمی خاست. آغاباجی چون فرزندی نداشت، تربیت شاهزادگان، کیکاوس میرزا و مرصع خانم را به رسم پسری و دختری بر عهده گرفت و خواهر زاده خود را به عقد کیکاوس میرزا، و مرصع خانم را به عقد عباسقلی خان معتمدالدوله جوانشیر، نواده ابراهیم خان جوانشیر درآورد[۳].
آغابیگم چنان در دربار شاهی نفوذ داشت که در مواردی سبب رهایی محکومان از چوبه دار می شد. سِرگوزاوزلی ( سفیر انگلیس ) و همسرش در سال 1226 ق. (1811م.) از جانب پادشاه و ملکه انگلستان همراه با هدایای فراوان به ایران آمدند. از میان زنان متعدد فتحعلی شاه تنها آغاباجی مأمور پذیرایی از زن سفیر انگلیس شد و به عنوان ملکه ایران هدیه امپراطریس انگلیس را - که عنبرچه ای مرصّع با تخمه درشتی از زُمرد که دورش حلقه ای از الماس بسیار ممتاز و دو زنجیر طلای ظریف داشت- دریافت کرد[۴].
وی عاقبت برای دوری از حال و هوای حرم شاهی و برای اعتکاف و عبادت از تهران به قم مهاجرت کرد و در سال 1248 ق. در همانجا درگذشت[۵].
اشعار زیر از اوست:
خرّم آن کو به سر کوی تو جائی دارد
که سر کوی تو خوش آب و هوایی دارد
به سفر رفت و دلم شد جرس ناقة او
رسم این است که هر ناقه درائی دارد
تا حشر نویسند اگر می نشود طی
نه دفتر حسن تو نه طومار فراقم[۶]
منابع
دلریش، بشری (1375). زن در دوره قاجاریه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
عیسی فر، احمد (1378). زنان نامدار شیعه. تهران: رایحه عترت.
ک‍ش‍اورز ص‍در، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ([--13]). از راب‍ع‍ه تا پ‍روی‍ن ق‍رن ۳ - ق‍رن ۱۴. [تهران]: کاویان (چاپخانه).
- ↑ م‍ش‍ی‍ر س‍ل‍ی‍م‍ی، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر ([--13]). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا امروز که ب‍ه‌زب‍ان پارسی سخن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. [تهران]: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات ک‍ت‍ب ایران
- ↑ عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم؛ عقیقی بخشایشی حبیبه (1382). زنان نامی در تاریخ، فرهنگ و تمدّن اسلامی. تهران: نوید اسلام.
- ↑ فرخ زاد، پوران (1381).کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز. تهران: قطره.
- ↑ دلریش، بشری (1375). زن در دوره قاجاریه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
- ↑ محلّاتی، ذبیح الله (1349). رَیاحینُ الشَّریعه. در ترجمه دانشمندان بانوان شیعه. تهران: دَارُالکُتب الاسلَامّیه.
- ↑ دولت آبادی، عزیز (1370). سرایندگان شعر پارسی در قفقاز. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.